Γεωπολιτικά παιχνίδια στην αυλή μιας ευάλωτης χώρας. Του Γιάννη Τσούτσια
Η επίσκεψη Ολάντ επισφραγίζει τη μετατόπιση της πολιτικής ζωή της χώρας από τη μέχρι τώρα καθήλωσή της στο οικονομικό πεδίο. Οι πολιτικο-διπλωματικές διαστάσεις, τα γεωπολιτικά ζητήματα, αναβαθμίζονται ραγδαία, την ώρα που η κοινωνία, στο ημίφως των μισοεξηγήσεων και των αντιπερισπασμών περί τα δευτερεύοντα, δυσκολεύεται να υπερβεί την άγνοια και τη συσκότιση. Η επίσκεψη, φιλτραρίστηκε μέσα από τη γνωστή επικοινωνιακότητα που υποκαθιστά την πολιτική, από τη χρήση του συμβολικού- φαντασιακού, χωρίς ιδεολογική φόρτιση και νόημα, όπου οι ανταλλαγές ανακοινώσεων βραχυκυκλώνουν την ουσία στοχεύοντας στην εδραίωση του κυρίαρχου διπολισμού.
Ο Ολάντ ήρθε στην Αθήνα κομίζοντας στήριξη, αποκομίζοντας εξαργύρωση και εδραιώνοντας προσδοκίες. Τη στήριξη -και μόνο- ανέδειξαν με κάθε τρόπο τα ΜΜΕ. «Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία», θα ήταν το μήνυμα, αν η κυβέρνηση δεν ήταν τόσο μονομερώς συνδεμένη με τη Γερμανία. Στήριξη, πράγματι, υπήρξε. Αλλά σε τι; Καταρχήν προς τους εταίρους της μνημονιακής συγκυβέρνησης. Εκτιμήθηκε ότι η κυβέρνηση Σαμαρά (η οποία στηρίζεται από την Ευρώπη κατά προτεραιότητα), σταθεροποιείται και ενδεχομένως, σε κάποιο βαθμό, να μακροημερεύσει.
Στήριξη και στη μνημονιακή πειθάρχηση. Κανένας υπαινιγμός για χαλάρωση. Τα λόγια συμπάθειας για τοΜχειμαζόμενο λαό, επιδερμικά, παραπειστικά, ήταν για να χρυσώσουν το χάπι. Στήριξη και προς τις ιδιωτικοποιήσεις, από τις οποίες η Γαλλία προσβλέπει προνομιακό μερίδιο. (Ελλάς-Γαλλία-Λεηλασία). Στήριξη και στην οργάνωση του κράτους, με παροχή τεχνογνωσίας, υποσχέσεις που βρίσκουν αντίκρισμα στα ταξιδεμένα μεσοστρώματα που προσλαμβάνουν το Γαλλικό κράτος ως αστικό μεν, ζηλευτό δε. (Κάποιος, βέβαια, δικαίως θα αναρωτιόταν γιατί μας επιβάλλεται η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ, όταν η αντίστοιχη γαλλική παραμένει δημόσια; Και γιατί οι κρατικοί υπάλληλοι της Γαλλίας είναι, ποσοστιαία, πολλαπλάσιοι της Ελλάδας; κ.ά.)
Τέλος, στήριξη υπήρξε και στο ζήτημα του ελληνικού ορυκτού πλούτου και της ΑΟΖ. Στήριξη δυσανάγνωστη, επικίνδυνη, υστερόβουλη. «Τα πετρέλαια είναι ευρωπαϊκός πλούτος», δήλωσαν Ολάντ και Σαμαράς. Δήλωση που βγάζει μάτι. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες την στηλίτευσαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ την προσπέρασε και εστίασε αλλού. Η αλήθεια είναι ότι ο Ολάντ, με το ταξίδι του στην Ελλάδα, ευελπιστεί σε ευρύτερα πολιτικά κέρδη. Από τη στιγμή που στα οικονομικά εξαναγκάστηκε σε ευθυγράμμιση από την Μέρκελ, αναζητά ρόλο στα γεωπολιτικά, όπου η Γαλλία διατηρεί πλεονεκτήματα. Προσβλέπει στην αναβίωση του αυτοκρατορικού ρόλου (που πάντα συγκινεί το γαλλικό κατεστημένο), μέσα από αποικιοκρατικές διεξόδους, κύκλους επιρροής, ζωτικά συμφέροντα κ.λπ. Μετά την εμπλοκή στη Λιβύη και στο Μάλι, οι γαλλικές βλέψεις αφορούν και στην Ανατολική Μεσόγειο, το υπογάστριο της Ευρώπης. Έτσι εξηγούνται οι δηλώσεις για τα πετρέλαια και την ΑΟΖ, ειδικά στο Αιγαίο. Το παιχνίδι στη χώρα μας έχει ανοίξει για τα καλά. Και δεν πρόκειται να ξανακλείσει, ακόμη κι αν εμείς θα το θέλαμε. Καλύτερα λοιπόν, σε ό,τι μας αφορά, να πάψουμε να παριστάνουμε πως τίποτα δεν συμβαίνει, αγνοώντας τις εξελίξεις. Ιστορικά, πάντα οι δρόμοι των πετρελαίων υπήρξαν πεδία συγκρούσεων, ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, πολέμων και διαμελισμών. Οφείλουμε λοιπόν, να επαγρυπνούμε. Το λιγότερο, οφείλουμε επίγνωση.
