Ξεπουλιέται η μοναδική κερδοφόρα κρατικο-συνεταιριστική βιομηχανία γάλακτος. Του Λεωνίδα Σακλαμπάνη.
Τέλος στην ούτως η άλλως σαθρή επιχειρηματολογία του ΠΑΣΟΚ, που θέλει την πώληση δημόσιων αγαθών διότι είναι ζημιογόνα, βάζει η επικείμενη πώληση της βιομηχανίας Δωδώνη σε ιδιώτες, τη στιγμή που η κερδοφορία της παραμένει δεδομένη εδώ και 25 χρόνια!
Παράλληλα, το ξεπούλημα της μοναδικής κρατικό-συνεταιριστικής βιομηχανίας γάλακτος στη χώρα, αποτελεί και την ταφόπλακα για τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι ήδη βρίσκονται ένα βήμα πριν από το οικονομικό αδιέξοδο. Στη νέα εποχή όμως του ΔΝΤ, και της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ακόμη και οι εταιρείες που φέρνουν έσοδα στο κράτος, δείχνουν να είναι το καλύτερο δώρο για τους ιδιώτες που πιέζουν για περισσότερα κέρδη με το πρόσχημα τη σωτηρία της χώρας.
Μόνο που αυτή τη φορά το παιχνίδι της απαξίωσης δεν παίχτηκε σωστά. Όπως συμβαίνει συνήθως δηλαδή με τα δημόσια αγαθά πριν αυτά ξεπουληθούν στη «σωτήρια ελεύθερη αγορά». Όχι, δεν πρόκειται για λανθασμένες εκτιμήσεις ή διαφορετικές πολιτικές επιλογές. Απλά το ΔΝΤ δεν σηκώνει από τέτοιες παλαιό-πασοκικές τακτικές, οι οποίες είναι και χρονοβόρες.
Απαιτεί -εδώ και τώρα- την πώληση της βιομηχανίας και το τέλος των κτηνοτρόφων, με ταυτόχρονη λειτουργία των καρτέλ στο γάλα. Επιπροσθέτως, το γεγονός πως η διαρροή της είδησης κορυφώνεται αυτή τη περίοδο που η Δωδώνη καθορίζει τις τιμές για την αγορά, μόνο ως σύμπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Διότι η νέα κατάσταση που θέλουν να δημιουργήσουν με την εξαγορά του πλειοψηφικού ποσοστού από την Αγροτική Τράπεζα θα συμπαρασύρει αρχικά τις τιμές του γάλακτος, θα «ανοίξει» την αγορά εις βάρος των κτηνοτρόφων και των καταναλωτών, ενώ κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η νέα εταιρεία να δημιουργήσει μόνη της τις προϋποθέσεις παραγωγής γάλακτος πετώντας στο δρόμο τους κτηνοτρόφους της Ηπείρου.
Δωδώνη: Βιομηχανία για βραβείο
Στη χώρα που κάθε τι δημόσιο απαξιώνεται, λοιδορήται και τελικά πωλείται, ελάχιστοι πολίτες γνωρίζουν πως υπάρχει μία εταιρεία που διοικείται από το δημόσιο σε συνεργασία με τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, η οποία αγοράζει σε ικανοποιητικές τιμές από τους κτηνοτρόφους την πρώτη ύλη (γάλα) εξάγει σε 30 χώρες τα προϊόντα της, διαθέτει ιδιόκτητες εγκαταστάσεις σχεδόν 32 χιλιάδων τ.μ., έχει αποσπάσει μια σειρά από βραβεία σε διεθνές επίπεδο και συντηρεί (συνολικά) πάνω από 7 χιλιάδες οικογένειες.
Και όλα αυτά χωρίς καμία υποστήριξη από επιχορηγήσεις ή άλλα κρατικά εμβάσματα από τις ελληνικές κυβερνήσεις.
Η Αγροτική Βιομηχανία Γάλακτος Ηπείρου ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. ιδρύθηκε στις 17-4-1963 από την Αγροτική Τράπεζα και τις 6 Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών της Ηπείρου. Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας αγγίζει τα 12 εκατομμύρια ευρώ ευρώ και το σύνολο ιδίων κεφαλαίων στα τέλη του 2009 ανερχόταν στα 27 εκατομμύρια ευρώ.
