Ταυτίζεται με τις επιταγές του ελληνικού Συντάγματος η παραχώρηση δημοσιονομικών αρμοδιοτήτων σε όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Αν και δεν ξέρουμε ακόμα τι θα περιλαμβάνει η πρόταση «δημοσιονομικής ενοποίησης» και πόσο θα προωθηθεί ως ιδέα, ένα πρώτο σχόλιο έχει να κάνει με τα θέματα του Προϋπολογισμού. Αν η δημοσιονομική ενοποίηση σημαίνει έλεγχο του Προϋπολογισμού τότε είναι βέβαιο πως αυτό αντίκειται με το ελληνικό Σύνταγμα. Για να παραχωρηθεί τέτοια αρμοδιότητα θα χρειαστεί συνταγματική αναθεώρηση. Το σημερινό Σύνταγμα καθορίζει ως αποκλειστικά αρμόδια για τον έλεγχο του προϋπολογισμού του κράτους την ελληνική Βουλή. Συνεπώς, μια τόσο ριζική αλλαγή απαιτεί και αλλαγή του Συντάγματος.
Μιλάμε για εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας;
Μέχρι ένα βαθμό και μετά από απόφαση της Βουλής με αυξημένη πλειοψηφία (3/5) το Σύνταγμα επιτρέπει παραχώρηση ενός μέρους της εθνική κυριαρχίας εφόσον επικρατούν ειδικές συνθήκες. Από κει και πέρα θα πρέπει να οριστεί ακριβώς για τι είδους εκχώρηση και για ποιου είδους αρμοδιότητες μιλάμε. Νομίζω πως με όσα έχουν γίνει γνωστά για τη «δημοσιονομική ενοποίηση», προς το παρόν, τα πράγματα είναι ακόμα συγκεχυμένα.
Εκτιμάτε πως ενισχύεται το λεγόμενο Διευθυντήριο της Ευρώπης;
Σε μια ιδανική περίπτωση, αν η μεταφορά αρμοδιοτήτων ενός κράτους γινόταν προς όργανα ή θεσμούς υπό την ευθύνη π.χ. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τότε θα μπορούσε να είναι μια νέα και ενδιαφέρουσα εμπειρία για την Ευρώπη. Πολύ φοβάμαι όμως πως το «διευθυντήριο» υπάρχει ήδη. Δείτε τα σημερινά όργανα. Το Ευρωκοινοβούλιο είναι στην πράξη απαξιωμένο και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Κομισιόν, δεν είναι στην πράξη νομιμοποιημένα από αυτό. Άρα, λοιπόν, χρειάζεται πολλή δουλειά σε αυτό τον τομέα. Πολύ περισσότερο δε θα υπάρχει καμία νομιμοποίηση αν τελικά ο ρόλος του ελέγχου περάσει σε όργανα που θα κατευθύνονται ακόμα και από εξωευρωπαϊκούς φορείς, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Δεν ήταν, όμως, ένα αίτημα της Ευρώπης, ήδη από την ίδρυσή της, η πολιτική της ενοποίηση;
Ασφαλώς και ήταν, όμως δεν είμαι καθόλου βέβαιος πως αυτό που σχεδιάζεται έχει σχέση με το όραμα της ενωμένης Ευρώπης. Δυστυχώς, οι λαοί βρίσκονται σε διακοσμητικό ρόλο και οι αποφάσεις λαμβάνονται έξω και μακριά από αυτούς.
Θα βλέπατε ακόμα και ανάγκη αλλαγής των βασικών ευρωπαϊκών Συνθηκών;
Ναι, οι σημερινές ευρωπαϊκές συνθήκες χαρακτηρίζονται πλέον από ελλειμματική εκπροσώπηση. Δεν μιλάμε για μια πραγματικά ενωμένη Ευρώπη. Πολύ περισσότερο αν υπάρξει νέα εκχώρηση αρμοδιοτήτων από τα κράτη-μέλη τότε θα πρέπει πρώτα να καλυφθεί αυτό το χάσμα μεταξύ των λαών και των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δείτε τα σημερινά όργανα π.χ. τα Συμβούλια των υπουργών. Η πολιτική που ασκούν πηγάζει από διαβουλεύσεις «διπλωματικού» ή καλύτερα «διακυβερνητικού» χαρακτήρα. Αποτελούνται από εκπροσώπους των κυβερνήσεων και όχι από εκπροσώπους των λαών της Ευρώπης.
