«alloglotta»: δηλώνει αυτόν που κατασκευάζει μιαν άλλη γλώσσα, τη δική του προσωπική γλώσσα
[42] Στις καθημερινές διαδρομές της το βλέμμα της συλλάμβανε αφηρημένα το διαφημιστικό σλόγκαν «Νιώσε σαν στο σπίτι σου», που η πολυεθνική εταιρεία είχε διασπείρει ακόμη και στα πλέον απίθανα σημεία της πόλης. Όπου και να πήγαινε –σε σπίτια φίλων, γνωστών, συγγενών, ακόμη και στα «άρτι ανακαινισθέντα» καφενεία ή ξενοδοχεία– παρατηρούσε εκείνα τα φτηνά, πρακτικά και σχετικά καλοφτιαγμένα, συναρμολογούμενα έπιπλα, καθώς και μια πληθώρα χρηστικών μικροαντικειμένων με τα οποία η εταιρεία είχε καταφέρει να εισχωρήσει σε όλους τους εσωτερικούς χώρους.
Μερικά απογεύματα, ξυπνώντας πλάι στον εραστή της, αντίκριζε, με το που άνοιγε τα μάτια της, μια σειρά πραγμάτων πανομοιότυπων με εκείνα που, σε μιαν άλλη διάταξη, την περίμεναν στο σπίτι: την απέριττη, αναπαυτική πολυθρόνα με τον χαρακτηριστικό σκελετό από κονιορτοποιημένο ατσάλι, το κομοδίνο από λακαρισμένη μοριοσανίδα, το μαύρο ηλεκτρονικό ρολόι, το μισογεμάτο ποτήρι του νερού. Μόνο η παρουσία κάποιον εκδορών στην πλευρική επιφάνεια του κομοδίνου, εν αντιθέσει με το καλοδιατηρημένο έπιπλο της συζυγικής της κρεββατοκάμαρας, την είχε προστατέψει τα πρώτα δευτερόλεπτα των ξυπνημάτων της από την απόλυτη χωρική σύγχυση. Όμως, ακόμη κι έτσι, μέσα της επανερχόταν εκείνο το γνώριμο, οδυνηρό αίσθημα, που θα μπορούσε ίσως να συνοψιστεί στη δεύτερη λέξη του περίφημου σλόγκαν της πολυεθνικής εταιρείας, σε εκείνο το ειρωνικό, σχεδόν εφιαλτικό, «σαν».
[43] Μεγάλες σκηνογραφίες υψώθηκαν από ικανότατους αρχιτέκτονες, μηχανικούς, εικαστικούς και εργολάβους, οι οποίοι βρίσκονταν υπό την επίβλεψη εννοιολογικών καλλιτεχνών· με αυτές δεν επεδίωκαν να πλάσουν μιαν άλλη, ιδεατή σκηνή, ούτε προσπαθούσαν να κρύψουν κάποιον άλλο χώρο, ένα παρασκήνιο, έναν αληθινό μηχανισμό, εφόσον κάτι τέτοιο, μια ατόφια –ενοχλητική ή ανησυχητική, δυσάρεστη ή χυδαία– πραγματικότητα, είχε πλέον εκλείψει. Προσπερνώντας αυτά τα σκηνικά πέφτεις στους ίδιους μεταβατικούς χώρους, που με την σειρά τους οδηγούν σε άλλους μεταβατικούς χώρους, στα ίδια τυφλά σημεία, ακριβώς στους ίδιους δείκτες, στα φωτεινά σινιάλα, στις σημάνσεις και στις ρεκλάμες που όλες παραπέμπουν η μια στην άλλη. Ψηφιακά ηχητικά τοπία που καλύπτουν όλο το φάσμα των θορύβων, κάθε πιθανή, είτε αυστηρά προγραμματισμένη είτε αλεατορική, σύνθεση καθημερινών ήχων της εκλιπούσας ηχητικής πραγματικότητας που σχετίζεται με κάποιο ελάττωμα, ένα μικρό σφάλμα, μια δυσλειτουργία, εκπέμπεται στους περισσότερους χώρους αναψυχής και διασκέδασης, που δεν είναι άλλοι από τους ανελκυστήρες, τις κυλιόμενες σκάλες, τους αερολιμένες και τα πορνεία. Στα τελευταία ακούγονται επιπρόσθετα, ως ηχητικό χαλί, καμπάνιες για δικαιώματα ετεροφυλόφιλων, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, άφυλων και φεμινιστικές διακηρύξεις.
[44] Το περασμένο φθινόπωρο, το BBC άρχισε να μεταδίδει ηχογραφήσεις μουρμουρητών και θορύβων από συζητήσεις, που προορίζονταν για τα γραφεία των μεγάλων εταιρειών, στα οποία οι υπάλληλοι παραπονούνταν για τη νεκρική σιγή που επικρατούσε εκεί.
