Ινδία και ΗΠΑ ακολουθούν διαφορετική πορεία Στόχοι και επιδιώξεις Ρωσίας και Κίνας. Του Ρατζέεβ Σάρμα
Η Ινδία και οι ΗΠΑ απομακρύνονται. Ο λόγος δεν είναι η σύλληψη της Ινδής διπλωμάτη Ντεβιάνι Κομπραγκάντε στη Νέα Υόρκη, στις 12 Δεκεμβρίου 2013. Αυτή η υπόθεση είναι μόνο ένα σύμπτωμα της ψυχρότητας που ενέσκηψε στις διμερείς σχέσεις Ινδίας-Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι δύο χώρες κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση σε δύο επίμαχα ζητήματα που και τα δύο σχετίζονται με υψίστης εθνικής ασφάλειας συμφέροντα της Ινδίας στην πίσω αυλή της, στο Μπαγκλαντές και στο Αφγανιστάν.
Πιέσεις για το Μπαγκλαντές
Οι Αμερικανοί ασχολήθηκαν εκτεταμένα με τις γενικές εκλογές του Μπανγκλαντές, στις 5 Ιανουαρίου 2014, παρά το καθολικό μποϊκοτάζ από το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης –το Εθνικιστικό Κόμμα Μπαγκλαντές (BNP) με επικεφαλής τη Χαλέντα Ζία– και τον μεγαλύτερο σύμμαχό του, το κόμμα Τζαμαάτ ε Ισλαμί. Ήταν ιδιαίτερα ανήσυχοι με την υποστήριξη της Ινδίας στην κυριότερη αντίπαλο της Χαλέντα Ζία, την πρωθυπουργό Σέιχ Χασίνα και άσκησαν πιέσεις στην Ινδία ώστε να πείσει τη Χασίνα (γνωστή φίλη της Ινδίας) να αναβάλει τις εκλογές και να διευκολύνει τη Ζία στην πολιτική διαδικασία με τους όρους που αυτή θέτει.
Ο Αμερικανός πρέσβης στο Μπαγκλαντές Dan Mozenna πραγματοποίησε μια ασυνήθιστη επίσκεψη στην Ινδία την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου του 2013 και είχε κεκλεισμένων των θυρών συνομιλίες με κορυφαίους Ινδούς διπλωμάτες, συμπεριλαμβανομένου του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Σιβσανκάρ Μενόν. Πρωταρχικός στόχος του ήταν να χρησιμοποιήσει τις καλές υπηρεσίες της Ινδίας για να πειστεί η Χασίνα να αναβάλει την ψηφοφορία μέχρις ότου οι σημαντικότεροι πολιτικοί παράγοντες στο Μπαγκλαντές καταλήξουν σε κοινό έδαφος.
Αλλά η Ινδία αρνήθηκε να παίξει το παιχνίδι. Οι Ινδοί δεν μπόρεσαν να «καταπιούν» τη στήριξη της Ουάσινγκτον στη Χαλέντα Ζία, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργικής θητείας της οποίας ένοπλες αντι-ινδικές δυνάμεις είχαν οργανωθεί στο έδαφος του Μπαγκλαντές. Η Χαλέντα Ζία θεωρήθηκε από την Ινδία ως υποχείριο του αντίπαλου Πακιστάν.
Η Ινδία δεν θα μπορούσε να βάλει αυτογκόλ στον εαυτό της περιορίζοντας τις κινήσεις της Σέιχ Χασίνα και ισχυροποιώντας την γνωστή για τα αντι-ινδικά της αισθήματα Χαλέντα Ζία. Εξάλλου κατά τη διάρκεια της θητείας της Ζία ο υπουργός Εσωτερικών είχε προειδοποιήσει την Ινδία να μην ξεχνά ότι η ινδική βορειοανατολική περιοχή ήταν «αδιάσπαστη από το Μπαγκλαντές».
Ο παράγοντας Αφγανιστάν
Έναν άλλο λόγο σοβαρών διαφορών μεταξύ Ινδίας και ΗΠΑ αποτελεί το Αφγανιστάν. Ο Αφγανός πρόεδρος Χαμίντ Καρζάι, προσγειωνόταν στην Ινδία στις 12 Δεκεμβρίου 2013, λίγες ώρες προτού συλληφθεί η Ντεβιάνι Κομπραγκάντε στη Νέα Υόρκη από την κυβέρνηση Ομπάμα. Αυτή ήταν η 14η επίσκεψη του Καρζάι στην Ινδία και η τρίτη του μέσα στο 2013. Αλλά από τη στιγμή που προσγειώθηκε στο Νέο Δελχί και άρχισε τις συνομιλίες με κορυφαίους Ινδούς συνομιλητές, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Μαμοχάν Σινγκ, έγιναν σαφείς οι σκοποί της επίσκεψης.
