Το Σάββατο 24/4, ο συντάκτης σας δημοσίευσε ένα σχόλιο για τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, με τίτλο Τι ζητάνε οι Κινέζοι στη Θεσσαλονίκη («να ανοίξουν ακόμα περισσότερα noodle bars;»).
Το βασικό πρόβλημα της σκέψης αυτής, είναι το εξής: Ένα γεγονός που υλοποιείται επί επτά χρόνια, προσφέρει ήδη αρκετό υλικό για αξιολόγηση από μόνο του, ανεξαρτήτως των προθέσεων που το γέννησαν. Μπορεί η «προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας προς το εξωτερικό» να ανήκει στις προθέσεις, η έκθεση στη Θεσσαλονίκη, όμως, έχει υποστηριχθεί από τους εκδότες και το κοινό, φέρνοντας στο προσκήνιο το ερώτημα: Τι σημαίνει να έχουμε μια καλή εθνική και επαγγελματική έκθεση βιβλίου και, μάλιστα, εκτός Αθήνας, με πολλές παράλληλες εκδηλώσεις και συζητήσεις κάθε φορά, με έξοδα των εκδοτών. Ποια είναι η δυναμική της συνάντησης των ανθρώπων του βιβλίου με τους συγγραφείς, τους διανοούμενους και τους φίλους του βιβλίου της συμπρωτεύουσας. Σε ό,τι αφορά στο τελευταίο, η εκτίμηση είναι κοινή: όταν φεύγει κανείς από την Αθήνα, δεν παύει να αιφνιδιάζεται από το ότι «πραγματικοί» άνθρωποι αναζητούν, με γνήσιο τρόπο, «πραγματικά» βιβλία (και όχι μόνο τα αναμασήματα των ΜΜΕ). «Μετά την περσινή έκθεση, που ήταν η καλύτερη μέχρι σήμερα-αποτέλεσμα στο οποίο είχε συμβάλει τα μέγιστα η Γερμανία, ως τιμώμενη χώρα, η φετινή ήταν μια καλή έκθεση, αποδεικνύοντας ότι η σχέση του κόσμου με το βιβλίο επιβιώνει σε πείσμα της οικονομικής κρίσης», έγραψε ο Ανταίος Χρυσοστομίδης. Η υποτίμηση, όμως, της Κίνας ως τιμώμενης χώρας από το συντάκτη σας, το να ταυτίζει δηλαδή κανείς τους συγγραφείς που ήρθαν στη Θεσσαλονίκη (ή πήγαν στη Φρανκφούρτη, το 2009) με το καθεστώς της χώρας, είναι νομίζω το ίδιο «εξωπραγματικό» όσο και το να είχε στιγματίσει τον Θ. Αγγελόπουλο και τον Π. Βούλγαρη, επειδή γύρισαν αντίστοιχα -και συμμετείχαν σε διεθνή φεστιβάλ- στα χρόνια της δικτατορίας, την Αναπαράσταση και το Προξενιό της Άννας. Παρά την έλλειψη πολιτικών ελευθεριών, οι Κινέζοι δεν είναι πια οι παρίες του σύγχρονου πολιτισμού. Ξεπερνούν με ταχύτητα την απομόνωσή τους και ξανα-ορίζουν τον εαυτό τους, απορροφώντας ό,τι προέρχεται από τη Δύση. Έχουμε βοηθήσει κι εμείς σ’ αυτό: τους πουλήσαμε δικαιώματα για το Ευρώπη μέσω Ελλάδας της Νάσιας Γιακωβάκη (Εστία), για την Ελληνική Ιστορία της Εκδοτικής Αθηνών, για τα Πυθαγόρεια Εγκλήματα του Τεύκρου Μιχαηλίδη και το Γονίδιο της Αμφιβολίας του Νίκου Παναγιωτόπουλου (Πόλις), για τα βιβλία του Ε. Τριβιζά και για μια σειρά άλλα βιβλία μυθολογίας και αγγλικής γλώσσας – επιλογές αρκετά «σύνθετες» και καθόλου του συρμού.
Σωκράτης Καμπουρόπουλος
Και μια σύντομη απάντηση
Το ρεπορτάζ των περισσότερων εφημερίδων για τη διεθνή έκθεση βιβλίου, δυστυχώς, επιβεβαίωσε το σχόλιό μας. Δεν αξίζει τον κόπο να το επικαλεστούμε. Ίσως, όμως, αξίζει να αναρωτηθούμε για το μέλλον αυτής της διοργάνωσης. Έχει αλήθεια μέλλον; Ποιοι μπορούν να συνεισφέρουν και πώς; Ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν; Ίσως να ήρθε η ώρα για μια εφ’ όλης της ύλης των θεμάτων του βιβλίου συζήτηση.
Λ.Π.
