Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, για 0,1% παίζεται η επανεκλογή των Έβο Μοράλες και Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα στην ηγεσία της Βολιβίας από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Σύμφωνα με το εκλογικό σύστημα της χώρας, πρόεδρος εκλέγεται όποιος λάβει τουλάχιστον 45% των ψήφων και έχει διαφορά μεγαλύτερη του 10% από τον δεύτερο – ειδάλλως πραγματοποιείται δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο πρώτων. Με καταμετρημένο κάτι παραπάνω από το 98% των ψήφων, το δίδυμο Μοράλες Λινέρα παίρνει 46,8% και 36,7% ο κεντροδεξιός Κάρλος Μέσα (υπό τον οποίο συσπειρώθηκε αυτή τη φορά, με «έξωθεν εντολή», η συντριπτική πλειοψηφία της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης). Απομένει να προσμετρηθούν τα εκλογικά τμήματα μικρών ιθαγενικών οικισμών σε απομακρυσμένες περιοχές, κυρίως της βολιβιάνικης Αμαζονίας, για να φανεί αν θα χρειαστεί και δεύτερος γύρος.
Όμως η επιλεκτική δημοκρατική ευαισθησία της Δύσης βρίσκεται σε παράκρουση, γεμίζοντας τα διεθνή ΜΜΕ με… «υποψίες ότι κάτι δεν πάει καλά» λόγω των (παραδοσιακών στη Βολιβία) καθυστερήσεων της καταμέτρησης. Η δυσφορία των Δυτικών και της βολιβιάνικης ολιγαρχίας για το ότι δεν θα μπορέσουν να ξεφορτωθούν το ενοχλητικό δίδυμο μέσω της κάλπης είχαν διαφανεί ήδη πριν τις εκλογές: ακόμη και οι δημοσκοπήσεις των ιδιωτικών ΜΜΕ της ολιγαρχίας έδιναν μεγάλο προβάδισμα στον Μοράλες έναντι του Μέσα, της τάξης του 7-10%. Έτσι ξεκίνησαν την… προεργασία, ότι «μπορεί»(!) να γίνει νοθεία. Όταν βγήκαν τα πρώτα αποτελέσματα, κυρίως από τις μεγάλες πόλεις όπου συγκεντρώνεται η δύναμη της αντιπολίτευσης, η διαφορά ήταν κάτω του 10%. Άρχισαν λοιπόν να φωνάζουν ότι τα αποτελέσματα θα μαγειρευτούν, γνωρίζοντας ακριβώς ότι η διαφορά θα αυξάνεται όσο καταμετρώνται οι ψήφοι της ιθαγενικής υπαίθρου – όπως και έγινε. Οι πιο… τολμηροί μάλιστα ψέγουν αυτό καθαυτό το δικαίωμα των «αμόρφωτων και καθυστερημένων» ιθαγενών να ψηφίζουν. Αξίζει εδώ να δοθεί ένα στοιχείο που όλοι αποσιωπούν: στις βολιβιάνικες εκλογές η συμμετοχή είναι γύρω στο 90%, ποσοστό που θα ζήλευε κάθε «ανεπτυγμένη δυτική δημοκρατία».