Κατά το έτος 2009 οι πωλήσεις ανήλθαν σε 102,5 εκατομμύρια ευρώ και τα καθαρά κέρδη προ φόρων ανήλθαν σχεδόν στα 2 εκατομμύρια ευρώ ενώ εξήχθηκε περίπου το 20% της ετήσιας παραγωγής φέτας και σκληρών τυριών!
Το μετοχικό κεφάλαιο της βιομηχανίας αποτελούν η Αγροτική Τράπεζα με 67,7%, η Ένωση Αγροτικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων (Ε.Α.Σ.) με 24,78%, η Ε.Α.Σ. Πωγωνιου με 2,9%, η Ε.Α.Σ. Πρεβέζης με 2,4%, η Ε.Α.Σ. Θεσπρωτίας με 1,6% και η Ε.Α.Σ. Άρτας – Φιλιππιάδας με 0,55%.
Πώς μεθοδεύουν την ταφόπλακα
Από το Μάρτη του 2008, όταν η Δωδώνη εξαγόρασε την εταιρεία παραγωγής ζωοτροφών ΕΛΒΙΖ, είχαν αρχίσει να προκύπτουν ερωτηματικά για το παιχνίδι που παίζει η ΑΤΕ με την Δωδώνη.
Η ΕΛΒΙΖ, όπως και η Δωδώνη ελέγχονται από την Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος. Το τίμημά της δε, θεωρήθηκε αδικαιολόγητα υψηλό, αγγίζοντας τα 3,2 εκατομμύρια ευρώ, με δεδομένο ότι και ο εξοπλισμός της είναι πεπαλαιωμένος. Σημειωτέων δε, πως όταν πριν από μερικά χρόνια ο Ε.Α.Σ. Ιωαννίνων είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για την αγορά της ΕΛΒΙΖ το ποσό πώλησης είχε καθοριστεί στα 500 εκατομμύρια δραχμές, ενώ αίσθηση προκαλεί και ο άνθρωπος που βρέθηκε πίσω από την συμφωνία. Πρόκειται για τον κ. Βασίλη Δρούγκα ο οποίος ως υποδιοικητής της ΑΤΕ πούλησε τότε την ΕΛΒΙΖ στον…ίδιο, καθώς τότε ήταν και ο πρόεδρος της Δωδώνης! Τον Μάη του 2010, οι πρώτες καμπάνες για τη λανθασμένη στρατηγική επιλογή της εταιρείας χτύπησαν από το νέο διοικητή της Δωδώνης, Δημήτρη Παλαιοθόδωρο, ο οποίος χαρακτήρισε ως …ατόπημα την αγορά του πρώην εργοστασίου της ΕΛΒΙΖ από την προηγούμενη διοίκηση και την τότε διοίκηση της Αγροτικής τράπεζας και τόσο στην εισήγηση του στη συνέλευση, όσο και σε δηλώσεις του κάλεσε τους παραγωγούς-συνεργάτες της γαλακτοβιομηχανίας να γίνουν πελάτες της πρώην ΕΛΒΙΖ, νυν ΖΩ-ΔΩ για να μην…βουλιάξει και συμπαρασύρει και την μητρική Δωδώνη!
Όμως κανείς από τους κτηνοτρόφους δεν μπορεί να στηρίξει την ΖΩ-ΔΩ διότι πολύ απλά το τίμημα είναι ιδιαίτερα υψηλό για τους ίδιους. Πόσο μάλλον τη στιγμή που οι περισσότεροι καλλιεργούν οι ίδιοι τις τροφές των ζώων τους, ακριβώς για να ρίξουν το κόστος παραγωγής και να έχουν ένα ικανοποιητικό εισόδημα από την κτηνοτροφία. Το πρώτο βήμα απαξίωσης λοιπόν και αδιαφανής διαδικασίας είχε πραγματοποιηθεί επί ΝΔ. Το ΠΑΣΟΚ απλά ανακοίνωσε τα αποτελέσματα.
