Η εμμονή του Αμερικάνου πρόεδρου να αποκαλεί τον κορωνοϊό «κινέζικο ιό» δεν κρύβει απλά την εμπάθεια της Δύσης προς τη Κίνα που αναδύεται ισχυρότερη από την τρέχουσα υγειονομική κρίση και κερδίζει τις παγκόσμιες εντυπώσεις.
Η ανησυχία των ΗΠΑ δεν αφορά απλά και μόνο τους γνωστούς οικονομικούς ανταγωνισμούς για το ποια χώρα θα καρπωθεί τα εύσημα και κυρίως τα κέρδη από την ανακάλυψη ενός φαρμάκου ικανού να απαλλάξει την ανθρωπότητα από τον νέο κίνδυνο. Αυτοί οι ανταγωνισμοί υπάρχουν και εμπλέκουν ολόκληρο τον δυτικό κόσμο. Πρόσφατα η καγκελάριος Μέρκελ κατήγγειλε με αγανάκτηση την πρόθεση του Τραμπ να χρηματοδοτήσει με ένα δισεκατομμύριο δολάρια μεγάλη γερμανική εταιρία που ανακοίνωσε σημαντικά βήματα στην ανακάλυψη του εμβολίου με τη δέσμευση ότι θα το διαθέσει πρώτα, αν όχι αποκλειστικά, στην αμερικάνικη αγορά.
Η ανησυχία των ΗΠΑ για την ανάδειξη της Κίνας κρύβει κάτι πολύ βαθύτερο. Την αίσθηση-φόβο ότι η λήξη του παγκόσμιου συναγερμού για τη σημερινή πανδημία θα βρει την Κίνα με σοβαρά ενισχυμένη την ηγεμονική της θέση διεθνώς και με σημαντικό ρόλο για τις κινήσεις της επόμενης μέρας.
Φανερή καθυστέρηση και αδυναμία συντονισμού
Η παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στηρίχθηκε αναμφισβήτητα στη οικονομική και στρατιωτική της δύναμη. Εξίσου σημαντική ήταν η ικανότητα της να παράγει δημόσια αγαθά αιχμής για παγκόσμια χρήση και παράλληλα η δυνατότητα να συντονίζει, έστω το δυτικό κόσμο και τις αναπτυσσόμενες χώρες που τον ακολουθούσαν, στην αντιμετώπιση παγκόσμιων κρίσεων.
Αυτή η ικανότητα σήμερα παρουσιάζει τεράστιες αδυναμίες. Αν εξαιρέσουμε το τέλμα στο οποίο βούλιαξαν οι ΗΠΑ με τους πολέμους της Νέας Τάξης η πρόσφατη κρίση δημόσιας Υγείας τονίζει πιο εμφατικά τις διαφορές με το παρελθόν. Οι ΗΠΑ καθυστέρησαν σημαντικά να αντιληφθούν τις παγκόσμιες συνέπειες στη δημόσια Υγεία από την πανδημία του κορωνοϊού. Όχι μόνο καθυστέρησαν να πάρουν τα αναγκαία μέτρα, όχι μόνο μοιάζουν αδύναμες να φροντίσουν τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού τους από τις συνέπειες της νέας ασθένειας αλλά αναδείχθηκαν παντελώς απροετοίμαστες να ανταπεξέλθουν στη κάλυψη βασικών αναγκών που απαιτούν οι περιστάσεις.
Καθώς η Ουάσιγκτον μόλις ξεκινά με αδυναμίες τη μάχη κατά της πανδημίας και η Ευρώπη έχει αναδειχθεί σε επίκεντρο της νόσου, το Πεκίνο επιχειρεί να αναδειχθεί ως παγκόσμιος ηγέτη στην αντιμετώπιση του ιού αλλά και ως μελλοντικό κέντρο της νέας οικονομικής ανάκαμψης
Σε αντιδιαστολή με την παγκόσμια εντύπωση που προκάλεσε η δυνατότητα της Κίνας να ανεγείρει δύο νοσοκομεία χιλιάδων κλινών μέσα δυο βδομάδες οι ΗΠΑ βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρές ελλείψεις σε υποδομές λόγω της υποχρηματοδότησης του δημόσιου συστήματος Υγείας της. Παράλληλα αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις στην παραγωγή επαρκούς αριθμού συσκευασιών ελέγχου του νέου ιού, πράγμα που σημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ελέγξει σχετικά λίγους ανθρώπους και δεν έχουν επαρκή στοιχεία για το μέγεθος του προβλήματος. Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί το Αμερικανικό Στρατηγικό Εθνικό Απόθεμα των Ηνωμένων Πολιτειών σε κρίσιμες ιατρικές προμήθειες υπολογίζεται ότι διαθέτει μόνο το 1% από μάσκες και αναπνευστήρες και ίσως το 10% των εξαεριστήρων που χρειάζονται για να αντιμετωπίσει την πανδημία.
