Πώς μεθοδεύουν και ποιοι ωφελούνται από τη χρηματιστηριακή κατρακύλα των τραπεζών
Του Παύλου Δερμενάκη*
«…Η χοντρή εκκαθάριση, αφορά δύο κατηγορίες παραχωρήσεων που βρίσκονται στον σκληρό πυρήνα του μνημονιακού σχεδιασμού: [α) αφορούσε την τότε ασφαλιστική μεταρρύθμιση] και β) την εκχώρηση των συστημικών τραπεζών σε κερδοσκοπικά funds και ντόπια συμφέροντα, που θα σημάνει την απόκτηση του ελέγχου στο σύνολο σχεδόν της ιδιωτικής περιουσία, συμπεριλαμβανομένης της κατοικίας.
Με δυο λόγια θα σημάνει την πλήρη εκχώρηση του ελέγχου της ελληνικής οικονομίας. Με τα λεφτά του δημοσίου που δόθηκαν στις τράπεζες και θα τα καταπιούν οριστικά τα κερδοσκοπικά συμφέροντα που θα τις ελέγχουν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μαζί με το λαό, θα γκρεμίσει το καθεστώς του μνημονίου, θα γκρεμίσουμε το καθεστώς της διαπλοκής και της ολιγαρχίας, ντόπιας και ξένης που υπηρετείτε.
»…Αυτό που κάνει (η κυβέρνηση) με τις τράπεζες, δεν έχει προηγούμενο. Δεν έχει ξαναγίνει ποτέ και πουθενά στο κόσμο. Και στις ΗΠΑ και στην Ισπανία υπήρξε ανακεφαλαιοποίηση από το Δημόσιο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ισπανία τα αντίστοιχα ταμεία πούλησαν με κέρδος.
»…Εμείς δεν πρόκειται, φυσικά, να αφήσουμε ούτε τις τράπεζες που έχει πληρώσει με το αίμα του ο ελληνικός λαός στα χέρια εκείνων που θέλουν να τον ελέγχουν στο διηνεκές με τα δικά του χρήματα. Αλλά ούτε και τους υπεύθυνους, απλώς στα χέρια της λαϊκής περιφρόνησης. Δηλώνουμε από τώρα ότι με κάθε ευθύνη, με σεβασμό στο Σύνταγμα, στους νόμους στην ελληνική Δικαιοσύνη, ότι ως κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας του ΣΥΡΙΖΑ, είμαστε αποφασισμένοι και ακλόνητοι. Οι υπεύθυνοι θα καθίσουν στο σκαμνί. Θα δώσουν λόγο για τις υπογραφές και την εμπλοκή τους εκείνοι που διαπράττουν αυτό το έγκλημα εις βάρος των Ελλήνων».
Αυτά έλεγε ο κ. Τσίπρας στην ομιλία του στη Βουλή, στις 30 Μάρτη 2014, κατά τη συζήτηση του πολυνομοσχεδίου, της εποχής εκείνης, που αφορούσε μεταξύ άλλων και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Με εκείνη τη 2η ανακεφαλαιοποίηση παραδόθηκαν οι τράπεζες μερικώς στους ιδιώτες, κύρια η Eurobank. Oι τιμές των μετοχών για την αύξηση του κεφαλαίου ήταν σημαντικά μικρότερες από εκείνες που είχε καταβάλει το ΤΧΣ1, δηλαδή ο ελληνικός λαός, ένα χρόνο πριν. Αποτέλεσμα η δραστική μείωση του ποσοστού του ΤΧΣ στις τράπεζες και η άμεση καταγραφή ζημιών τότε, της τάξης των 12 δισ. ευρώ.
Αν αυτή η υπόθεση ήταν σκάνδαλο για τον κ. Τσίπρα φανταστείτε πώς θα έπρεπε να θεωρεί την 3η ανακεφαλαιοποίηση, που πραγματοποιείται από τη δική του κυβέρνηση, αν ληφθούν μάλιστα υπ’ όψιν τα ακόλουθα δεδομένα που αποδεικνύουν ότι αυτή είναι πολύ χειρότερη από την προηγούμενη:
Οι ξένοι επενδυτές θα βάλουν στις αυξήσεις κεφαλαίου το ποσό των 4 δισ. ευρώ και θα αποκτήσουν τον πλήρη έλεγχο των τραπεζών. Μόνο τα δάνεια των τραπεζών ανέρχονται σε 200 δισ. ευρώ και το σύνολο του ενεργητικού τους σε 350 δισ. ευρώ (διπλάσιο του ετήσιου ΑΕΠ της χώρας). Βάζουν, δηλαδή, υπό τον πλήρη έλεγχό τους το σύνολο της ελληνικής οικονομίας.
