Των Ανδρέα Κυράνη, Αλέξανδρου Οικονομίδη*
Α. Θεμελιακές αρχές
Ανάπτυξη χωρίς ενδογενή παραγωγική ανασυγκρότηση συνιστά σημασία κενή νοήματος, για την πραγματική οικονομία, τον τόπο και τους ανθρώπους του.
Ενδογενή επειδή στηρίζεται κύρια στις δικές της δυνάμεις, χωρίς να αγνοεί τη διεθνή πραγματικότητα.
Παραγωγική ανασυγκρότηση από την κοινωνία και για την κοινωνία είναι αδύνατη χωρίς δημοκρατία, χωρίς δηλαδή μια πάνδημη ουσιαστική συμμετοχή.
Η Δημοκρατία προϋποθέτει αυτοεκτίμηση και ισχυρή κοινή ιστορική αξιακή αναφορά. Δημοκρατία δηλαδή δεν υπάρχει χωρίς πατρίδα. Μόνο τότε ο λαός υπερβαίνει ιδεολογικές διαφορές και ενώνεται με βάση τα πραγματικά «κοινά του προβλήματα».
Πατρίδα χωρίς εθνική ανεξαρτησία, συνιστά σημασία κενή νοήματος.
Η εθνική ανεξαρτησία είναι η ελάχιστη ικανή και αναγκαία προϋπόθεση, προκειμένου να διαθέτουμε αυτόνομο λόγο, συμμετοχή και ουσιαστική συνεισφορά στα διεθνή δρώμενα.
Διεκδικούμε την εθνική μας ανεξαρτησία, προκειμένου να έχουμε στ’ αλήθεια πατρίδα και δημοκρατία.
Εθνική ανεξαρτησία, πατρίδα και δημοκρατία δεν μπορούν να υπάρξουν, χωρίς ενδογενή παραγωγική υπόσταση. Σε κάθε άλλη περίπτωση, δεν θα είμαστε παρά μια τρύπα κενού στον παγκόσμιο χάρτη.
Αυτή η σαφής πολιτική στόχευση οφείλει να διαπερνά όλες τις επιμέρους πολιτικές μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, επειδή είναι η μοναδική που απαντά στ’ αλήθεια, άμεσα και μεσοπρόθεσμα, στα πραγματικά ζητήματα της κοινωνίας μας.
Πίσω από το φαινόμενο της οικονομικής κρίσης, αποκρύβεται επί τούτου, η βαθύτερη αιτία που το γεννά, δηλαδή η συστημική κρίση σε ένα παραγωγικό μοντέλο αιώνων.
Είμαστε σε θέση, ως τόπος και λαός, να αντιπαραθέσουμε εναλλακτικό παραγωγικό μοντέλο, στο κυρίαρχο που αργοπεθαίνει, με διεθνή αξία και σημασία.
Η ενδογενής παραγωγική υπόσταση, κάτω από αυτή την οπτική, σημαίνει δυνατότητα πραγματικής συμμετοχής στη συγκρότηση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, ζωτικά αναγκαίου για ολόκληρο τον Δυτικό κόσμο.
Είναι η μόνη συνθήκη που δημιουργεί τις υλικές προϋποθέσεις:
• Μιας ομότιμης παρουσίας μας στις ενδοευρωπαϊκές και διεθνείς συμμαχίες, ενισχύοντας ουσιαστικά τη διαπραγματευτική μας ικανότητα.
• Εξισορρόπησης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, μέσω της υποκατάστασης των εισαγωγών από εξαγωγές.
• Ποσοτικής και ποιοτικής αναδιανομής του πλούτου υπέρ των ασθενέστερων.
• Αποτελεσματικής αντιμετώπισης της ανεργίας.
• Προστασίας του πολύτιμου φυσικού και αστικού περιβάλλοντος του τόπου.
Τι στηρίζει τη ρεαλιστική δυνατότητά μας για ενδογενή παραγωγική ανασυγκρότηση;
Δύο κρίσιμα ποιοτικά μεγέθη που διαθέτουμε σε υπερεπάρκεια και ένα τεράστιο συγκυριακό διακριτικό πλεονέκτημα που βοηθά να διαβούμε τις διεθνείς συμπληγάδες.
Τα ποιοτικά μεγέθη είναι:
• Η τεχνογνωσία μας μεγάλου ιστορικού βάθους, με ισχυρή παράδοση στα ευρύτερα στρώματα του ελληνικού λαού, που εκφράζεται πρακτικά στη «μηχανουργία» και τη «μαστορική».
• Η εμπλοκή με τις σύγχρονες τεχνολογίες, του νεώτερου μορφωμένου ανθρώπινου δυναμικού μας που εκφράζεται πρακτικά στην ψηφιακή κατασκευή και την ευρύτερη πληροφορική.
