Στο περιθώριο της κρίσιμης συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και από το βήμα των ομιλητών, ακούστηκε συχνά το επιχείρημα του ρήγματος που άνοιξε η περιπετειώδης ελληνική διαπραγμάτευση στην ευρωπαϊκή πολιτική τάξη. Η λογική του επιχειρήματος ήταν πως η «ανοχή» στο ΑΤΜ (Αριστερό Τρίτο Μνημόνιο) είναι αναγκαία γιατί, οσονούπω θα αλλάξουν πράγματα στους πολιτικούς συσχετισμούς, αλλά και στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης.
Εν μέρει είναι αλήθεια αυτό. Πράγματι, το πραξικόπημα της χούντας του ευρώ είχε καταλυτική επίδραση στις ευρωπαϊκές ηγεσίες. Αλλά, όχι προς την κατεύθυνση που υπονοεί η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ μόλις τον Ιούνιο η ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής ενέκρινε την περίφημη «έκθεση των 5 προέδρων» για τη θεσμική μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης, προ ημερών διέρρευσαν σχεδόν ταυτόχρονα το σχέδιο της γαλλικής κυβέρνησης για μια Ευρωζώνη δύο ταχυτήτων, με την πρώτη να συνδέει με βαθύτερη ενοποίηση 5-6 χώρες, και η πρόταση της γερμανικής «επιτροπής σοφών», που προτείνει αλά καρτ ενοποίηση, χρεοκοπία κράτους εντός ευρώ και δυνατότητα εξόδου από το κοινό νόμισμα.
Λίγες μέρες αργότερα, διέρρευσε ένα συμπληρωματικό σχέδιο του Σόιμπλε, που απολαμβάνει ρεκόρ δημοφιλίας στη χώρα του χάρη στην επισημοποίηση του οικονομικού ρατσισμού εις βάρος των «απείθαρχων» κοινωνιών, για μεταρρύθμιση της Ε.Ε. και ιδιαίτερα της Κομισιόν. Κατά το σχέδιο Σόιμπλε, που φυσικά απαιτεί αλλαγή συνθηκών, η Κομισιόν περιορίζεται σε έναν πιο πολιτικό ρόλο, αλλά παραδίδει σε «ανεξάρτητο» όργανο δυο από τις σημαντικότερες εξουσίες της, τον έλεγχο του ανταγωνισμού και της ενιαίας αγοράς. Αυτή η τελευταία αλλαγή φαίνεται να ικανοποιεί σε ένα βαθμό και τις απαιτήσεις της Βρετανίας, που ασκεί τον εκβιασμό του BRexit μέσω δημοψηφίσματος.
Το συμπέρασμα από αυτό το γαϊτανάκι «μεταρρυθμίσεων» της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης είναι ότι και οι δυο έχουν μπει σε μια τροχιά γενικευμένης απορρύθμισης με κριτήριο τα ανακλαστικά εθνικής ηγεμονίας ή αυτοσυντήρησης κάθε χώρας. Αντί της φιλόδοξης «περισσότερης Ευρώπης» έχουμε «περισσότερες Ευρώπες», έναν ανταγωνισμό «εθνικών» σχεδίων μεταρρύθμισης της Ε.Ε. με γνώμονα τις ιδιαίτερες διεκδικήσεις της ολιγαρχίας κάθε χώρας και με μόνη συνισταμένη τη λιτότητα εις βάρος των φτωχών.
Το σπέρμα της διάλυσης έχει φυτευτεί και, ελλείψει εναλλακτικών φωνών, σε λίγο καιρό το σχέδιο της ακροδεξιάς Λεπέν για συντεταγμένη διάλυση της Ευρωζώνης θα ακούγεται ως η πιο αξιόπιστη διέξοδος για τους παρίες της Γηραιάς Ηπείρου.
Γιάννης Κιμπουρόπουλος