Στην πράξη, θα ελέγχουν μέσω των εγγυήσεων για τα δάνεια ένα πολύ μεγάλο μέρος των ακινήτων (εγγυήσεις για στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια), των επιχειρήσεων (που βρίσκονται σε αδυναμία να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις) και της αγροτικής γης που ήταν όλη υποθηκευμένη στην Αγροτική Τράπεζα και τώρα έχει περάσει στα «χέρια» της Τράπεζας Πειραιώς.
Το Δημόσιο που μέσω του ΤΧΣ έδωσε 40,2 δισ. ευρώ το 2012 για την 1η ανακεφαλαιοποίηση, δεν πήρε ποτέ τον έλεγχο των τραπεζών. Τώρα θα δει τα ποσοστά συμμετοχής του να πέφτουν γύρω στο 33%, από περίπου 60% που είναι κατά μέσο όρο σήμερα, με μόλις 4-5 δισ. ευρώ που θα βάλουν οι επενδυτές (π.χ. στην Alpha από 66,2% σήμερα θα πέσει στο 20%, στη Eurobank από 35,4% σήμερα στο 6%, στην Εθνική από 52,7% στο 40% και στην Πειραιώς από 66,9% στο 25%).
Το Δημόσιο, μέσω του ΤΧΣ, έχει αναλάβει στην 3η ανακεφαλαιοποίηση να καταβάλει όλο το υπόλοιπο ποσό που δεν θα καλυφθεί από τους ιδιώτες μέχρι το ποσό των 14,4 δισ. ευρώ, που είναι το σύνολο της ανακεφαλαιοποίησης. Δηλαδή, και παραπάνω χρήματα θα βάλει ο λαός και ο έλεγχος θα ανήκει σε αυτούς που θα βάλουν πολύ λιγότερα. Το «τέχνασμα» είναι απλό. Οι ιδιώτες θα συμμετάσχουν με κοινές μετά ψήφου μετοχές, ενώ το ΤΧΣ θα συμμετάσχει μόνο κατά 25% με μετοχές. Το υπόλοιπο 75% θα είναι με ομολογίες με δυνατότητα να μετατραπούν σε μετοχές στο μέλλον…
Οι κερδοσκόποι έχουν κίνητρο για να αυξήσουν το ποσοστό τους (με αντίστοιχη μείωση του ΤΧΣ) να είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερη η τιμή αγοράς των νέων μετοχών. Έτσι, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για τα στρες τεστ των τραπεζών και τον προσδιορισμό των αναγκών τους σε κεφάλαια την 31/10/2015, που ήταν αρκετά «καλύτερα» από αυτά που περίμενε η αγορά, οι τιμές των μετοχών αντί να ανεβούν, όπως θα ήταν το φυσιολογικό, αφού είχαν «καλύτερα» αποτελέσματα, ξεκίνησαν την κατρακύλα. Από τη Δευτέρα, 2/11/2015, έως και την Πέμπτη, 12/11/2015, οι τιμές των 4 συστημικών τραπεζών υποχώρησαν σε 8 συνεδριάσεις κατά 47,3%(!). Η συνολική αξία των 4 τραπεζών, σύμφωνα με το Χρηματιστήριο, στις 12/11/2015, ήταν μόλις 3 δισ. ευρώ.
Με αυτά τα νούμερα η αξία των μετοχών που έχει σήμερα το ΤΧΣ ανέρχεται σε 1,76 δισ. ευρώ. Έτσι, ενώ επένδυσε 40,2 δισ. ευρώ το 2013 στις τράπεζες, έχει χάσει σήμερα πάνω από το 95,6%(!) των χρημάτων του λαού.
Και ενώ αυτά συμβαίνουν στο Χρηματιστήριο, κανείς από τους αρμόδιους (κυβέρνηση, βουλευτές, δικαιοσύνη, επιτροπή κεφαλαιαγοράς, Τράπεζα της Ελλάδος) δεν κάνει καμία κουβέντα γι’ αυτό το σκάνδαλο που εκτυλίσσεται καθημερινά. Με δεδομένο ότι οι Έλληνες μικροεπενδυτές δεν έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στις αυξήσεις κεφαλαίου, λόγω των capital controls, οι πωλήσεις είναι προφανές ότι γίνονται από τα funds που ελέγχουν μεγάλα πακέτα μετοχών. Συνεπώς «παίζουν» μόνοι τους ελέγχοντας-χειραγωγώντας τις τιμές και τις σπρώχνουν όλο και πιο κάτω για να βγουν περισσότερο κερδισμένοι με τη νέα αύξηση κεφαλαίου που θα γίνει σε ελάχιστη τιμή. Δείτε ενδεικτικά τιμές στις 12/11/2015: Alpha 0,077 ευρώ, Πειραιώς 0,047 ευρώ, Eurobank 0,026 ευρώ και Εθνική 0,39 ευρώ.