Οτιδήποτε σήμερα επιβιώνει παραγωγικά, σε απόλυτα αρνητικές συνθήκες, συνθέτει αυτά τα δυο μεγέθη, δηλαδή «ψηφιακό» και «μαστορική».
Το διακριτικό μας πλεονέκτημα είναι η δυνατότητά μας να παράγουμε προϊόντα ποιοτικά υψηλής αξίας, σε μικρές ποσότητες και ευρύτατη κλίμακα, προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες μας, χωρίς να χρειαζόμαστε το μαζικό «φθηνό» προϊόν.
Χωρίς να ακυρώνουμε μια «ιδιαίτερη παραγωγική πραγματικότητα», μπορούμε να επαναξιολογήσουμε και αξιοποιήσουμε πράγματα που ήδη διαθέτουμε.
Β. Άξονες μιας Ενδογενούς Παραγωγικής Ανασυγκρότησης
Ενδογενής παραγωγική ανασυγκρότηση δεν υφίσταται χωρίς:
• Τη «μετατροπή» της κοινωνίας, από αντικείμενο σε υποκείμενο της πολιτικής.
• Εξω-κρατική δημιουργία, δηλαδή «επιχειρείν». «Εξωκρατική δημιουργία και επιχειρείν» σημαίνει υποχώρηση του κρατικού παράγοντα υπέρ του δημοσίου και της κοινωνίας, δηλαδή ευνοϊκό απλό και σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον, υπέρ της μικρής επιχειρηματικής πρωτοβουλίας, που θα προστατεύεται αποτελεσματικά, από την ισοπεδωτική ιδιοτέλεια, μεγάλων οικονομικών συμφερόντων.
Ζωτικά πολιτικά μέτρα για την επίτευξη ενός τέτοιου στόχου:
1. Ριζική θεσμική-συντακτική συνταγματική αλλαγή:
• Βαθύς εκδημοκρατισμός του κράτους.
• Μετατροπή του σε δημόσιο μηχανισμό της κοινωνίας.
• Διασφάλιση του δικαιώματος στη σκέψη, διαβούλευση, απόφαση και δράση.
• Αποκομματικοποίηση του κρατικού μηχανισμού.
• Διαχωρισμός της εκτελεστικής από τη νομοθετική εξουσία.
• Δυνατότητα του λαού να ανακαλεί τους πολιτικούς του αντιπροσώπους.
• Κατάργηση του Καλλικράτη.
• Ριζική αποκέντρωση του κράτους.
• Διοικητική επαναλειτουργία της περιφέρειας, επί τη βάσει των πραγματικών μικρών οικιστικών – αληθινών πυρήνων της ίδιας της κοινωνίας.
• Πλήρης και διαρκής μεταφορά κάθε πόρου, από το κέντρο στην περιφέρεια.
2. «Κοινωνικό Συμβόλαιο» επί τη βάσει μακρόπνοου σαφούς στρατηγικού σχεδίου, ανάμεσα σε όλα τα «υποκείμενα» της παραγωγικής ανασυγκρότησης.
• Σταθερό και απλό επιχειρηματικό περιβάλλον.
• Σταθερές εργασιακές σχέσεις συναρτημένες με το πραγματικό οικονομικό αποτέλεσμα.
3. Αποκατάσταση ομότιμης σχέσης, της ρητής με την άρρητη γνώση, δηλαδή των υποκείμενων της επιστήμης με τα υποκείμενα της μαστορικής.
• Το επιστημονικό δυναμικό της χώρας και οι πανεπιστημιακοί, οφείλουν να υπερβούν τον τεχνοκρατισμό τους, ώστε να δράσουν διά της κοινωνίας και με την κοινωνία.
Το «μηχανουργικό» και «μαστορικό» δυναμικό πρέπει να ανακτήσει την αυτοεκτίμησή του, συναισθανόμενο τον σπάνιο πλούτο του, δηλαδή την τεχνογνωσία του, συνειδητοποιώντας την ανάγκη μιας έντιμης και ομότιμης σχέσης με τους επιστήμονες.
4. Τα υποκείμενα της Παραγωγικής Ανασυγκρότησης
• Το εργατικό βιομηχανικό δυναμικό. Το μόνο που διασώζει το εργατικό δυναμικό, της πάλαι ποτέ μεγάλης βιομηχανίας, χωρίς να το μετατρέπει σε δυναμικό «κινέζικου» μεροκάματου, είναι η στοχευμένη εκπαίδευση. Η ανασύσταση Σχολών ουσιαστικής Τεχνικής Εκπαίδευσης, παράλληλα με ένα δημόσιο χώρο πρόνοιας και περίθαλψης, θα στηρίξουν τη μετατροπή του βιομηχανικού εργάτη σε μάστορα.
• Η μεγάλη βιομηχανία της χώρας. Σε μια γιγάντια επιχείρηση παραγωγικής ανασυγκρότησης δεν περισσεύει κανείς. Δεν θα ανεχθούμε, όμως, την περαιτέρω «κινεζοποίηση» της χώρας, χάριν οιουδήποτε τιμήματος.
