Οι Ανάποδες στροφές της Πέλας Σουλτάτου, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη, είναι ένα σκληρό μυθιστόρημα. Όλα συμβαίνουν την παραμονή και τις πρώτες ώρες της Πρωτοχρονιάς, όταν ο νεαρός ήρωας Μανόλης, επιστρέφει μισομεθυσμένος στο σπίτι όπου κατοικεί με τη μητέρα του, αναζητώντας λίγα χρήματα που θα του επιτρέψουν να ακολουθήσει την παρέα του σε ένα νυχτερινό κέντρο. Η μέρα που θα παρουσιαστεί στον στρατό πλησιάζει κι αυτός νιώθει πως δεν μπορεί να κρατηθεί από πουθενά.
Αφού κυριολεκτικά διαλύει όλο το σπίτι χωρίς να βρει τα χρήματα, ανακαλύπτει το ημερολόγιο/αμαρτολόγιο της μητέρας του. Το σοκ είναι πολύ δυνατό και θα οδηγήσει σε ακραίες καταστάσεις.
Δυνατή γραφή, όπως και στα προηγούμενα βιβλία της συγγραφέως (Τα φώτα στο βάθος και Ανκόρ), μόνο που εδώ υπάρχει έντονο το στοιχείο του σασπένς και της αγωνίας κι ας μην είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Διαβάζεται ωστόσο με την ίδια αγωνία και κομμένη την ανάσα σαν ένα καλό θρίλερ, όπου όμως είναι έντονο το κοινωνικό αλλά και ψυχολογικό στοιχείο.
Τα πορτρέτα των δυο βασικών χαρακτήρων, του Μανόλη και της μητέρας του παρουσιάζονται με εξαιρετικό τρόπο. Συχνά μου έρχονταν στο νου τα περίφημα Σακιά της Καρυστιάνη κι ας είναι φαινομενικά λίγα τα κοινά στοιχεία των δυο αυτών μυθιστορημάτων.
Δυο γενιές, αλλά και δυο κόσμοι συγκρούονται. Οι όροι «καλό» και «κακό» γίνονται δυσδιάκριτοι σε αυτήν τη συναρπαστική αφήγηση, που αφήνει ανοικτό το πεδίο στον αναγνώστη…
Συνέντευξη στον Κώστα Στοφόρο
Το καινούργιο σου βιβλίο θα έλεγα είναι αρκετά διαφορετικό από τα προηγούμενα. Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης;
Συνηθίζω να πειραματίζομαι και σε είδη λόγου και σε ύφος. Έχω γράψει από άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και διατριβή μέχρι μυθιστόρημα και μαύρη κωμωδία. Έτσι φτάσαμε, ως φόρμα, στη νουβέλα γιατί εξυπηρετούσε τον σκοπό του κειμένου.
Σχετικά με την πηγή έμπνευσης, η ηρωίδα μου προέκυψε από ένα μυθιστόρημα που είχα γράψει με φόντο τον φονικό καύσωνα του ’87 στην ίδια γειτονιά. Τότε η Μαρία ήταν δέκα χρόνων. Με ενδιέφερε τι απέγινε εκείνο το κορίτσι που είχε μια ποιητική φλέβα κι έλεγε «έβλεπα τόση ώρα τη θάλασσα που έγιναν μπλε τα μάτια μου». Το μυθιστόρημα, αφού ολοκληρώθηκε, μπήκε στο συρτάρι κι έμεινε η ηρωίδα.
Τι δικό σου υπάρχει στον ήρωά σου, τον Μανόλη;
Δεν βρίσκω να έχουμε πολλά κοινά στοιχεία με τον Μανόλη. Ή ίσως κάπου μοιάζω και με αυτόν αλλά δεν είμαι σε θέση να το δω καθώς ίσως υπολείπομαι σε αυτογνωσία. Όμως κι αυτή είναι μια παρατήρηση αυτεπίγνωσης… Πραγματικά ενδιαφέρουσα ερώτηση, χρειάζομαι πολύ χρόνο για να την σκεφτώ και να την απαντήσω.
