Του Γκόντφρηντ Μπεν
(…) Πέφτω στα βαθιά, αφήνομαι να με παρασύρουν τα κύματα – οφείλει η ποίηση να βελτιώνει τη ζωή; Εισπνέω αυτό το ουμανιστικό, αυτό το ιδεαλιστικό, το διαποτισμένο ελπίδα άρωμα. Αλλά, διερωτώμαι αμέσως, πώς γίνεται κάποιος που γράφει να μην αρκείται σ’ αυτό και να επιδιώκει και κάτι ακόμη, αλλιώτικο; Αυτός που γράφει στέκει αντιμέτωπος με όλο τον κόσμο…
Πόσο ωραίο θα ήταν για όποιον πρέπει να γράψει ποίηση, αν μπορούσε να συνδέσει το έργο του αυτό με μιαν όποια υψηλότερη ιδέα, μια ιδέα στέρεη, θρησκευτική ή και ανθρωπιστική ακόμη, πόσο παρήγορο θα ήταν αυτό για τον μυστικό του πομπό που εκπέμπει τις ακτίνες του θανάτου. Όμως, πιστεύω ότι πολλοί δεν αφήνονται να ενδώσουν σε τέτοιες παρήγορες σκέψεις, πιστεύω πως ξέρουν καλά ότι ζουν σ’ ένα κενό ανελέητο, εκεί τα βέλη ακολουθούν απαρέγκλιτα την πορεία τους, επικρατεί ψύχος, ένα βαθύ κυανό, εκεί έχουν εξουσία και κράτος μόνο οι ακτίνες, εκεί έχουν εξουσία και κράτος μόνο οι ύψιστες σφαίρες και ο άνθρωπος δεν ανήκει σ’ αυτές…
(…) Η ποίηση δεν βελτιώνει, ωστόσο κάνει κάτι πολύ πιο κρίσιμο: μεταβάλλει. Δεν έχει τη δύναμη να παρεμβαίνει ιστορικά, αν είναι καθαρή τέχνη, δεν έχει τη δύναμη να παρεμβαίνει θεραπευτικά και παιδαγωγικά, επιδρά διαφορετικά: Αίρει τον χρόνο και την ιστορία, η επίδρασή της φτάνει ώς τα γονίδια, ώς τις κληρονομικές καταβολές, ώς την ουσία – ένας μακρύς εσωτερικός δρόμος. Η φύση τής ποίησης είναι ένας ατέρμων συγκρατημός, ο πυρήνας της είναι εκρηκτικός μα η περιφέρειά της λεπτή, το άγγιγμά της ελάχιστο κι, ωστόσο, πυρωμένο. Όλα τα πράγματα μεταβάλλονται, όλες οι έννοιες και οι κατηγορίες αλλάζουν χαρακτήρα τη στιγμή που τις παρατηρούμε υπό το πρίσμα της τέχνης, τη στιγμή που εκείνη τις αποκαλύπτει, τη στιγμή που εκείνες της αποκαλύπτονται. Η ποίηση κομίζει το νερό της αφθονίας στη γη που έμεινε χέρσα και άκαρπη και αποκαμωμένη, μια αφθονία που μπορεί να σαστίζει και να μένει ακατανόητη, αλλά ραίνει με σπόρους γόνιμους τους έρημους όχτους, σπόρους ευδαιμονίας και σπόρους πένθους, η φύση της ποίησης είναι τελείωση και σαγήνη…
Αποσπάσματα ομιλίας του Gottfried Benn που δόθηκε την 15η Νοεμβρίου 1955 στην Κολωνία.) Πρώτη δημοσίευση στα ελληνικά στο περιοδικό ΠΟΙΗΣΗ, τεύχος 23. Ολόκληρο το κείμενο και στον ιστότοπο του Κώστα Κουτσουρέλη: www.koutsourelis.gr