Γάλα από το…Βόλο
Εκτός από τον κοινωνικό χαρακτήρα που (πρέπει να) διατηρεί η κρατικό-συνεταιριστική βιομηχανία, το καθορισμό των τιμών σε αξιοπρεπή επίπεδα για τη γαλακτοκομική αγορά βασικό μέλημα της Δωδώνης είναι και η στήριξη των κτηνοτρόφων της Ηπείρου. Γεγονός που ορίζεται άλλωστε και από το καταστατικό το οποίο αναφέρει πως η αγορά γάλακτος μπορεί να γίνεται μόνο από την Ήπειρο.
Οι καταγγελίες ωστόσο που έχει στη διάθεσή του ο Δρόμος, κάνουν αναφορά για αγορά χιλιάδων τόνων γάλακτος από το Βόλο (και όχι μόνο) δημιουργώντας με αυτό το τρόπο τεχνητή κρίση στο χώρο των κτηνοτρόφων, παραβιάζοντας ταυτόχρονα και το καταστατικό της εταιρείας.
Στις καταγγελίες αυτές φαίνεται να επιβεβαιώνει και ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων και μέλος του Πανηπειρωτικού Συνδέσμου, Μιχάλης Τζίμας, ο οποίος υπογραμμίζει μέσω του Δρόμου: «Ενώ η Δωδώνη φτιάχτηκε για να παίρνει το γάλα της Ηπείρου, η διοίκηση αποφάσισε την αγορά γάλακτος και από άλλες περιοχές. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι αυτό που καταγγέλλουν οι εκπρόσωποι των αγροτικών συνεταιρισμών για τις ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες με γνώμονα το κέρδος αγόραζαν γάλα από όλο τον…κόσμο, αντίστοιχα η διοίκηση της Δωδώνη άρχισε να κλείνει συμφωνίες με εταιρείες αγνώστου και αμφίβολης προέλευσης, με πιο πρόσφατη τη συμφωνία με εταιρία του Βόλου και αύριο μεθαύριο δεν αποκλείεται να φέρει γάλα από όπου προτάσσει το συμφέρον. Ήδη οι τιμές αυτές που έχουν είναι πεσμένες σε σχέση με πέρυσι. Αν συνεχίσουν έτσι θα τις ρίξουν ακόμη περισσότερο. Και με αυτόν τον τρόπο όχι κέρδη δεν δημιουργούν, αλλά όλα δείχνουν πως θα έχει κόστος που ίσως να τη βάλει και μέσα».
Αναφορικά με τα αιτήματα των εκπροσώπων του συνεταιρισμών απέναντι στην εξαγορά της Δωδώνης ο κ. Τζίμας τονίζει πως αν η ΑΤΕ θέλει να αποχωρήσει, τότε είναι ελεύθερη να το πράξει, αλλά η ιστορική διαδρομή στο παρελθόν αποδεικνύει πως η τράπεζα πουλάει κάτι που ποτέ δεν πλήρωσε για να το αποκτήσει: «Η Αγροτική τράπεζα ποτέ δεν αγόρασε ή δημιούργησε κάτι! Την Δωδώνη δημιούργησαν οι τότε παραγωγοί, μαζί με το κράτος. Και το κράτος παραχώρησε τις μετοχές στην ΑΤΕ. Ποτέ δεν είχε και ποτέ δεν έφταιξε. Απεναντίας, 30 εκατομμύρια δραχμές που είχε βάλει σαν δάνειο η ΑΤΕ για να γίνει η Δωδώνη, αυτά τα λεφτά τα έχει πάρει με τους τόκους και με το παραπάνω όλα αυτά τα χρόνια. Τόσα χρόνια άλλωστε, όλες οι δανειοδοτήσεις για τη Δωδώνη γινόντουσαν αναγκαστικά και μόνο από την ΑΤΕ, με το επιτόκιο που είχε η ΑΤΕ, με τα μερίσματα που έπαιρνε, υποχρεωτικές ασφάλειες κ.λπ.», αναφέρει ο ίδιος δηλώνοντας για τη στάση που θα κρατήσουν οι συνεταιρισμοί: «Δεν συζητάμε με την ΑΤΕ! Συζητάμε μόνο με το κράτος, τον πραγματικό ιδιοκτήτη της Δωδώνης. Οι μετοχές ανήκουν στο κράτος και θα πρέπει να διαπραγματευτούμε με το κράτος, να πάει στους παραγωγούς και συγκεκριμένα σε πρωτοβάθμιο κλαδικό συνεταιρισμό των παραγωγών. Από τη στιγμή που η ΑΤΕ θέλει να φύγει από μέσα, να φύγει όποτε νομίζει, αλλά να ξέρει πως δεν τις ανήκουν αυτές οι μετοχές και πρέπει το κράτος να τις επαναφέρει εκεί που ανήκουν. Γίνονται διάφορες διεργασίες κάτω από το τραπέζι και υπάρχει η ανησυχία μήπως μας παρουσιάσουν ξαφνικά τη πώλησή της. Ενδιαφερόμενοι υπάρχουν, ντόπιοι και ξένοι ιδιώτες».
