Ο Λένιν, ο Μακιαβέλι, η… νύφη κι η πεθερά
Του Απόστολου Αποστολόπουλου
Το πιο συντηρητικό, αλλά έγκυρο, περιοδικό στην Ευρώπη, ο βρετανικός Economist, εκτιμά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ίσως συμμαχήσει με άλλα κόμματα της Αριστεράς για να σχηματίσει κυβέρνηση, και αναφέρει, ως παράδειγμα, το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ. Έτσι τακτοποιούνται τα εσωτερικά μας. Σε εκκρεμότητα παραμένει, ωστόσο, ποιος είναι και ποιος δεν είναι αριστερός σήμερα, ανά τον κόσμο. Το περιοδικό δεν γράφει (όχι ακόμα) πώς οφείλει να σταθεί μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στο διεθνές και γειτονικό περιβάλλον της χώρας.
Το κενό ανέλαβε να καλύψει η Αυγή, προδιαγράφοντας ποια θα πρέπει να είναι η εξωτερική πολιτική της χώρας, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, διαγράφοντας, με γενναιότητα, το «δόγμα» ότι ο -φιλικός- Τύπος ακολουθεί τις εντολές της κυβέρνησης, δεν τις υπαγορεύει στην ηγεσία, όταν ακόμα το κόμμα είναι στην αντιπολίτευση. Αριστερή πρωτοτυπία και κάποια βιασύνη, είναι η αλήθεια. Για το δίκαιο του πράγματος, το άρθρο της Αυγής (Μαθητευόμενοι Μάγοι, 7/11) δεν αναφέρεται στον ΣΥΡΙΖΑ. Τον Σαμαρά κατηγορεί και την κυβέρνηση ότι ως «μαθητευόμενοι μάγοι» προχωρούν σε τριμερή σύμπραξη με την Κύπρο και την Αίγυπτο, κίνηση, λέει, με εθνικιστικά χαρακτηριστικά, που θα ενοχλήσει, δικαίως, την Τουρκία με αποτέλεσμα την πρόκληση εντάσεων.
Με απλά λόγια, όπως καταλαβαίνω, η λογική του άρθρου είναι: Για να μην έχουμε εντάσεις να κάνουμε μόνο ό,τι δεν ενοχλεί την Τουρκία και, ακόμα καλύτερα, να κάνουμε μόνο ότι της αρέσει. Επαφίεται, προφανώς, στην ευφυΐα μας να αντιλαμβανόμαστε από πριν τις επιθυμίες του Ερντογάν, να μην τον ταράζουμε, για να περνάμε όλοι καλά. Κάθε τι άλλο είναι εθνικισμός, συμπληρώνει το άρθρο. Η μέθοδος είναι δοκιμασμένη, τα λες στη νύφη να τ’ ακούει η πεθερά, ο ΣΥΡΙΖΑ. Αρκετά μ’ αυτό.
Η σύμπραξη με Αίγυπτο και Κύπρο φαίνεται σωστή, με την προϋπόθεση ότι δεν θα μείνει μισή, ότι, δηλαδή, θα έχει πρακτικό αποτέλεσμα.Πρώτον ότι θα καθοριστεί πράγματι ΑΟΖ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου και, δεύτερον, ότι τα τρία κράτη θα συμφωνήσουν χωρίς επιφυλάξεις να αποτρέψουν κάθε (τουρκική) πρόκληση στο χώρο αυτό. Και τρίτον ότι έχουν ζυγιστεί φίλοι και εχθροί. Ώς τότε ας κρατάμε μικρό καλάθι. Διότι αν μια σωστή πολιτικά κίνηση δεν μπορείς να την υπερασπιστείς πρακτικά μπορεί να την πληρώσεις ακριβά. Πολλοί επισημαίνουν ότι η τριμερής σύμπραξη συμφέρει (ή και υποκινείται) από το Ισραήλ ή/και τις ΗΠΑ. Μερικοί αντιδρούν αρνητικά. Ποτέ ούτε στα αρχαία χρόνια ούτε τώρα τα κράτη, μεγάλα ή μικρά, δεν έκαναν κάτι από σκέτη ιδεολογία και ονειροπολήσεις. Πάντα είχαν συμμάχους, κάπου στηρίζονταν, όχι πάντα στους καλύτερους, και δεν αναζητούσαν τους ανιδιοτελείς επειδή το είδος είναι ανύπαρκτο στην εξωτερική πολιτική. Πάντα γνώριζαν τα όρια τα πράξεών τους ή τις πλήρωναν ακριβά, αν τα ξεπερνούσαν από αλαζονεία ή αφέλεια. Η Καταστροφή της Σμύρνης δεν είναι τόσο μακριά.
Το θέμα είναι, σταθερά και αμετάκλητα, αν ωφελείται η χώρα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αυτό είναι εθνικισμός. Πολλοί πιστεύουν ότι το αντίθετο είναι δουλοπρέπεια, τα είπαμε στην αρχή. Μερικοί δεν καταλαβαίνουν ότι τάξεις χωρίς χώρα είναι ανοησία, λες και δεν άκουσαν ποτέ για την Εθνική Αντίσταση.
Όλα αυτά, κανονικά, θα έπρεπε να είναι τετριμμένα, αυτονόητα, να μην τα συζητάμε καν. Η μόνη δικαιολογία είναι ότι η Αριστερά, αποκλεισμένη από την εξουσία, ενεργούσε ως τώρα αποκλειστικά με κριτήριο την ιδεολογία. Και έτσι, όμως, δεν της βγήκε σε καλό. Ρεαλισμός δεν σημαίνει ανηθικότητα ούτε υποταγή. Ο Λένιν είναι υπόδειγμα όταν υπόγραφε τη Συνθήκη Μπρεστ Λιτόβσκ αλλά και ο Στάλιν με το Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ έδειξε το κοινότοπο στην εξωτερική πολιτική. Δηλαδή, το τι υπογράφεις και τι κάνεις την επόμενη στιγμή μπορεί να είναι δυο διαφορετικά, αντίθετα, πράγματα. Ρεαλισμός σημαίνει, στην κορυφαία έκφραση της διαλεκτικής, όπως ακριβώς το διατύπωσε ο Λένιν: συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης. Ο Μακιαβέλι το δίδασκε εδώ και μερικούς αιώνες· καιρός είναι να το μάθει και η Αριστερά. Κι αν δεν της αρέσει ο Μακιαβέλι, ο Λένιν, κορυφαίος μαθητής του, φτάνει και περισσεύει.