Έχει άραγε σχέση ο ακρωτηριασμός του στήθους της Αντζελίνας Τζολί, με τη δίωξη εναντίον ανθρώπων που καλλιεργούν λαχανικά στον κήπο τους, την καταστροφή του Πάρκου στο Ταξίμι και τον καρκίνο του λάρυγγα του Μάικλ Ντάγκλας;
Ποτέ στην ιστορία δεν προσπάθησε η εξουσία να ελέγξει σε τόσο μεγάλο βαθμό και με τόσο εξονυχιστικό τρόπο τη συνείδηση, τη συμπεριφορά, τις αντιλήψεις και τις επιλογές των ανθρώπων. Και τα χειρότερα έπονται.
Πάντα, η συνείδηση αποτελούσε πρωταρχικό στόχο της εξουσίας, για να μπορεί όσο το δυνατόν πιο ανεμπόδιστα να εκμεταλλεύεται τους υπηκόους της. Αλλά η σημερινή επίθεση στη συνείδηση των ανθρώπων ξεπερνάει κάθε προηγούμενη σε βάθος, έκταση και ποικιλία μεθόδων.
Αναμφίβολα, βοηθάει η τεχνολογία, αλλά δεν οφείλεται στην τεχνολογία. Βασικά, είναι παράγωγο/προϋπόθεση της «σκλήρυνσης» της οικονομίας της αγοράς. Οφείλεται στο στάδιο που βρίσκεται ο καπιταλισμός και πού οδεύει.
Βία με πέπλο
Στις Ηνωμένες Πολιτείες που ασκούν ηγεμονικό ρόλο, οι εσωτερικές ισορροπίες έχουν πλήρως ανατραπεί και η δημοκρατία εξελίσσεται σε απατηλό περίβλημα μιας ολιγαρχίας, που όμοιά της δεν έχει υπάρξει στην ιστορία. Το 1%, αν όχι το 0,1%, της κοινωνίας ελέγχει πλέον το μεγαλύτερο μέρος του παραγόμενου πλούτου, αφήνοντας ένα όλο και μικρότερο μερίδιο για το άλλο 99%, ή 99,9%, που παράγει τον πλούτο.
Ταυτόχρονα, ελέγχει τους πολιτικούς που χωρίς τη χρηματοδότηση της ολιγαρχίας δεν έχουν δυνατότητα να εκλεγούν, ελέγχει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης με τα οποία χειραγωγείται η κοινωνία και, μέσω του χρήματος, των πολιτικών, των νόμων, των δικτύων ενημέρωσης και της μαζικής κουλτούρας, ελέγχει το στρατό, τη δικαιοσύνη, τα πανεπιστήμια και την αστυνομία. Στην κοινωνία απομένει μόνο η ψευδαίσθηση της δημοκρατίας, των δικαιωμάτων και της ελευθερίας, χωρίς ή με άνευ ουσίας επιρροή στην άσκηση της εξουσίας και την κατανομή του πλούτου.
Οι χρηματοδότες είναι ίδιοι για τους πολιτικούς και των δύο κομμάτων που εναλλάσσονται στην κυβέρνηση και τα κόμματα έχουν ελάχιστες διαφορές πολιτικής μεταξύ τους.