Το τέλος του κτηνοτρόφου
Η πιθανή λοιπόν εξαγορά του 67,7%, του ποσοστού που ανήκει σήμερα στην Αγροτική Τράπεζα από ιδιώτη, αναπόφευκτα θα συντρίψει το κλάδο των κτηνοτρόφων, καθώς από τη μία πλευρά θα έχουν να αντιμετωπίσουν τη μείωση των τιμών πώλησης του γάλακτος, παράλληλα με τις αμφιβόλου ποιότητας φθηνές εισαγωγές από το εξωτερικό. Ήδη η πυρκαγιές στα σιτηρά της Ρωσίας έχουν εκτοξεύσει τις ζωοτροφές σε υψηλά επίπεδα και αν συνυπολογιστεί η αύξηση του ΦΠΑ και των καυσίμων το κόστος για έναν κτηνοτρόφο γίνεται υπέρογκο: «Η κτηνοτροφία είναι η κύρια πηγή εσόδων για την Ήπειρο. Η Δωδώνη μόνο έχει 5,5 χιλιάδες παραγωγούς. Ουσιαστικά, αυτό που έχει απομείνει στην Ήπειρο, στον πρωτογενή τομέα είναι η κτηνοτροφία, δεν υπάρχει κάτι άλλο. Αν και η κτηνοτροφία εκλείψει τέλειωσε. Ήδη έχουν ερημώσει όλα τα χωριά. Αν δε τελειώσουν και οι επιδοτήσεις, χωρίς αυτές να είναι πανάκεια, τότε θα ερημώσουν και τα ορεινά χωριά», δηλώνει στο Δρόμο ο κ. Γιώργος Χασκής, κτηνοτρόφος στην Άρτα, συμπληρώνοντας πως στην περίπτωση που η Δωδώνη πουληθεί σε ιδιώτες, τότε το τέλος της κτηνοτροφίας θα είναι το μοιραίο αποτέλεσμα: «Οι τιμές θα εναρμονιστούν με τις τιμές που δίνουν στην υπόλοιπη Ελλάδα, δηλαδή ακόμη και 0,20 κάτω. Αυτό θα σημάνει αυτομάτως πως, όπως και εγώ έτσι και οι άλλοι κτηνοτρόφοι για τα επόμενα 1-2 χρόνια θα φυτοζωούμε μέχρι να το πάρουμε απόφαση και να κλείσουμε εντελώς».
Στο καρτέλ που δημιουργείται εις βάρος του κτηνοτρόφου στέκεται από την πλευρά του ο κ. Τζίμας: «Το θέμα της Δωδώνης είναι απόρροια αυτής της κατάστασης που ζούμε τα τελευταία χρόνια. Έχει ήδη αλλοιωθεί η μορφή της εταιρείας. Χάνεται και αυτό το τελευταίο κάστρο. Δημιουργείται ένα καρτέλ στο γάλα μετά και τη συμφωνία της ΔΕΛΤΑ με την ΜΕΒΓΑΛ. Αν πουληθεί και η Δωδώνη, επισημοποιείται το καρτέλ και στην Ελλάδα τελειώνοντας και την κτηνοτροφία στη χώρα».
