Οι ανησυχίες για τον πυρηνικό σταθμό στη Ζαπορίζια έχουν αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία έχουν αλληλοκατηγορηθεί ότι σχεδίαζαν επίθεση στο εργοστάσιο, το οποίο βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο από τον Μάρτιο του 2022. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) δεν βρήκε κανένα στοιχείο για εκρηκτικά σε πρόσφατες επιθεωρήσεις, αλλά είπε επίσης ότι δεν του έχει ακόμη επιτραπεί πρόσβαση σε όλα τα μέρη του τεράστιου εργοστασίου. Πόσο σοβαροί είναι λοιπόν οι κίνδυνοι επίθεσης στο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας; Και πόσο καταστροφικό θα ήταν αυτό για την Ουκρανία και τον ευρύτερο κόσμο;
Το εργοστάσιο διαθέτει λίμνες ψύξης για το καταναλωθέν πυρηνικό καύσιμο, οι οποίες απαιτούν συνεχή ενέργεια και νερό (όπως και οι ίδιοι οι αντιδραστήρες). Η συνολική ποσότητα πυρηνικού καυσίμου υψηλής ραδιενέργειας στους αντιδραστήρες της Ζαπορίζια και στις δεξαμενές αναλωμένου καυσίμου είναι σήμερα 2.204 τόνοι… Τον Σεπτέμβριο του 2022 πέντε αντιδραστήρες τέθηκαν σε ψυχρή διακοπή λειτουργίας, ενώ ο έκτος διατηρήθηκε σε θερμή διακοπή λειτουργίας… Όσο περισσότερο το καύσιμο βρίσκεται μέσα σε έναν πυρηνικό αντιδραστήρα, τόσο πιο ραδιενεργό γίνεται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, όταν το καύσιμο αφαιρείται από έναν αντιδραστήρα, εξακολουθεί να απαιτεί συνεχή, ενεργό ψύξη για πολλά χρόνια.
Ο κόσμος είδε με δραματικό τρόπο στη Φουκουσίμα τι μπορεί να συμβεί όταν διακόπτεται η συνεχής, ενεργή ψύξη των πυρηνικών αντιδραστήρων. Περισσότερο από το 70% της συνολικής ραδιενέργειας στο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας της Φουκουσίμα βρισκόταν στις δεξαμενές αναλωμένου καυσίμου… Η ραδιενέργεια που απελευθερώνεται από τις κατεστραμμένες δεξαμενές αναλωμένου καυσίμου θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερη από ό,τι από μια τήξη στον ίδιο τον αντιδραστήρα. Μια στρατιωτική επίθεση σε αντιδραστήρα ή δεξαμενή αναλωμένου καυσίμου θα μπορούσε να απελευθερώσει περισσότερη –και μεγαλύτερης διάρκειας– ραδιενέργεια ακόμη και από ένα μεγάλο πυρηνικό όπλο…
Η πραγματικότητα είναι ότι όσο οι πυρηνικοί σταθμοί συνεχίζουν να λειτουργούν, είμαστε τρομακτικά ευάλωτοι όχι μόνο σε σοβαρά ατυχήματα, αλλά και στη μετατροπή αυτών των εγκαταστάσεων σε όπλα. Αυτό είναι πλέον πολύ ξεκάθαρο στη Ζαπορίζια. Καμία άλλη ενεργειακή τεχνολογία δεν συνδέεται με τέτοιους ακραίους κινδύνους για την ασφάλεια. Εάν η Ζαπορίζια ήταν αιολικό πάρκο ή ηλιακή συστοιχία, ο κίνδυνος ενός σοβαρού ατυχήματος με παγκόσμιες και διαγενεακές συνέπειες –για να μην αναφέρουμε τη διάδοση όπλων ή τα δυσεπίλυτα ζητήματα αποβλήτων– θα ήταν ακριβώς μηδενικός.
* Αποσπάσματα άρθρου των Tilman Ruth και Μαρίας Αρβανίτη Σωτηροπούλου από το μπλογκ της Πανελλήνιας Ιατρικής Εταιρείας κατά της Πυρηνικής και Βιοχημικής Απειλής, ελληνικού κλάδου της IPPNW (ippnwgr.blogspot.com).
