Του Attila Tuygan *
Η Ιστορία των Ελλήνων του Πόντου από την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών της Τραπεζούντας, το 1461, μέχρι την αναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών με τη Συνθήκη της Λωζάνης, το 1923, αρκετά κομμάτια αυτής της Ιστορίας, είτε από άγνοια είτε από ψέματα, έμειναν στο σκοτάδι. Αυτά τα κομμάτια δικαιούνται ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η διαδικασία εξαφάνισής τους είναι δραματική.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 1913, ο συνολικός πληθυσμός του Πόντου ήταν περίπου 1 εκατομμύριο 770 χιλιάδες. Αν πρέπει να κατατάξουμε αυτόν τον αριθμό με βάση τη θρησκευτική καταγωγή, ήταν περίπου 1 εκατομμύριο μουσουλμάνοι και οι μη μουσουλμάνοι ανέρχονταν περίπου στους 750 χιλιάδες, στην πλειοψηφία τους Έλληνες. Η εθνική καταγωγή του πληθυσμού έδειχνε μια μεγάλη ποικιλία. Από διάφορες προελεύσεις οι Τούρκοι ήταν 770 χιλιάδες, οι Έλληνες 935 χιλιάδες, 60 χιλιάδες Αρμένιοι και 5 χιλιάδες Ευρωπαίοι. Επίσης, εκείνη την περίοδο στον Πόντο υπήρχαν 1.454 χωριά, 1.890 εκκλησίες, 22 μοναστήρια, 1.647 παρεκκλήσια και λειτουργούσαν 1.401 σχολεία με 85.890 μαθητές.
Πολλά τα χωριά στον Πόντο καταστράφηκαν και λεηλατήθηκαν, κατασχέθηκαν τα ακίνητα τους, χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να φύγουν στις γειτονικές χώρες. Η γενοκτονία των Πόντιων πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις. Η πρώτη ήταν με την οργάνωση İttihat Terakki (Ένωση και Πρόοδος) μεταξύ 1916-1918 και η δεύτερη με τους κεμαλικούς μεταξύ 1919-1923.
Εκτός από κάποιες εξαιρέσεις, οι Τούρκοι ιστορικοί προσπαθούν να κρύψουν τη Γενοκτονία των Ελλήνων, ακολουθώντας τη μιλιταριστική γραμμή της εξουσίας και υποστηρίζοντας ότι όλα αυτά ήταν αγώνας εναντίον ομάδων τσετών. (σ.σ. εννοεί τα αντάρτικα ελληνικά σώματα στο Δυτικό, κυρίως, Πόντο). Για να στηρίξουν αυτό το ιστορικό ψέμα, προσπαθούν να τραβήξουν το ενδιαφέρον στην ύπαρξη ενός αντάρτικου κινήματος και δήθεν ως απάντηση σε αυτό πραγματοποιήθηκαν τα αντίποινα των Οθωμανών. Αλλά δεν γίνεται κουβέντα για ποιο λόγο δημιουργήθηκε αυτό το αντάρτικο κίνημα και έτσι προσπερνάνε την πραγματικότητα πως για τους Έλληνες αφενός αλλά και για να προστατευτούν από τις βιαιοπραγίες των μουσουλμάνων και των παρακρατικών μηχανισμών, αφετέρου, ήταν ο μονόδρομος τους.
Ήταν άνθρωποι που έφευγαν και κρύβονταν στα βουνά από την καταπίεση και τα Amele Taburu. Ζούσαν εκεί σε μικρές ομάδες, αλλά δολοφονήθηκαν.
Στη διαδικασία της γενοκτονίας μετέχει και ο Mustafa Kemal και κυρίως είναι αυτός ο λόγος που θέλουν να κρύψουν την αλήθεια κάτω από το χαλί.
Οι ανεπίσημες και αντικειμενικές ιστορικές έρευνες, ακόμα και τα αρχεία των συμμάχων των Οθωμανών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δείχνουν ότι πάνω από 350 χιλιάδες Έλληνες Πόντιοι, 300 με 600 χιλιάδες Ασσύριοι, Νεστοριανοί και Χαλδαίοι, εξοντώθηκαν από τους Τούρκους στρατιώτες και παραστρατιωτικούς και Κούρδους πολιτοφύλακες. Αλλά επειδή η επικέντρωση γίνεται στην Αρμενική Γενοκτονία, σχεδόν παραμελείται ο πόνος των άλλων εθνοτήτων για πολλούς λόγους. Όπως κατάφεραν οι Αρμένιοι να μην ξεχάσουν τη μνήμη της γενοκτονίας τους και όλη η ανθρωπότητα την προσπάθεια για τη συνολική εξόντωση των Εβραίων, των Σλάβων, των Τσιγγάνων και των άλλων εθνοτήτων από τους ναζί, έτσι και από τους αρχαιότερους λαούς της Ανατολίας, οι Έλληνες δεν πρέπει να ξεχάσουν τον διωγμό τους. Το δικαίωμα στη δικαιοσύνη ανήκει στα παιδιά και στα εγγόνια εκείνων των ανθρώπων. Ο Πόντος που είναι η κληρονομιά του Ελληνισμού στη Μαύρη Θάλασσα, πλέον, δεν υπάρχει.
Υποκλίνομαι με σεβασμό απέναντι στους λαούς που κατάφεραν να συνυπάρχουν, να χορεύουν, να τραγουδάμε τα ίδια τραγούδια σε διαφορετική γλώσσα με τα ίδια συναισθήματα, να μαγειρεύουν τα ίδια φαγητά, να ψαρεύουν στην ίδια θάλασσα και στα ίδια ποτάμια, να ταξιδεύουν στους ίδιους δρόμους, όπως οι Έλληνες, οι Αρμένιοι, οι Ασσύριοι και άλλοι.
* Ο Attila Tougan σπούδασε στη Σχολή Ξένων Σπουδών στην Κωσταντινούπολη. Συνελήφθη πολλές φορές μετά το πραξικόπημα του Σεπτεμβρίου του 1980. Έχει γράψει πολλά κείμενα, όπως Η γενοκτονία των Αρμενίων μέσα απ’ τα γερμανικά αρχεία (2008), Οι σφαγές, η Αντίσταση και οι συνεργάτες (2007) κ.ά. Μετέφρασε στα τουρκικά, βιβλία με θέματα Μαρξισμού.