Οι Αμερικάνοι είχαν πιέσει τους Ινδούς να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους στον Καρζάι, έναν όλο και πιο πεισματάρη πελάτη της Ουάσινγκτον και να τον πείσουν να υπογράψει τη Διμερή Συμφωνία Ασφάλειας με τις ΗΠΑ, η οποία θα επέτρεπε στα αμερικανικά στρατεύματα να παραμείνουν στο Αφγανιστάν πέρα από το τέλος του 2014. Η Ουάσιγκτον έχει φτάσει σε οριακό σημείο την πίεση στην Καμπούλ για το θέμα της Συμφωνίας, αλλά η προσπάθεια ήταν ανεπιτυχής. Το plan Β των Αμερικανών ήταν να στραφούν στην Ινδία για βοήθεια. Αυτό έγινε φανερό από τα λεγόμενα του Τζέιμς Ντόμπινς, του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ για το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Μια εβδομάδα πριν ο Καρζάι φτάσει στην Ινδία, ο Ντόμπινς κατέθετε ενώπιον της επιτροπής της Γερουσίας στην Ουάσιγκτον, όπου εξέφρασε την ελπίδα ότι η Ινδία θα πείσει τον Καρζάι να υπογράψει τη Συμφωνία Ασφάλειας.
Ο Ντόμπινς δήλωσε ότι η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν θα εξωθήσει τη χώρα σε εμφύλιο πόλεμο και προειδοποίησε ότι ένα τέτοιο σενάριο «θα μπορούσε να απειλήσει την ευρύτερη περιοχή». Ο Αμερικανός διπλωμάτης προσέφυγε σε σκληρά λόγια και προειδοποίησε τον Καρζάι: «Προσπαθούμε να του πούμε ότι παίζει με τη φωτιά και ότι η αμερικανική κοινή γνώμη δεν βρίσκεται ακριβώς εκεί όπου νομίζει εκείνος ότι βρίσκεται».
Οι Αμερικανοί ήθελαν ο Καρζάι να ευθυγραμμιστεί και να υπογράψει τη Συμφωνία Ασφάλειας μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013. Η συμφωνία δεν έχει ακόμα υπογραφεί και ο Καρζάι έχει πει ξεκάθαρα στους Αμερικανούς ότι δεν θα υπογράψει, όπως εκείνοι περιμένουν ότι θα κάνει.
* Άρθρο του για το Russia Today
Μετάφραση: Νατάσα Ακριβάκη
Χτυπήματα σε αντίθετες κατευθύνσεις
Μπαγκλαντές και Αφγανιστάν αποτελούν δύο σημαντικά παραδείγματα που δείχνουν ότι Αμερικανοί και Ινδοί αναπτύσσουν διαφορετικές κινήσεις στη σκακιέρα της γεωστρατηγικής. Οι δύο χώρες απλά δεν βρίσκονται στην ίδια γραμμή. Αντίθετα, η Ινδία έχει τη σταθερή υποστήριξη της Ρωσίας στο ζήτημα του Μπαγκλαντές και του Αφγανιστάν. Ακόμη και η Κίνα είναι πιο κοντά στη στάση της Ινδίας στο Αφγανιστάν από ό,τι στη στάση των ΗΠΑ.
Τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα είναι με τους Ινδούς και διαφοροποιούνται από τους Αμερικανούς, κυρίως λόγω των ανησυχιών τους για το θανάσιμο ιστό της ισλαμικής τρομοκρατίας που οι αμερικανικές πολιτικές μπορεί να υφάνουν στην περιοχή.
Η Ρωσία, στην πραγματικότητα, πηγαίνει ακόμη ένα βήμα παραπέρα. Οι Ρώσοι (όπως και οι Κινέζοι) είναι αντίθετοι με το σενάριο που υπαγορεύει το Αφγανιστάν να πέφτει άλλη μια φορά στα χέρια των τρομοκρατών και των φονταμενταλιστικών δυνάμεων. Ινδία και Ρωσία επεξεργάζονται τώρα μια συμφωνία, η οποία θα διασφαλίζει ότι το ρωσικό στρατιωτικό υλικό θα φθάνει στο Αφγανιστάν για την καταπολέμηση των δυνάμεων της τρομοκρατίας, ενώ η Ινδία θα χρηματοδοτεί αυτές τις προμήθειες.
Ένα νέο στρατηγικό μοντέλο εξελίσσεται ταχύτατα στην πίσω αυλή της Ινδίας. Η αμερικανική επιρροή στην περιοχή σαφώς μειώνεται, ενώ οι Ρωσία, Ινδία και Κίνα είναι ανερχόμενες δυνάμεις. Το χάσμα Ινδίας-ΗΠΑ διευρύνεται.
