Παραμονές Χριστουγέννων υπογράφτηκε το προεδρικό διάταγμα το οποίο καθορίζει τα προσόντα διορισμού σε διάφορους φορείς του δημοσίου. Προς έκπληξή τους οι καλλιτεχνικές επαγγελματικές ομάδες (ηθοποιοί, μουσικοί, χορευτές κ.λπ.) είδαν ότι τα πτυχία τους από τις ανώτερες (ιδιωτικές και δημόσιες) καλλιτεχνικές σχολές παύουν να αναγνωρίζονται αφού εξισώνονται με τα απολυτήρια λυκείου. Αυτό έρχεται σαν αποτέλεσμα της ένταξης των πτυχίων στο επίπεδο 5 της Ευρωπαϊκής Κλίμακας Προσόντων.
Οι αντιδράσεις από τις καλλιτεχνικές σχολές και τους αρμόδιους καλλιτεχνικούς φορείς ήταν άμεσες με σειρά ανακοινώσεων και δημόσιων τοποθετήσεων. Στις 27 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε μαζική συγκέντρωση διαμαρτυρίας, έξω από το υπουργείο Πολιτισμού, με τη συμμετοχή πολλών σωματείων και σχολών με κεντρικό αίτημα την απόσυρση του σχετικού ΠΔ 85/2022. Την ίδια μέρα ο αρμόδιος υφυπουργός, Ν. Γιατρομανωλάκης, αφού συναντήθηκε με καλλιτεχνικά σωματεία, έκανε λόγο για έντονη παραπληροφόρηση πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Ήταν μάλιστα κάθετος λέγοντας πως «το ΠΔ δεν εξισώνει τους τίτλους σπουδών των δραματικών σχολών με το απολυτήριο λυκείου, τελεία και παύλα» (sic!).
Είναι όμως όλα μια μεγάλη παρεξήγηση; Κάποιοι απλά δεν κατάλαβαν καλά και αδίκως το θέμα διογκώθηκε; Σε καμία περίπτωση. Πρόκειται άλλωστε για έναν κλάδο, ο οποίος όχι απλά χτυπήθηκε πολύ (όπως αναμενόταν) κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά δεν έλαβε καμία πραγματική στήριξη.
Από τη μεριά τους οι καλλιτέχνες (επαγγελματίες και σπουδαστές) καταγγέλλουν την κυβέρνηση πως έχει αποφασίσει «να εκγυμνώσει τους καλλιτέχνες του θεάτρου, του χορού, της μουσικής και του κινηματογράφου, εξισώνοντας τη σπουδή τους με τη μη σπουδή, ανακηρύσσοντας τους “ανειδίκευτους εργάτες”».
Αυτό που έχει καταλάβει και ίσως δεν μπορεί κιόλας να καταλάβει η κυβέρνηση και ηηγεσία του υπουργείου είναι πως το συγκεκριμένο ΠΔ δεν δημιουργεί πρόβλημα απλά σε πιθανές προσλήψεις στον δημόσιο τομέα. Αντίθετα ανοίγει τον ασκό του Αιόλου για μια σειρά από υποβαθμίσεις σε ό,τι αφορά τα επαγγελματικά δικαιώματα των εργαζομένων στον καλλιτεχνικό χώρο. Η υποβάθμιση από το επίπεδο της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Τ.Ε.) που ίσχυε μέχρι πρότινος σε αυτό της Δευτεροβάθμιας (Δ.Ε.) αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για αλλαγές στις μισθολογικές κλίμακες (ακόμη και σε επιδόματα του ΟΑΕΔ) και τις συμβάσεις – σίγουρα για τις μελλοντικές, πιθανά όμως και για τις υπάρχουσες. Ταυτόχρονα, στερούν το δικαίωμα για μεταπτυχιακές σπουδές ή για κατατακτήριες εξετάσεις σε πανεπιστημιακές σχολές.
Φυσικά, τα προβλήματα αναγνώρισης των καλλιτεχνικών σπουδών δεν προέκυψαν την πρόσφατη περίοδο και απλά λόγω της υιοθέτησης της Ευρωπαϊκής Κλίμακας Προσόντων. Πρέπει να πάμε πίσω στο 2003 όταν θεσμοθετήθηκε η πρώτη φάση «ανωτατοποίησης» των ΤΕΙ. Κάτι αντίστοιχο δεν μπορούσε να γίνει για τις καλλιτεχνικές σχολές αφού αυτές υπάγονταν στο υπουργείο Πολιτισμού και όχι σε αυτό της Παιδείας. Το μπάλωμα που βρέθηκε σε εκείνη τη φάση ήταν η δημιουργία επιτροπών οι οποίες ήταν υπεύθυνες για την ισοτίμηση. Οι επιτροπές αυτές στην πορεία καταργήθηκαν και επανενεργοποιήθηκαν το 2018, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σπουδαστές και απόφοιτοι –ακόμη και από την ίδια σχολή– με διαφορετικής αναγνώρισης πτυχίο. Η δεύτερη φάση «ανωτατοποίησης» έφερε εκ νέου το πρόβλημα στην επιφάνεια, το οποίο καμία κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου και του ΣΥΡΙΖΑ, δεν αποφάσισε να το λύσει στη ρίζα και την ουσία του.
Ερχόμαστε λοιπόν σήμερα, σε μια κατάσταση πλήρους υποτίμησης των καλλιτεχνικών σχολών, την ίδια ακριβώς περίοδο που γίνονται αγωνιώδεις προσπάθειες από μεριάς της κυβέρνησης και των αρμόδιων υπουργείων να αναγνωριστούν ως πανεπιστήμια, κολλέγια και ΙΕΚ που θα έχουν «συνεργασία» ή θα είναι «παραρτήματα» ξένων πανεπιστημίων. Μάλιστα όπως καταγγέλλεται από το ΣΕΗ, «ήδη δύο ιδιωτικά κολέγια σε συνεργασία με ξένα πανεπιστήμια διαμορφώνουν πρόγραμμα σπουδών υποκριτικής για να δίνουν στους αποφοίτους τους τίτλους Bachelor».
* Ο τίτλος είναι από σύνθημα σε πλακάτ στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το ΥΠΠΟ την 27η Δεκεμβρίου