Η μεγάλη βιομηχανία σήμερα λειτουργεί με αυτοματοποίηση, ελάχιστο εργασιακό δυναμικό και δεν απαντά στο ζήτημα της ανεργίας. Βιομηχανικές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες είναι καλοδεχούμενες μόνο εφόσον αφήνουν τεχνογνωσία.Αυτή η παραγωγική δραστηριότητα απομακρύνεται τελεσίδικα από τη Δύση, αντιμετωπίζει τα πρώτα σημάδια κόπωσης στην Κίνα και ήδη αναζητά, χωρίς τέλος, ακόμη χαμηλότερα μεροκάματα και περισσότερη ανθρώπινη εξαθλίωση.
• Οι αυτοδιαχειριζόμενες μονάδες
Πρέπει να ενισχυθούν θεσμικά, ηθικά και πρακτικά.
• Οι μικρές και μικρομεσαίες βιοτεχνίες της χώρας συνιστούν τον κορμό της λύσης στο παραγωγικό μας ζήτημα, εφόσον:
o Απαλλαγούν από ιδεολογήματα περί μαζικότητας και φθήνιας.
o Επαναξιολογήσουν την πολύ πρόσφατη λαμπερή τους παράδοση.
o Προσανατολισθούν στην υψηλή ποιότητα σε μικρές πολυπρόσωπες εκδοχές.
o Αξιοποιήσουν τον πλούσιο τεχνικό μας πολιτισμό.
Αυτή η παντοκρατορία του μικρού, προκειμένου να συστήσει μια μεγαλύτερη παραγωγική οντότητα, οφείλει να συγκροτηθεί σε «κοινό σώμα».
5. Το παραγωγικό πρόβλημα της χώρας δεν είναι ούτε τα κεφάλαια και οι ξένες επενδύσεις, ούτε η δήθεν αδυναμία μας να παράγουμε.
Το κρίσιμο πολιτικό και τεχνικό ζήτημα είναι η συγκρότηση ενός μεγαλύτερου πεδίου, από την ευρείας κλίμακας, συμμετοχικά σχεδιασμένη σύνθεση, επιμέρους μικρότερων.
Η επίλυση αυτού του ζητήματος προϋποθέτει βούληση, πολιτική και τεχνική υπέρβαση και επινόηση τεχνολογικών εργαλείων προσαρμοσμένων στην επιλογή μας.
Σύνθημά μας η σύνθεση ψηφιακής και μαστορικής κατασκευής, για ένα «σχεδιασμένο βιομηχανικό προϊόν κατά παραγγελία». Μια ταυτόχρονη παραγωγή προϊόντος με υπηρεσία μαζί.
Το σύνθημα αυτό εμπεριέχει όλα τα «παραγωγικά υποκείμενα», τον τελικό αποδέκτη «μη καταναλωτή», το σχεδιασμό, την παραγωγική διαδικασία και ένα νέου τύπου σύστημα διάθεσης.
Θα έπρεπε να συνιστά την κεντρική στρατηγική για την ανασυγκρότηση της χώρας.
6. «Συνέργειες» από μικρές παραγωγικές οντότητες διάσπαρτες στη χώρα, σχετικά ανώδυνα από άποψη χρηματοοικονομικών απαιτήσεων, είναι δυνητικοί γεννήτορες προϊόντων υψηλής αξίας, πολυτιμότητας και ποιότητας, μέσω της σχεδιασμένης ανάδυσης της ιδιαίτερης ταυτότητάς τους.
Πρόκειται για μια ανασυγκρότηση με ήπια μέσα, συμβατή με τη μικρή κλίμακα και την ζωντανή παράδοση του τόπου που αναδεικνύει την πολυτιμότερη αξία του, την ιδιοπροσωπία του.
Υπερβαίνει τον κατακερματισμό σε «εξειδικεύσεις» και κλάδους και επανασυνθέτει ριζοσπαστικά το «πραγματικό» με «ολιστικό» τρόπο.
Συνιστά πραγματική βάση συσπείρωσης της κοινωνίας γύρω από ένα κοινό όραμα, μιλώντας στην ψυχή και την εμπειρία της μέγιστης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, ανεξάρτητα από ιδεολογικές διαφορές.
Συνιστά, τέλος, το μόνο ρεαλιστικό τρόπο παραγωγής πλεονάσματος και πλούτου υπέρ της ίδιας της κοινωνίας, υπερβαίνοντας τις έωλες στοχεύσεις υπερφορολόγησης ενός πραγματικού πλούτου χωρίς πατρίδα που, πρακτικά, καταλήγουν στην καταλήστευση των αδύναμων στρωμάτων του ελληνικού λαού που έχουν πατρίδα.
Είναι ένα στοίχημα δημοκρατίας και συναισθηματικής νοημοσύνης.