Γονείς – παιδιά. Πολύ συχνά μια δύσκολη σχέση. Μπορεί να βρεθεί τρόπος επικοινωνίας ή υπάρχει ένα μόνιμο χάσμα;
Η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύομαι να διατυπώσω γενικούς κανόνες. Θα προτιμήσω να μιλήσω για τους δυο μου ήρωες, την Μαρία, τον γιο της Μανόλη και τον διαρκώς απόντα πατέρα και πρώην σύζυγο Σήφη. Η σχέση της μητέρας με τον μοναχογιό είναι ολοζώντανη, δυνατή, βαθιά αλλά και περίπλοκη. Σκεφτείτε, ήδη από τις πρώτες σελίδες, γνωρίζουμε πως την ελέγχει κάνοντάς της αναπάντητες κλήσεις με απόκρυψη, θέλοντας να τσεκάρει πού βρίσκεται. Εκείνη ,πάλι, προσπαθεί να διαφυλάξει την ιδιωτικότητά της, τις ανάγκες και τις επιθυμίες της. Αναγνωρίζει στον εαυτό της το δικαίωμα στη σεξουαλικότητα, δεν την έχει ισοπεδώσει ο καθωσπρεπισμός που επιτάσσει η, κακώς εννοούμενη, μητρότητα στην Ελλάδα. Ο Μανόλης διαπράττει ύβρη εισβάλλοντας σε αυτό το άβατο. Παρατηρούμε, επομένως, μία εμπόλεμη κατάσταση στους ήρωές μου, όπως συμβαίνει στο δράμα. Εκείνη διεκδικεί το δικαίωμα στην ελευθερία, την αυτοδιάθεση, την ηδονή και την αξιοπρέπεια. Εκείνος έχει μια τάση για φυγή, παραβατικότητα, οργή, εξαπάτηση. Οι κόσμοι τους συγκρούονται. Ωστόσο, δεν τους βλέπουμε να κουβεντιάζουν. Ίσως τότε να είχαν πάρει άλλη τροπή τα πράγματα.
Σε ποιο βαθμό ευθύνεται η πολιτική- οικονομική κρίση για τις δυσκολίες στις κάθε είδους σχέσεις μας;
Η φτώχεια είναι το έδαφος για ό,τι χτίζεται στις Ανάποδες Στροφές. Και χρησιμοποιώ συνειδητά τον όρο, αντί τους εύσχημους όρους όπως «κρίση», «ύφεση». Η φτώχεια, λοιπόν, είναι μια εύφλεκτη βάση στην οποία αναπτύσσονται συγκρούσεις. Έχουμε δυο προσωπικότητες που, παρά τη συγγένεια πρώτου βαθμού, διατηρούν έναν πολύ διαφορετικό αξιακό κώδικα.
Η Μαρία γαλουχήθηκε σε δεκαετίες όπου έγιναν βήματα για τη σεξουαλική απελευθέρωση, την ισότητα των φύλων. Ο Μανόλης, αντίθετα, εμφορείται από τον νεοσυντηρητισμό ο οποίος έχει αναδυθεί μέσα σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης και ανόδου της ακροδεξιάς και ο οποίος αντανακλά και το αέναο νταηλίκι στην Κρήτη.
Την ίδια στιγμή οι δύο αυτές προσωπικότητες αναγκάζονται να συμβιώνουν και, όπως ξέρουμε, η τριβή προκαλεί θερμότητα. Άρα όλα τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένη η ιστορία που πραγματεύομαι στο τελευταίο μου βιβλίο είναι εκρηκτικά.
Η ιστορία αυτή θα μπορούσε κάλλιστα να είναι πραγματική.
Το μυθιστόρημά σου είναι αρκετά ζοφερό. Εσύ είσαι αισιόδοξη για αυτά που βρίσκονται μπροστά μας;
Η νουβέλα Ανάποδες στροφές αφορμάται μεν από την απελπισία, κινείται στη στενωπό μιας καταπιεστικής επαρχίας, κορυφώνεται με τραγικές απόπειρες, αλλά είναι γραμμένη με εμφανή ροπή στο χιούμορ και στην αργκό, ακροβατεί ανάμεσα στον σαρκασμό και την δραματικότητα, προσδίδοντάς της έτσι έναν χαρακτήρα χαρμολύπης και εσκεμμένης ελαφρότητας. Γι’ αυτό βρίσκω κάπως άδικο τον χαρακτηρισμό ζοφερό, αν μου επιτρέπεται. Και στο τέλος έχει εμφανή αμφισημία, οπότε ο αναγνώστης διαλέγει το τέλος που ταιριάζει στην ψυχοσύνθεσή του. Όσο για μένα, αφού με ρωτάς, υιοθετώ τη φράση «ο απαισιόδοξος είναι ο συνειδητοποιημένος αισιόδοξος».