Σημαντική υπηρεσία στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα
Τα παραπάνω συμβαίνουν στην Ελλάδα, μετά από 5 χρόνια εφαρμογής μνημονίων. Κάθε κυβέρνηση που διαδέχεται την προηγούμενη αποδεικνύεται περισσότερο μνημονιακή και αντιλαϊκή -όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνει και την πολιτική που εφαρμόζει- από τους προκατόχους της. Σήμερα η κυβέρνηση Τσίπρα προσφέρει σημαντικό έργο στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα-κατεστημένο. Υλοποιεί, με το μανδύα της Αριστεράς, αποφάσεις των δανειστών που κανείς άλλος από το σάπιο πολιτικό σύστημα δεν θα τολμούσε όχι να εφαρμόσει αλλά ούτε να τις εξαγγείλει. Με αυτά τα «έργα» η κυβέρνηση Τσίπρα και ο ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύουν: α) την κεντρο-αριστερή μνημονιακή τους μετάλλαξη, β) ότι αποτελούν, πλέον, οργανικό μέρος του σάπιου πολιτικού συστήματος και γ) ότι είναι απόλυτα αποδεκτοί από τους δανειστές-κατακτητές αφού «στο τέλος» (των «σκληρών διαπραγματεύσεων») εκτελούν τις εντολές τους. Έτσι, για να επιβεβαιωθεί και στην περίπτωση της Ελλάδας, με τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, η γνωστή «ατάκα» του Ιταλού μεγαλοβιομήχανου Τζιοβάνι Ανιέλι όταν, σχολιάζοντας τα πολιτικά πράγματα της Ιταλίας, πριν από δύο περίπου δεκαετίες, είχε πει: «Υπάρχει ένα είδος Αριστεράς που είναι πιο χρήσιμη από την Δεξιά. Πρόκειται για εκείνη την Αριστερά που μπορεί να κάνει όλα όσα δεν θα μπορούσε να κάνει η Δεξιά».
Αν αυτά είχαν συμβεί με άλλη κυβέρνηση, ο Τσίπρας και οι συν αυτώ θα «χάλαγαν τον κόσμο» για το σκάνδαλο και θα ζητούσαν ελέγχους για το πώς διαμορφώθηκαν τόσο χαμηλά οι τιμές… και πώς παραδίδεται η ελληνική οικονομία στους ξένους. Τώρα όμως που αυτοί είναι στη «Διοίκηση», προφανώς, όλα γίνονται σωστά και κυρίως «ενάρετα».
«Οι υπεύθυνοι θα κάτσουν στο σκαμνί»
Συνεπώς, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα τεράστιο σκάνδαλο που όμοιό του σε μέγεθος και ωμότητα δεν έχει υπάρξει στο παρελθόν στη χώρα. Στην πράξη, με αντίτιμο 4 δισ. ευρώ παραδίδεται όλη η ελληνική οικονομία στους ξένους να τη διαχειριστούν κατά την κρίση τους.
Η απάντηση σε αυτή την κατάσταση δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτή που είπε ο Τσίπρας στις 30/3/2014, όταν θα έρθει εκείνη η ώρα επειδή ο λαός δεν ξεχνά: «Οι υπεύθυνοι θα καθίσουν στο σκαμνί. Θα δώσουν λόγο για τις υπογραφές και την εμπλοκή τους εκείνοι που διαπράττουν αυτό το έγκλημα, εις βάρος των Ελλήνων».
(1) ΤΧΣ – Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το ταμείο που ίδρυσε το κράτος με τα χρήματα των φορολογούμενων, για να συμμετάσχει στις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών, χωρίς να έχει εξουσία επ’ αυτού. Με το νέο νόμο Τσίπρα περί ανακεφαλαιοποίησης έχει περάσει στην πράξη στον ολοκληρωτικό έλεγχο των δανειστών.
* Ο Παύλος Δερμενάκης είναι M.Sc. οικονομολόγος-ερευνητής