Όλα αυτά δεν είναι άγνωστα στους πολίτες που οι συνειδήσεις τους δεν έχουν αλλοτριωθεί ή απαλλοτριωθεί. Αυτό που ενδεχομένως είναι δύσκολο να γίνει αμέσως αντιληπτό μέσα στην πληθώρα των μηχανορραφιών και μηχανισμών ελέγχου, είναι η ευρηματικότητα των μέσων και η εξειδικευμένη στόχευση όχι μέσα από τους γνώριμους μηχανισμούς της προπαγάνδας, αλλά μέσα από υποδείγματα ορθής συμπεριφοράς με γνώμονα –υποτίθεται- το κοινό συμφέρον. Η απαγόρευση διά νόμου της καλλιέργειας αγροτικών προϊόντων στους κήπους και τις αυλές των σπιτιών, για προσωπική χρήση, γίνεται στο όνομα της διασφάλισης της δημόσιας υγείας. Ο πραγματικός σκοπός που είναι η διασφάλιση της αποκλειστικότητας παραγωγής τροφίμων από τις μεγάλες εταιρίες, αποκρύβεται. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας αφαιρείται από τον άνθρωπο το φυσικό δικαίωμα να παράγει ο ίδιος την τροφή του. Σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας αποδέχεται την απαγόρευση αδυνατώντας να αντιληφθεί τη σημασία της. Το ίδιο συμβαίνει με τα μεταλλαγμένα προϊόντα. Ο έλεγχος της αγροτικής παραγωγής από τα ολιγοπώλια με την αποκλειστική διάθεση των σπόρων και των ζωοτροφών, λανσάρεται ως ευεργετική εξέλιξη στην καταπολέμηση του υποσιτισμού, ενώ αποσκοπεί στον απόλυτο έλεγχο της διατροφής όλων των κοινωνιών.
Ανώτερη μορφή βίας
Μόνο η όμορφη και διάσημη Αντζελίνα Τζολί θα μπορούσε να πείσει τις γυναίκες ότι θα πρέπει να ακρωτηριάζουν προληπτικά το σώμα τους προκειμένου να αποφύγουν τη δημιουργία ανεπιθύμητων όγκων. Η πραγματική πρόληψη, που συνδέεται με την ποιότητα ζωής, την υγιεινή διατροφή, τη φυσική ζωή, την καθαρή ατμόσφαιρα, τον περιορισμό της διασποράς βλαβερών χημικών ουσιών, την απουσία στρες και άλλες ήπιες μορφές διαβίωσης που δεν συμπλέουν με το σύγχρονο λάιφ στάιλ και τις επιταγές της οικονομίας της αγοράς, δεν προβάλλεται τουλάχιστον ισάξια από την πανέμορφη Αντζελίνα. Γιατί η πραγματική πρόληψη είναι ανατρεπτική. Προβάλλεται η λύση που εναρμονίζεται με τα συμφέροντα των μονοπωλίων της υγείας. Αξονικές, μαγνητικές, χημειοθεραπείες, χειρουργικές επεμβάσεις, εντατικές, αποθεραπείες που δημιουργούν τζίρους δισεκατομμυρίων δολαρίων στις μεγάλες εταιρίες που εμπορεύονται προϊόντα και υπηρεσίες υγείας.
Και ο Μάικλ Ντάγκλας, αυτοδιαφημισμένος μεγαλοεραστής, ενοχοποιεί τη σεξουαλική του επιλογή για τον καρκίνο που εκδηλώθηκε στο λαιμό του. Κι αυτό, επιστημονικά αναπόδεικτο, ευθυγραμμίζεται πλήρως με την μεσαιωνικά συντηρητική Αμερική που, υπηρετώντας το σύστημα, αποδίδει τα κοινωνικά προβλήματα όχι στην ανισότητα και την εκμετάλλευση, αλλά στις πιο φυσικές συμπεριφορές, όπως είναι η ερωτική πράξη και η αλληλεγγύη που θεωρείται αδυναμία και μειονέκτημα. Πράξεις υποκινούμενες από τον σατανά που ευθύνονται όχι μόνο για την ηθική κατάπτωση, αλλά και για την κατάσταση της υγείας των πολιτών. Από παντού τρόμος. Από τα λαχανικά έως το σεξ.
Η βία είναι εγγενής στα συστήματα εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Αλλά, ανέκαθεν, η άσκησή της συνδεόταν με συγκεκριμένες συμπεριφορές που η εξουσία χαρακτήριζε, με νόμους ή ελέω θεού, παραβατικές. Στην εποχή μας, όλο και περισσότερο, η βία της εξουσίας εμπλουτίζεται με άγνωστες μέχρι τώρα μορφές που ενοχοποιούν, συρρικνώνουν ή εξαλείφουν όχι μόνο τα κατακτημένα πολιτικά δικαιώματα των τελευταίων δύο αιώνων, αλλά και τα φυσικά δικαιώματα, όπως η εργασία, η παραγωγή τροφής και η σεξουαλική πράξη.
