Η στρατιωτική δικτατορία 1967-1974: Εγχώριες και διεθνείς διαστάσεις
Η θεματολογία του πρώτου μέρους του αφιερώματος ξεκινάει με μια καταρχήν παρουσίαση και ανάλυση της περιόδου πριν το στρατιωτικό πραξικόπημα. Έχουν γραφεί πάρα πολλά από ιστορικούς, δημοσιογράφους, μελετητές και πρόσωπα που έπαιξαν ρόλο στα γεγονότα της περιόδου αλλά ακόμα μένουν πολλά να ειπωθούν στο πλαίσιο της ιστορικής ανάλυσης αφού οι συνέπειες της χούντας για την πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου επηρεάζουν ακόμα και σήμερα πολιτικές συμπεριφορές και στάσεις. Το πολιτικό μοντέλο της Μεταπολίτευσης, που σύμφωνα με τις περισσότερες σύγχρονες πολιτικές αναλύσεις βρίσκεται στο τέλος του, δημιουργήθηκε από τα απομεινάρια της προδικτακτορικής περιόδου αλλά και από την ανάγκη να μην βρεθεί ποτέ ξανά ο ελληνικός λαός κάτω από τα δεσμά της απολυταρχίας και του ολοκληρωτισμού στερούμενος των βασικών δικαιωμάτων του.
Η περίοδος της χούντας όπως ονομάστηκε, δανειζόμενη το όνομά της από τις δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής, δεν ήταν μια στατική περίοδος, ένα διάλειμμα της ελληνικής πολιτικής ζωής όπως τις περισσότερες φορές εμφανίζεται. Αποτελεί μια απόληξη της μετεμφυλιακής περιόδου και του τρόπου λειτουργίας του ελληνικού κράτους που είχε στηριχθεί στον αντικομουνισμό, στην προσπάθεια για μια ανάπτυξη δυτικού τύπου με ενδογενείς αντιφάσεις, στην επέμβαση του ξένου παράγοντα αλλά και στην ανάπτυξη ενός μαζικού κινήματος που έχει ως αναφορά την κυνηγημένη Aριστερά μετά την ήττα στον Εμφύλιο Πόλεμο αλλά και τις σύγχρονες ανάγκες που προέκυψαν τις δεκαετίες του 1950 και 1960. Βασικά αιτήματα παρέμεναν ο εκδημοκρατισμός της χώρας, η συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα και η βελτίωση των συνθηκών ζωής των πολιτών με τη διεκδίκηση οικονομικών παροχών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Στην περίοδο της χούντας θα έρθουν όλα τα αιτήματα της προδικτατορικής περιόδου να μετουσιωθούν με αργούς ρυθμούς σε αντιδικτατορικό κίνημα που θα εκφρασθεί από την ελληνική νεολαία και το φοιτητικό κίνημα, με αποκορύφωμα την κατάληψη της Νομικής και την εξέγερση του Πολυτεχνείου που θα σηματοδοτήσει και την αρχή του τέλους για το καθεστώς.
Τα αίτια και οι αφορμές όμως του απριλιανού πραξικοπήματος παραμένουν ένα ενδιαφέρον πεδίο για να μπορέσουμε να εξηγήσουμε πολλά από αυτά που συντελέστηκαν στη διάρκεια της δικτατορίας. Στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος, στο τεύχος 62 που θα κυκλοφορήσει τη Μεγάλη Παρασκευή 22 Απριλίου θα βρείτε ένα εκτενές αφιέρωμα στον αντιδικτατορικό αγώνα μέσα από τα αρχεία του με πλούσιο υλικό από φωτογραφίες, ντοκουμέντα και άλλα υλικά από τις οργανώσεις της Αριστεράς και όχι μόνο.
21η Απριλίου 1967: Η κατάληξη μιας χρόνιας πολιτικής κρίσης και η έναρξη μιας σκοτεινής περιόδου, του Δημήτρη Στεμπίλη
Η ανανεωτική κομμουνιστική Αριστερά στο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα (1972-1973), Αργύρης Υφαντόπουλος
Οικονομικές σχέσεις και μηχανισμοί κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, του Μιχάλη Λυμπεράτου
Οι σχέσεις της χούντας με τη Λιβύη και ο αμερικανικός φόβος περί «Ελλήνων Καντάφηδων», του Παναγιώτη Κουργιώτη
«Εσείς εκτελέσατε τη Δημοκρατία…», ο Μανώλης Γλέζος θυμάται την πρώτη μέρα της χούντας
Δημοτική ψήφος: Προς την κατάκτηση πλήρων πολιτικών δικαιωμάτων για τις γυναίκες
Της Μαρίας Μαυροειδή *.
