Στις αρχές της εβδομάδας οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των τριών κομμάτων που επιδιώκουν την Ανεξαρτησία της Καταλονίας για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης φαίνονταν να ολοκληρώνονται. Η λίστα «Μαζί για την Καταλονία» (JxCAT) του παυθέντος από τη Μαδρίτη και εξόριστου προέδρου Πουτζδεμόν, η Ρεπουμπλικανική Αριστερά (ERC) του επίσης παυθέντος και φυλακισμένου αντιπροέδρου Γιούνκερας, και η θεωρούμενη «ακραία» Λίστα Λαϊκής Ενότητας (CUP) είχαν πετύχει μια μίνιμουμ συμφωνία. Τα κόμματα του Πουτζδεμόν και του Γιούνκερας είχαν αποδεχθεί μια σειρά όρους της CUP – μεταξύ των οποίων η συγκρότηση μιας Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης και η επιστροφή της ιδιωτικοποιημένης εταιρίας υδάτων στο Δημόσιο. Υπενθυμίζουμε ότι οι 4 βουλευτές της CUP είναι απαραίτητοι για να υπάρξει πλειοψηφία στη βουλή που αναδείχθηκε μετά τις εκλογές της 21ης Δεκεμβρίου.
Η κυβέρνηση Ραχόι και η εξίσου αδιάλλακτη ισπανική αντιπολίτευση (υπερκομματική η αλλεργία στη δημοκρατία…) δεν ανέχονται το συμβολικό χαστούκι που αντιπροσωπεύει η επανεκλογή των Καταλανών «στασιαστών»
Σε αντάλλαγμα, η CUP θα υπερψήφιζε την επανεκλογή του Πουτζδεμόν και του Γιούνκερας στις θέσεις που είχαν πριν τη βίαιη επέμβαση της Μαδρίτης στις 27 Οκτωβρίου, η οποία έπαυσε την εκλεγμένη καταλανική κυβέρνηση, διέλυσε τη βουλή και συνέλαβε υπουργούς και ακτιβιστές. Η ανανέωση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας των δυνάμεων που επιδιώκουν την Ανεξαρτησία ήταν βέβαια μια απρόσμενη και δυσάρεστη εξέλιξη για την ισπανική κυβέρνηση του Ραχόι, που ανέμενε ότι η καταστολή, σε συνδυασμό με τις προφανείς αδυναμίες αυτών των δυνάμεων, θα οδηγούσε στη συντριβή τους. Αυτή η προσδοκία διαψεύστηκε στις 21 Δεκεμβρίου, επιβεβαιώνοντας το οριστικό διαζύγιο εκατομμυρίων Καταλανών με τη Μαδρίτη.
Όλοι (σχεδόν) το ξανασκέφτονται
Έτσι, ως κεντρικό πρόβλημα εμφανιζόταν το γεγονός ότι ο Πουτζδεμόν είναι εξόριστος και ο Γιούνκερας φυλακισμένος… Η ανανεωμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία διακήρυττε ότι θα τους εκλέξει έστω και απόντες. Είναι σαφές ότι μια τέτοια κίνηση θα ισοδυναμούσε με συνέχιση των εχθροπραξιών, αφού η κυβέρνηση Ραχόι και η εξίσου αδιάλλακτη ισπανική αντιπολίτευση (υπερκομματική η αλλεργία στη δημοκρατία…) δεν ανέχονται το συμβολικό χαστούκι που αντιπροσωπεύει η επανεκλογή των Καταλανών «στασιαστών». Διότι ναι μεν το ισπανικό κράτος τους επέτρεψε να θέσουν υποψηφιότητα στις εκλογές της 21ης Δεκεμβρίου, αλλά δεν ανέμενε και να νικήσουν! Τώρα λοιπόν ο Ραχόι ζητά από την ισπανική «δικαιοσύνη» να απαγορεύσει την επανεκλογή του Πουτζδεμόν. Και, μέχρι να βγει η απόφαση, πέτυχε… ασφαλιστικά μέτρα: το πάντα βολικό Συνταγματικό Δικαστήριο της Μαδρίτης απαγόρευσε την εκλογή προσώπων που απουσιάζουν από τη συνεδρίαση της καταλανικής βουλής.