Εάν τα δικτατορικά καθεστώτα απαγόρευαν την ελευθερία της πολιτικής έκφρασης και παρακολουθούσαν τους αντιφρονούντες, τα δημοκρατικά καθεστώτα παρακολουθούν όλους τους πολίτες, ανεξαιρέτως. Από το νέο υπερκέντρο παρακολουθήσεων στις ΗΠΑ, κάθε είδους ηλεκτρονική επικοινωνία, κάθε πολίτη, καταγράφεται και ταξινομείται. Ήδη, στο Λονδίνο, είναι εγκαταστημένες ένα εκατομμύριο κάμερες που καταγράφουν κάθε κίνηση, κάθε πολίτη, σε δρόμους, πλατείες, εμπορικά καταστήματα, γήπεδα, λιμάνια, αεροδρόμια, νοσοκομεία, δημόσια και ιδιωτικά κτήρια, συγκοινωνιακά μέσα κ.λπ. Η διάκριση μεταξύ κακοποιών, υπόπτων για παραβατικές πράξεις και αθώων πολιτών καταργήθηκε. Συχνά, με τη συναίνεση μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας, που χειραγωγούνται με τα αλληλένδετα μέσα ελέγχου των συνειδήσεων, αφού η αφαίρεση και ο περιορισμός των δικαιωμάτων υποτίθεται ότι γίνεται για το καλό μας.
Αμπαλαρισμένη βία
Τηρουμένων των αναλογιών, οι πολιτικές διάβρωσης και επιβολής εφαρμόζονται και στην Ελλάδα. Από το κόψιμο των καϊκιών μέχρι την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου και από το ξερίζωμα των αμπελιών ώς τη δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης.
Ίσως, η βία στην πιο «κλασική» της μορφή να μην είναι πλέον η χειρότερη που μπορεί να υποστεί κάποιος. Γιατί, η βία της αστυνομίας είναι καταγραμμένη στη συνείδηση των ανθρώπων ως βία και ως τέτοια αντιμετωπίζεται, ακόμα και από τους θιασώτες της. Η εξέγερση στην Τουρκία από τους ενεργούς πολίτες για να αποτραπεί η κακοποίηση του πάρκου προς όφελος της ολιγαρχίας, αποτελεί μία πολύ παρήγορη και ενθαρρυντική πολιτική πράξη αντίστασης όχι ενάντια στην αστυνομική βία που προβάλλεται ως κυρίαρχη, αλλά ενάντια στις άλλες μορφές βιασμού, τις πιο ύπουλες, της υποβάθμισης της ποιότητας ζωής και της διάβρωσης των συνειδήσεων. Όπως και η εξέγερση των κατοίκων της Ιερισσού για να αποτραπεί η περιβαλλοντική καταστροφή στις Σκουριές.
Αλλά, ακόμα, απέχουμε πολύ από το να μπορούμε να καταλάβουμε τη σημασία και την επίπτωση των πιο εξειδικευμένων και συγκαλυμμένων μορφών βίας που αποσκοπούν στον εκφοβισμό και τη χειραγώγηση των κοινωνιών. Και ακόμα πιο πολύ από το να βρούμε και να αποκτήσουμε αντίδοτα σ’ αυτές τις μορφές βίας. Γιατί, ενώ μπορούμε να ελπίζουμε ότι και ο πιο αλλοτριωμένος πολίτης κάποια στιγμή θα καταλάβει, παρ’ όλη την πλύση εγκεφάλου, τι εστί Σαμαράς, Δένδιας ή Γεωργιάδης, είναι φανερό πόσο πιο δύσκολο είναι να αναλύσει και να αντιληφθεί τι σημασία έχει η «γενναία» επιλογή της απαστράπτουσας Αντζελίνας ή η όψιμη «αυτοκριτική» του… γαμίκου Μάικλ.
Στέλιος Ελληνιάδης