«Το ζήτημα είναι να έχουμε ένα ηχητικό βάθος ως ατμόσφαιρα, εξηγεί ένας εκπρόσωπος της βρετανικής ραδιοφωνίας, αυτά τα γραφεία είναι τόσο ήσυχα, ώστε στον παραμικρό ήχο, άμα χτυπήσει το τηλέφωνο λόγου χάρη, διαταράσσεται η συγκέντρωση των ανθρώπων, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει λάθη».
[45] Ορισμένοι αρχιτέκτονες σήμερα προβλέπουν ότι μια μέρα οι υπολογιστές τεχνητής νοημοσύνης ενός κτηρίου θα μπορούν αυτόματα να ανιχνεύουν και να ελέγχουν το σύνολο του ανθρώπινου πληθυσμού του, ίσως ακόμη και να ανταποκρίνονται στις συναισθηματικές διακυμάνσεις του, ιδίως στον φόβο και στον πανικό. Χωρίς αυτό να καθιστά περιττό το προσωπικό ασφαλείας, το ίδιο το κτήριο θα είναι ικανό να χειρίζεται μόνο του τις κρίσεις, μικρές (π.χ. να διατάσσει τους περαστικούς να εξέλθουν από το κτήριο ή να τους απαγορεύει να χρησιμοποιούν τα αποχωρητήρια) αλλά και μεγαλύτερες (π.χ. να παγιδεύει τους διαρρήκτες μέσα σε κάποιον ανελκυστήρα).
[46] Συνειδητοποίησε, πάνω απ’ όλα, πως η υπόθεση που είχε επανειλημμένα κάνει από τότε που έφτασε στη νησίδα, ότι αργά ή γρήγορα το συντριμμένο αυτοκίνητό του θα προσελκύσει την προσοχή κάποιου περαστικού αστυνόμου, κι ότι η βοήθεια θα έρθει τόσο αναπόφευκτα όσο και στην περίπτωση που θα είχε προσκρούσει στη διαχωριστική νησίδα ενός προαστιακού δρόμου ταχείας κυκλοφορίας, ήταν απολύτως εσφαλμένη, μέρος αυτού του μηχανισμού καθησυχαστικών προσδοκιών που είχε κουβαλήσει μαζί του. Δεδομένης της ιδιόμορφης τοπογραφίας της νησίδας, του πέπλου των θεριεμένων αγριόχορτων και βάτων και του σορού των κατεστραμμένων ποδηλάτων, δεν υπήρχε καμία βεβαιότητα ότι θα ήταν ποτέ δυνατό να τον προσέξουν.
Ενδυναμωμένος απ’ τον ψυχρό αέρα, κινήθηκε ανάμεσα στα χορτάρια, κοιτώντας ήρεμα τριγύρω τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νησίδας που τόσο καλά είχε γνωρίσει κατά τη διάρκεια των περασμένων τριών ημερών. Ταυτίζοντας τη νησίδα με τον εαυτό του, στύλωσε τα μάτια του στα σαράβαλα του νεκροταφείου αυτοκίνητων, στο συρματόπλεγμα της περίφραξης και στον μπετονένιο θάλαμο πίσω του. Αυτά τα μέρη του πόνου και της δοκιμασίας συγχέονταν τώρα με κομμάτια του σώματός του. Χειρονομούσε προς αυτά, προσπαθώντας να σχηματίσει μια περίμετρο της νησίδας έτσι ώστε να μπορέσει να εναποθέσει αυτά τα τμήματα τού εαυτού του εκεί όπου ανήκαν. Θα άφηνε το δεξί του πόδι στο σημείο που τρακάρισε, τα μελανιασμένα χέρια του μπηγμένα στον ατσάλινο φράχτη. Θα άφηνε το στήθος του εκεί όπου είχε καθίσει, κόντρα στον μπετονένιο τοίχο. Σε κάθε σημείο μια μικρή τελετουργία θα εξέφραζε τη μεταβίβαση της υποχρέωσης από τον εαυτό του προς την νησίδα.
Μίλησε μεγαλόφωνα, ένας ιερέας που ιερουργεί το μυστήριο της μετάληψης του ίδιου του σώματός του:
«Εγώ είμαι η νησίδα».
Ο αέρας διέχυσε το φως του.
___________________________
42. Θανάσης Αποστόλου, Το σπίτι, Παρασκευή, 6 Φεβρουαρίου 2015. | 43. Θ. Αποστόλου, Σκηνογραφίες, Τετάρτη, 17 Ιουνίου 2015. | 44. Πωλ Βιριλιό, Η διαδικασία της σιωπής, μτφρ. Βασίλης Τομανάς, εκδ. Νησίδες, Σκόπελος 2000. | 45. Μάικ Νταίηβις, Πέρα από το Blade Runner, μτφρ. Νίκος Ηλιάδης, εκδ. futura, Αθήνα 2008. | 46. Τζαίημς Γκραίηαμ Μπάλλαρντ, Μπετονένια νησίδα, μτφρ. Θανάσης Αποστόλου, εκδ. Vintage, Λονδίνο 1994.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ : Θανάσης Αποστόλου | Πασχάλης Ζέρβας | Σοφία Κανάκη | Γιάννης Παρασκευόπουλος | Ροζαλί Σινοπούλου