Αυτά όλα ήταν βέβαια γνωστά. Αλλά και τα τρία καταλανικά κόμματα δήλωναν ότι δεν θα αποδεχθούν απαγορεύσεις που αλλοιώνουν την εκφρασμένη στις κάλπες λαϊκή βούληση. Την Τρίτη αποδείχθηκε ότι τα τρία κόμματα ήταν τα εξής δύο… η CUP. Συγκεκριμένα, ο Ρόζερ Τορέντ, πρόεδρος της νέας βουλής και στέλεχος της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς, ανακοίνωσε την αναβολή της επίμαχης συνεδρίασης «μέχρι να διασφαλιστούν οι συνθήκες απρόσκοπτης διεξαγωγής της». Στα λόγια, κανένα κόμμα δεν ψάχνει εναλλακτικές λύσεις. Στην πράξη, όμως, ίσως αυτή η εξέλιξη να είναι το πρώτο βήμα για μια «σταδιακή εξομάλυνση» – όσο κι αν όλες οι πλευρές γνωρίζουν ότι ο όποιος συμβιβασμός δεν μπορεί παρά να έχει προσωρινό χαρακτήρα. Πάντως η (ευγενούς καταγωγής, όπως φαίνεται κι από το όνομά της) Μαρία Σοράγια Σάενζ ντε Σανταμαρία Αντόν, αναπληρώτρια πρωθυπουργός του Ραχόι, δήλωσε ότι «ο κύριος Τορέντ πρέπει να ανοίξει ένα νέο κύκλο διερευνητικών συζητήσεων ώστε να βρεθεί διέξοδος στην κρίση που προκάλεσε ο Πουτζδεμόν»…
Θυμός και απογοήτευση
Ο επικεφαλής της CUP Κάρλες Ριέρα αντέδρασε οργισμένα, λέγοντας ότι «ξαναζούμε τη φυγή της 10ης και της 27ης Οκτωβρίου, όταν αυτοί που βρίσκονταν σε υπεύθυνες θέσεις προτίμησαν να αποφύγουν τη σύγκρουση». «Και τότε και τώρα», συνέχισε, «ακούμε τις ίδιες δικαιολογίες: ότι η καταστολή θα είναι συντριπτική, ότι πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, ότι δεν υπάρχουν οι συνθήκες… Αυτό συμβαίνει όταν κάποιοι, με το που θα εκλεγούν, ξεχνούν ότι είναι υποχρεωμένοι να υλοποιήσουν τη λαϊκή εντολή, και ψάχνουν για δικαιολογίες. Ο λαός, που για μια ακόμη φορά έδειξε έτοιμος να αναλάβει κάθε αναγκαίο ρίσκο, τώρα βιώνει εκ νέου απογοήτευση και εγκατάλειψη. Αν θεωρείται έκνομη ανυπακοή η εκλογή μιας ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης με πρόεδρο όποιον επιλέξει η καταλανική βουλή, κι όχι κάποιον που θέλει το ισπανικό κράτος, τότε ας είμαστε έκνομοι! Διότι κάθε φορά που κάνουμε ένα βήμα πίσω, το ισπανικό κράτος κάνει δύο βήματα μπροστά…».
Την ίδια στιγμή που ο Ριέρα έλεγε τα παραπάνω, τα πρωτοσέλιδα του ισπανικού τύπου πανηγύριζαν προβάλλοντας υποκλαπέντα προσωπικά μηνύματα μεταξύ του Πουτζδεμόν και στενού συνεργάτη του. Σε αυτά φαίνεται ότι ο Πουτζδεμόν νιώθει να εγκαταλείπεται από το ίδιο του το κόμμα, και να εκτιμά ότι η κατασταλτική τακτική του Ραχόι ήταν επιτυχής. «Δεν χρειαζόμαστε μηνύματα αποθάρρυνσης. Αλλά αν ο Πουτζδεμόν διαβλέπει μια συνθηκολόγηση με το ισπανικό κράτος που θα έχει ως αποτέλεσμα την ανακοπή της πορείας προς τη Δημοκρατία, και ως προϋπόθεση τη θυσία του ίδιου, είναι κατανοητό να νιώθει προδομένος», σχολίασε ο επικεφαλής της CUP…
Τρία συμπεράσματα
Σε κάθε περίπτωση, μπορούν να εξαχθούν τρία βασικά συμπεράσματα: 1) Το ισπανικό κράτος υιοθετεί τα τυπικά χαρακτηριστικά της αστικής δημοκρατίας, αρκεί να μην αμφισβητείται. Αν οι Καταλανοί εκλέγουν και ξαναεκλέγουν κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες που δεν αρέσουν στη Μαδρίτη, κακό του κεφαλιού τους. Υπάρχουν οι εξορίες, υπάρχουν οι φυλακές, υπάρχουν και οι αέναες εκλογές… 2) Αυτός ο διεφθαρμένος και βίαιος κρατικός σχηματισμός, κληροδότημα της δικτατορίας του Φράνκο, συγκρατείται τεχνητά και έχει απωλέσει προ πολλού την ανοχή εκατομμυρίων πολιτών του. Αν και απολαμβάνει την αμέριστη υποστήριξη της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής ολιγαρχίας, καθώς και των «ευρωπαϊκών θεσμών», το μέλλον του γίνεται όλο και πιο θαμπό. 3) Επιβεβαιώνεται εκ νέου ότι δεν υπάρχει εύκολος, έτοιμος και ανώδυνος δρόμος. Οι δυνάμεις που θέλουν να υπηρετήσουν την υπόθεση της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης στο ισπανικό κράτος θα αναγκαστούν να βγάλουν τα αναγκαία συμπεράσματα από τις τακτικές ήττες, διαμορφώνοντας ένα νέο συνεκτικό εναλλακτικό απελευθερωτικό σχέδιο. Αυτό είναι προϋπόθεση ώστε οι λαοί της Ιβηρικής να πολεμήσουν στα ίσα έναν ισχυρό εχθρό με εμπειρία αιώνων…