Εν πάση περπτώσει, οι Δυτικοί και η ντόπια ολιγαρχία εξακολουθούν να «φτιάχνουν κλίμα» μέχρι σήμερα, παρόλο που είναι εμφανές ότι, ακόμη κι αν χρειαστεί δεύτερος γύρος, οι Μοράλες και Λινέρα θα παραμείνουν στην προεδρία και αντιπροεδρία, αντίστοιχα, της Βολιβίας. Η κοινωνική βάση της αντιπολίτευσης, ακόμη και μετά τη φυσιολογική κούραση 15 χρόνων διακυβέρνησης από το δίδυμο, είναι πολύ μικρή για να στηρίξει μια αναταραχή παρόμοια με αυτήν που επιχειρήθηκε στη Βενεζουέλα – όπου η αντιπολίτευση μπορούσε να κινητοποιήσει στις «καλές» μέρες της ακόμη και εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων. Οι λίγες εκατοντάδες ατόμων που διαμαρτύρονται στη βολιβιάνικη πρωτεύουσα Λα Παζ χρησιμεύουν μόνο για να διανθίζουν τις «ειδήσεις» τους με οπτικοακουστικό υλικό τα δυτικά ΜΜΕ (φυσικά αποφεύγοντας τα… γκρο πλαν). Σίγουρα θα χρειαζόταν κάτι πολύ πιο δραστικό για να ανατραπεί η κατάσταση. Είναι αμφίβολο αν τα δυτικά επιτελεία έχουν τις δυνατότητες και τα μέσα να επιχειρήσουν κάτι τέτοιο σήμερα, όταν απέτυχαν στην πολύ πιο ευάλωτη Βενεζουέλα, παρόλο που δοκίμασαν τα πάντα. Ο Μοράλες δήλωσε χαρακτηριστικά προχθές: «Θα περιμένουμε υπομονετικά τα αποτελέσματα. Σεβόμαστε τη δημοκρατία, επειδή εμείς τη φέραμε στη χώρα μας. Οπότε, αν χρειαστεί δεύτερος γύρος, θα πάμε σε δεύτερο γύρο. Και θα ξανανικήσουμε».
Μάκρι, αντίο…
Στο μεταξύ αύριο ψηφίζουν και οι Αργεντίνοι. Σε αντίθεση με τη Βολιβία, εκεί οι ελίτ το έχουν πάρει απόφαση: ο εκλεκτός τους πρόεδρος, ο Μαουρίσιο Μάκρι, ο άνθρωπος που θα έφερνε το οικονομικό θαύμα του νεοφιλελευθερισμού (αλλά τελικά ξανάφερε μόνο το… ΔΝΤ), ετοιμάζει ήδη τις βαλίτσες του. Ο κεντροαριστερός περονιστής Αλμπέρτο Φερνάντεζ, επικεφαλής ενός ευρύτατου συνασπισμού, δεν θα χρειαστεί να εκμεταλλευθεί τις πρόνοιες του εκλογικού νόμου, που ορίζει ότι πρόεδρος εκλέγεται όποιος πάρει άνω του 45%, ή όποιος πάρει τουλάχιστον 40% και έχει διαφορά 10 ποσοστιαίων μονάδων από τον δεύτερο. Σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, ο Φερνάντεζ προσεγγίζει το 50% ήδη από τον πρώτο γύρο, ενώ ο Μάκρι περιορίζεται σε ένα ταπεινωτικό 32-33%. Και πάλι καλά, δεδομένου ότι οι Αργεντίνοι εύλογα ανατριχιάζουν και μόνο ακούγοντας τον όρο ΔΝΤ, στα χέρια του οποίου δεινοπάθησαν επί χρόνια. Το τι θα κάνει στη συνέχεια ο Φερνάντεζ, και κατά πόσο θα ακολουθήσει μια διαφορετική πορεία διώχνοντας τα κοράκια του ΔΝΤ από την Αργεντινή, μένει να αποδειχθεί.
Οπωσδήποτε όμως η επερχόμενη ήττα του Μάκρι σε αυτή τη σημαντική λατινοαμερικάνικη χώρα, όπου τα τελευταία χρόνια διογκώθηκε πάλι η λαϊκή αντίσταση, αλλάζει τους συσχετισμούς σε επίπεδο υποηπείρου και ενθαρρύνει ανάλογες προσπάθειες και σε άλλες γειτονικές χώρες. Αυτές οι εκλογικές εξελίξεις, σε συνδυασμό με τους ξεσηκωμούς σε Εκουαδόρ, Χιλή και άλλες χώρες της περιοχής, όπως και με τη διατήρηση του Μαδούρο στη Βενεζουέλα, δείχνουν μια εκ νέου αλλαγή του ανέμου που φυσά στη Λατινική Αμερική. Ανησυχούν δε σφόδρα όχι μόνο τις αντιδραστικές κυβερνήσεις σε άλλες χώρες της περιοχής, αλλά και τα επιτελεία της Ουάσιγκτον, που φαίνεται για μια ακόμη φορά ανίκανη να βάλει τάξη έστω και στην πίσω αυλή της – πόσο μάλλον στον υπόλοιπο κόσμο.