Τελευταία αφήνεται να εννοηθούν κυβερνητικές πρωτοβουλίες περί την ΑΟΖ. Φήμες, που προϋποθέτουν ενθάρρυνση από ευρωπαϊκούς κύκλους, αλλιώς τίποτα δεν θα προχωρούσε. Ο Ολάντ και η Ευρώπη επείγονται να κάνουν ορατή την παρουσία τους στην περιοχή. Να θέσουν υπό την υψηλή κυριότητά τους τα κοιτάσματα και τους αγωγούς. Να περιορίσουν την αποκλειστική, έως τώρα, παρουσία των ΗΠΑ. Γι’ αυτό και οι αντιδράσεις των Αμερικανών και όσα είδαν το φως της δημοσιότητας για προειδοποίηση προς τον ΣΥΡΙΖΑ, να μη διαταραχθεί το στάτους στο Αιγαίο. Μια ελληνοτουρκική συγκυριαρχία υπό αμερικανική κηδεμονία, θεωρείται γι’ αυτούς απαράβατο.
Οι Γάλλοι με τη σειρά τους, εστιάζουν στα νοτιοανατολικά της Κρήτης, στο σύνορο με τα κυπριακά οικόπεδα, όπου δραστηριοποιείται η Total. Γι’ αυτό και οι δηλώσεις περί ΑΟΖ. (Ελλάς- Γαλλία-Βουλιμία).
Ο Σαμαράς σε λίγες ημέρες ταξιδεύει στην Τουρκία. Εκεί, το ζήτημα της ΑΟΖ θα τεθεί. Με ποιο τρόπο, κανείς δεν γνωρίζει. Αντικειμενικά, η στάση της Γαλλίας τον ενισχύει, μένει όμως να δούμε πώς. Στήριξη είναι και οι δανεικές φρεγάτες, παρ’ ότι κοστίζουν ακριβά (και όχι μόνο σε χρήμα), όμως στην κατάσταση που βρίσκεται η χώρα, με διαλυμένη άμυνα και αμετάκλητη την ανατροπή των ισορροπιών στο Αιγαίο, ό,τι επιπρόσθετο αποκτά σημασία. Στις διεθνείς σχέσεις, η υπονόμευση και η υποστήριξη προσφέρονται πάντα μαζί. Πάντοτε σε ένα μίγμα που αποσκοπεί στην υποταγή. Μείγμα που εξαρτάται από την ισχύ, τη δική σου και του άλλου. Κι εδώ το πρόσημο είναι αρνητικό. Τόσο διότι ο Σαμαράς είναι αυτός που είναι, όσο και γιατί, για να συνεκτιμηθεί εν προκειμένω η θέση της Γαλλίας, απαιτείται να αποσαφηνιστεί η πολιτική της απέναντι στην Τουρκία, όπου βαρύνουσα σημασία έχει η μεταστροφή της υπέρ της εισόδου της τελευταίας στην ΕΕ.
Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετώπισε την, πολυεπίπεδης σημασίας, επίσκεψη Ολάντ, υπό το κλίμα της διαψευσμένης του εκτίμησης, από το καλοκαίρι, πως η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία θα αντιδρούσε στην εφαρμογή του Μνημονίου στην Ελλάδα. Αρκέστηκε έτσι, στην αποκάλυψη των μνημονιακών ευθυνών του Ολάντ και στα γνωστά πως οι φρεγάτες κοστίζουν, τόσο ως ενοίκιο, όσο και σε ανταλλακτικά, χωρίς αναφορές στο ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο. (Ελλάς-Γαλλία-Αφασία).
Η χώρα μας, όμως, είναι σε δραματική θέση. Η κοινωνική διάλυση και η κονιορτοποίηση απειλούν να μετακινηθούν και στο «εθνικό», με απείρως δραματικότερα αποτελέσματα. Μια διαφορετική εξωτερική πολιτική είναι αναγκαία και επείγουσα. Που δεν θα εστιάζει στις καταγγελίες για το ρόλο των ισχυρών, αλλά στην ουσιαστική αποτίμηση των γεγονότων και των καταστάσεων, στοιχειώδης προϋπόθεση για τα περαιτέρω.