Ακόμα η κυνική προσπάθεια εξαγοράς της γερμανικής φαρμακευτικής εταιρίας πιστοποιεί, πέρα των άλλων, τις σημαντικές καθυστερήσεις της εγχώριας έρευνας. Τέλος η αιφνίδια ανακοίνωση της διακοπής των αεροπορικών πτήσεων με την Ευρώπη προκάλεσε την οργή των δυτικών συμμάχων τους και κατέδειξε πλήρη αδυναμία ανάληψης πρωτοβουλιάς ενός συντονισμού υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ. Μένει να φανεί αν τα σημερινά σημάδια θα ανατραπούν στο άμεσο μέλλον και καταφέρουν να αντιστρέψουν τη σημερινή εικόνα.
Οι Κινέζοι κερδίζουν έδαφος
Παρά τις αρχικές καθυστερήσεις και την έκταση των προβλημάτων που αντιμετώπισε η Κίνα είναι έτοιμη να ανακοινώσει πρώτη ότι κατάφερε να νικήσει τον κορωνοϊό. Αν και η κοινωνική και οικονομική ζωή δεν έχει αποκατασταθεί πλήρως, το παγκόσμιο ενδιαφέρον στρέφεται ανατολικά καθώς η Κίνα ανακοινώνει μηδενική αύξηση των νέων κρουσμάτων και ελαχιστοποίηση των θανάτων στο πληθυσμό της.
Το Πεκίνο επιχειρεί να επωφεληθεί από τα φανερά σημάδια καθυστέρησης της Δύσης και να αναδειχθεί ως παγκόσμιος ηγέτης στην αντιμετώπιση του ιού αλλά και ως μελλοντικό κέντρο της νέας οικονομικής ανάκαμψης.
Η σημαντική εμπειρία που έχει αποκτήσει από την αντιμετώπιση του κορωνοϊού επιτρέπει στην Κίνα να απευθύνει χρήσιμες οδηγίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Ταυτόχρονα αναλαμβάνει ρόλο σημαντικού παράγοντα ενίσχυσης των πληττόμενων χωρών.
Την στιγμή που η Ιταλία κατηγόρησε με οργή την Ε.Ε. ότι την έχει εγκαταλείψει μόνη στη μάχη κατά του κορωνοϊού, η Κίνα δεσμεύθηκε δημόσια να στείλει χιλιάδες αναπνευστήρες και άλλο εξοπλισμό για τις μονάδες εντατικής καθώς και δύο εκατομμύρια μάσκες, 20.000 προστατευτικές φόρμες και 50.000 συσκευασίες ελέγχου για τον ιό. Την ίδια στιγμή έχει στείλει ιατρικές ομάδες και 250.000 μάσκες στο Ιράν και αντίστοιχα σημαντικές προμήθειες στη Σερβία. Είναι χαρακτηριστική των τάσεων η δήλωση του Σέρβου προέδρου ότι «η μόνη χώρα που μπορεί να μας βοηθήσει είναι η Κίνα» καθώς απέρριπτε την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ως «παραμύθι». Ακόμα ο συνιδρυτής της Alibaba, Jack Ma, έχει υποσχεθεί να στείλει μεγάλες ποσότητες συσκευών ελέγχου και μάσκες στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και 20.000 αντίστοιχων συσκευών και 100.000 μάσκες σε κάθε μια από τις 54 χώρες της Αφρικής.
Το πιο σημαντικό πλεονέκτημα της Κίνας παραμένει το γεγονός ότι είναι ο βασικός παραγωγός όλων εκείνων των υλικών από τα οποία εξαρτάται η μάχη κατά του κορωνοϊού. Ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός χειρουργικών μασκών και τώρα έχει δεκαπλασιάσει την παραγωγή της. Η Κίνα κατέχει περίπου το μισό της παγκόσμιας παραγωγής αναπνευστήρων, που είναι κρίσιμοι για την προστασία των εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Επίσης για τη παραγωγή της συντριπτικής πλειοψηφίας των ενεργών φαρμακευτικών συστατικών που είναι απαραίτητα για την παρασκευή αντιβιοτικών. αναγκαίων στην αντιμετώπιση των αναδυόμενων δευτερογενών λοιμώξεων από τον κορωνοϊό. Είναι βέβαιο ότι όλα αυτά θα αξιοποιηθούν πλήρως ως στοιχεία μιας ενεργούς εξωτερικής πολιτικής.
Η Κίνα με αυτό τον τρόπο παίρνει μια διπλή ρεβάνς. Μέχρι σήμερα αντιμετώπιζε κατηγορίες για την ανυπέρβλητη αντίφαση που έκρυβε ένα σύστημα «καπιταλιστικής παραγωγής» αυστηρά ελεγχόμενο από μια πολιτική-κομματική ελίτ. Σήμερα η ιδιοτυπία του «κινέζικου δρόμου» θα μελετηθεί διεξοδικά από τον δυτικό νεοφιλελευθερισμό. Ταυτόχρονα αισθάνεται ότι με τον τρόπο της είναι σε θέση να αναδειχθεί σε παγκόσμια ηγετική δύναμη μέσα από την τρέχουσα κρίση.
