Θα μπορούσε η Παιδεία και ο πολιτισμός, οι τέχνες και τα γράμματα να αποτελέσουν ανάχωμα στο φαύλο κύκλο αναπαραγωγής των εξουσιαστικών σχέσεων και των συνεπειών τους; Το ερώτημα στις απαρχές του 21ου αιώνα παραμένει δραματικά επίκαιρο, πλην όμως απολύτως μετέωρο. Όσα βιβλία κι αν γράφτηκαν, όσα έργα κι αν φιλοτεχνήθηκαν ή παίχτηκαν σε θεατρικές σκηνές και οθόνες, όσοι άνθρωποι κι αν πάσχισαν ή χάθηκαν στην προσπάθειά τους να διδάξουν ή να πείσουν για την αλήθεια του πράγματος, μοιάζουν να μη επαληθεύονται. Ο κόσμος, παρά τη βιωμένη εμπειρία, την πληροφορία και τη γνώση που υποτίθεται ότι έχουν εκραγεί στις μέρες μας δεν έγινε ακόμη αγγελικός. Με κάποια επιφύλαξη, θα λέγαμε μάλιστα ότι έγινε χειρότερος. Η αποξένωση, η αλλοτρίωση, ο «μηχανικός» άνθρωπος και η αποκτηνωμένη εξουσία παίζουν τα ρέστα τους σε βάρος ατόμων και κοινωνικού συνόλου. Το προφητικό «μάθημα» του Ευγένιου Ιονέσκο (γραμμένο το 1951) για την αδυναμία αν όχι τη ματαιότητα της επικοινωνίας επαληθεύεται πλήρως στον φρικιαστικό 21ου αιώνα. Ο κόσμος άγεται και φέρεται ως μαριονέτα όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Όμως, το εμβληματικό Μάθημα σε πείσμα των καιρών αλλά και του συγγραφέα του, ανεβαίνει και ξανανεβαίνει στις θεατρικές σκηνές του κόσμου. Στη νέα σκηνική ανάγνωση που επιχειρεί η Δανάη Ρούσσου και την οποία θα δούμε από τις 22 Μαΐου στο Θέατρο Olvio το μάθημα γίνεται… Μα- θυμα. Η ίδια η σκηνοθέτις μαζί με τον Νίκο Παντελίδη ενσαρκώνουν τη μαθήτρια και τον καθηγητή σε αυτό το αλληγορικό παιχνίδι εξουσίας. Ένας καθηγητής ανίκανος να μεταλαμπαδεύσει τη γνώση του, παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα σε μία μαθήτρια μεγαλοαστικής καταγωγής η οποία, μάταια, προσπαθεί να τον εξαγοράσει. Σταδιακά την οδηγεί στην εξουθένωση πετυχαίνοντας την πλήρη υποταγή της.
Ο τίτλος Μα-θυμα έλκει την έμπνευσή του από το σημείο του έργου όπου ο καθηγητής προσπαθεί να διδάξει στη μαθήτρια τη λέξη μαχαίρι λέγοντάς της «πείτε μα όπως μαμά». Πρόκειται για το σημείο γύρω από το οποίο υφαίνεται και η σκηνοθετική ιδέα περί μητριαρχίας σύμφωνα με την οποία προχωρά η σκηνική αφήγηση.
Εξουσιαστές και εξουσιαζόμενοι αλλάζουν συνεχώς ρόλους. Οι θύτες γίνονται θύματα και αντιστρόφως. Κι όλα αυτά σ’ έναν χώρο αστάθειας, σ’ ένα ασπρόμαυρο, νοσηρό περιβάλλον. Η ηθοποιός Δανάη Ρούσσου, που εδώ επιχειρεί το σκηνοθετικό της ντεμπούτο, έχει δουλέψει στο πλευρό του Δήμου Αβδελιώδη (ο οποίος υπογράφει και τους φωτισμούς στην παράσταση), γεγονός που προσδίδει πόντους στο βιογραφικό της προδιαθέτοντάς μας για μία ενδιαφέρουσα θεατρική εμπειρία.
Το έργο θα παρουσιαστεί για εννέα μόνο παραστάσεις Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη 22-23-24, 29-30-31 Μαΐου, 5-6 και 7 Ιουνίου στη σκηνή του Θεάτρου Οlvio, Ιεράς Οδός 67 & Φαλαισίας 7, στον Βοτανικό.
ΙΝFΟ
Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές, σκηνοθεσία: Δανάη Ρούσσου, σκηνικά: Ηλίας Λόης, κοστούμια: Ιόλη Μιχαλοπούλου, μουσική: Παναγιώτης Καλημέρης, φωτισμοί: Δήμος Αβδελιώδης, επιμέλεια κίνησης: Ειρήνη Κυρμιζάκη, μακιγιάζ: Μαίρη Κασιούμη, Κατασκευή κύβων: Manuel. R, σχεδιασμός αφίσας Γιώργος Νικόπουλος, διανομή: Νίκος Παντελίδης, Δανάη Ρούσσου