Στην μακρά και περιπετειώδη ιστορία της κατάκτησης του δικαιώματος ψήφου για τις γυναίκες στην Ελλάδα, οι δήμοι και οι κοινότητες κατείχαν από τον Μεσοπόλεμο περίοπτη θέση, καθώς αποτέλεσαν τον πρώτο δημόσιο χώρο στον οποίο επιτράπηκε στις γυναίκες να συμμετέχουν, αρχικά μόνο ψηφίζοντας και στη συνέχεια θέτοντας και οι ίδιες υποψηφιότητα.
Τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα στα Βαλκάνια
Καβάλα 1934: Η σύγκρουση δυο κόσμων
Του Νίκου Ε. Καραγιαννακίδη *.
Μήτσος Παρτσαλίδης, ο πρώτος "κόκκινος" Δήμαρχος.
Το 1821 και οι αναγνώσεις του
Ένα συνέδριο για τον Μεσοπόλεμο
Ψυχρός πόλεμος και νέες μορφές αποικιοποίησης: Οι αποικιοκράτες που έγιναν αποικιοκρατούμενοι
Όταν το 1993 ο Edward Said εξέδιδε το Κουλτούρα και Ιμπεριαλισμός, ολοκληρώνονταν εικοσιτέσσερα χρόνια ακριβώς, από την κυκλοφορία μιας άλλης εξίσου σημαντικής μελέτης του Herbert Schiller με τίτλο, Μαζικές Επικοινωνίες και Αμερικανική Αυτοκρατορία.1 Η τελευταία αποτέλεσε στην ουσία την πρώτη διατύπωση της θεωρίας του πολιτισμικού ιμπεριαλισμού.
Προσπέρ – Ολιβιέ Λισαγκαρέ: Ο ιστορικός της Κομμούνας
«Εκείνη του Μάρτη 1871 είναι η μεγαλύτερη πλημμυρίδα του αιώνα, η πιο καταπληκτική εκδήλωση αυτής της λαϊκής δύναμης που πήρε τη Βαστίλλη, ξανάφερε το βασιλιά στο Παρίσι, εξασφάλισε τα πρώτα βήματα της Γαλλικής Επανάστασης, ματώθηκε στο Πεδίο Άρεως, πήρε τον Κεραμεικό, έδιωξε τον Πρώσο, εξοστράκισε τη Γιρόνδη, τροφοδότησε με ιδέες τη Συμβατική, τους Γιακωβίνους, το Κεντρικό Δημαρχείο, σάρωσε τους παπάδες, αναδιπλώθηκε κάτω από τον Ροβεσπιέρρο, ανορθώθηκε στον Πραιριάλ, μετά κοιμήθηκε είκοσι χρόνια για να ξυπνήσει με το κανόνι των συμμάχων, να ξαναβυθιστεί στη νύχτα, να αναστηθεί το 1830, και αμέσως δεμένη πάλι να κάνει τα σκιρτήματα των πρώτων χρόνων της ορλεανικής βασιλείας, να σπάσει τα χαλινάρια της το ’48, να τραντάξει για τρεις μέρες τον Ιούνη τη Δημοκρατία-μητριά, να συνθλιβεί και πάλι με νέα έκρηξη το ’69, να αδειάσει τον Κεραμεικό το ’70, να προσφέρει τον εαυτό της ενάντια στον εισβολέα και πάλι περιφρονημένη, στιγματισμένη, μέχρι την ημέρα που σύντριψε το χέρι που θέλησε να τη σβήσει.
Τα αρχεία της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ) για τη δικτατορία...
Η Εταιρεία Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ) ιδρύθηκε περίπου δέκα χρόνια πριν με σκοπό να την έρευνα στο πεδίο συμμετοχής των νέων Ελλήνων στο κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό κίνημα της περιόδου μετά τον Εμφύλιο στη χώρα μας.