Η δημοσιοποίηση των ελέγχων αντοχής (stress tests) των ελληνικών τραπεζών από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) αποδεικνύει, για πολλοστή φορά, ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι, ουσιαστικά, χρεοκοπημένο και εξαρτάται απολύτως από την ενίσχυσή του με κεφάλαια που δανείζεται το Ελληνικό Δημόσιο.
Παρά την προσπάθεια, για ευνόητους λόγους, της ΤτΕ να ωραιοποιήσει τα αποτελέσματα, από την «άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων» προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
1. Ο προσδιορισμός του ύψους των κεφαλαιακών αναγκών (6,4 δισ. ευρώ), για τη χρονική περίοδο β΄ εξάμηνο 2013-2016, προέκυψε με βάση μακροοικονομικές προβλέψεις. Όμως οι προβλέψεις αυτές ελέγχεται ως προς την αξιοπιστία τους και ως προς τις επιπτώσεις που θα έχει στο εισόδημα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, η πρόβλεψη για μείωση κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες (από 27% σε 21%) του ποσοστού ανεργίας μέχρι το 2016 (όταν την ίδια περίοδο το ΑΕΠ προβλέπεται να έχει αυξηθεί μόλις κατά 7,2%) είναι εκτός πραγματικότητας. Ακόμη όμως κι αν γίνει αποδεκτή η πρόβλεψη, η μείωση της ανεργίας δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση την ουσιαστική ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, ώστε να είναι σε θέση να αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.
2. Οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών προσδιορίστηκαν στο ελάχιστο ύψος που απαιτείται για την επίτευξη δείκτη Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων 8% (έγινε αποδεικτό το αίτημα για μείωση κατά μία εκατοστιαία μονάδα του ελάχιστου δείκτη που στην αρχή είχε προσδιοριστεί από την τρόικα στο 9%). Με αυτόν τον τρόπο αποκρύπτεται το γεγονός ότι τα Κύρια Βασικά Ίδια Κεφάλαια των τεσσάρων συστημικών τραπεζών (ETE, Alpha, Eurobank, Πειραιώς) προβλέπεται να μειωθούν κατά 4,9 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με το ύψος τους την 30/06/2013. Για την επάνοδο των βασικών ίδιων κεφαλαίων στο ύψος της 30/06/2013 οι κεφαλαιακές ανάγκες εκτοξεύονται στο ύψος των 11,3 δισ. ευρώ (γεγονός που εξηγεί τις ενστάσεις του ΔΝΤ).
3. Το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών επηρεάζεται σημαντικά από το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) των θυγατρικών τους στο εξωτερικό που ανέρχεται στο ποσό των 10 δισ. ευρώ. Είναι ένα από τα στοιχεία που καταρρίπτουν τον ισχυρισμό των μνημονιακών αναλυτών ότι για τις ζημίες των ελληνικών τραπεζών ευθύνεται το Ελληνικό Δημόσιο.
4. Από την ανάλυση της BlackRock προκύπτει και ένα εξίσου ενδιαφέρον στοιχείο όσον αφορά στη νέα δομή του τραπεζικού συστήματος και στις επιπτώσεις της αναδιάρθρωσης.
Ύψος Ενεργητικού (σε δισ. ευρώ)
Τράπεζα 2011 2013
Εθνική 42,4 46,4
Πειραιώς 28,3 67,5
Alpha 33,9 52,1
Eurobank 36,6 45,4
Όπως προκύπτει από τον Πίνακα για την εξέλιξη του ύψους του Ενεργητικού, οι εξαγορές και συγχωνεύσεις στον τραπεζικό τομέα είχαν ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της Τράπεζα Πειραιώς που σήμερα είναι η μεγαλύτερη τράπεζα ως προς το ύψος του Ενεργητικού, ενώ το 2011 βρισκόταν στην 4η θέση. Η συγχώνευση της Τράπεζα Πειραιώς με τράπεζες που προηγουμένως είχαν ανακεφαλαιοποιηθεί με κεφάλαια του Ελληνικού Δημοσίου (όπως η ΑΤΕ) επηρεάζουν και το σημερινό ύψος των κεφαλαιακών αναγκών της, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τα stress tests καταγράφει τις υψηλότερες προβλέψεις ζημιών από όλες τις τράπεζες (συνολικά 18,9 δισ. ευρώ). Αυτός είναι ο λόγος που ο πολυπράγμων κ. Σάλλας έσπευσε να προαναγγείλει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και πιέζει για την όσο το δυνατόν ταχύτερη απεξάρτηση της τράπεζας από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Τα παραπάνω ας θεωρηθούν ως μία πρώτη προσέγγιση των συμπερασμάτων που προέκυψαν από τους ελέγχους αντοχής των ελληνικών τραπεζών.
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
(gtozidis.wordpress.com)
Ειδικό αφιέρωμα
Επειδή το ζήτημα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος είναι κρίσιμο για την επιτυχία του προγράμματος εξόδου από την κρίση, σχεδιάζουμε ένα αφιέρωμα για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του (π.χ. για τη σχεδιαζόμενη τραπεζική ένωση) που θα δημοσιευθεί στο φύλλο της εφημερίδας στις 29/03.
