Πολλά και καθοριστικά τα «προσόντα» της Κριστίν Λαγκάρντ.
Η Κριστίν Λαγκάρντ, υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, φαίνεται να συγκεντρώνει ευρεία συναίνεση ως η νέα επικεφαλής του ΔΝΤ, ύστερα από τη σύλληψη και παραπομπή σε δίκη του Ντομινίκ Στρος-Καν με την κατηγορία του βιασμού. Οι 27 χώρες της ΕΕ, οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν δηλώσει ήδη τη στήριξή στο πρόσωπό της. Μόνο η Ρωσία, δια στόματος του πρέσβη Α. Ορλόφ (Reuters 26/5), αφού πρώτα διευκρίνισε ότι η Λαγκάρντ «συγκεντρώνει όλα τα απαραίτητα προσόντα», δήλωσε: «Γιατί να μη γίνει διευθυντής του ΔΝΤ κάποιος από τις BRICS;».
Ο διορισμός του νέου εκτελεστικού διευθυντή/ντριας του ΔΝΤ θα οριστικοποιηθεί μέχρι τις 30 Ιουνίου.
Βίος και πολιτεία
Ασφαλώς η κυρία Λαγκάρντ συγκεντρώνει τα «απαραίτητα προσόντα», αν κρίνουμε από το βίο και την πολιτεία της. Δικηγόρος, με καριέρα υψηλόβαθμου στελέχους στη μεγαλύτερη δικηγορική φίρμα στον κόσμο, την αμερικανική Baker & McKenzie (με 4.400 συνεργάτες σε 35 χώρες), μέλος της Επιτροπής Επαγρύπνησης της ολλανδικής ING, μίας από τις σημαντικότερες χρηματοπιστωτικές εταιρίες, μέλος του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIC), συμπρόεδρος μαζί με τον Ζ. Μπρεζίνσκι στην επιτροπή ΗΠΑ/ΕΕ/Πολωνίας, υπεύθυνη (1995-2002) για την ομάδα εργασίας «Αμυντική Βιομηχανία ΗΠΑ-Πολωνίας» και επί θεμάτων φιλελευθεροποίησης των πολωνικών συναλλαγών, ως αντιπρόσωπος αμερικανικών συμφερόντων.
Και το βιογραφικό συνεχίζεται: Μέλος της επιτροπής του CSIC για την επέκταση της Ευρωατλαντικής Κοινότητας (πάλι μαζί με τον Μπρεζίνσκι), αλλά και άλλους, όπως ο Ρενάτο Ρουτζιέρο (πρώην επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου) και ο Στιούαρτ Άιζενστατ, ειδικός πρέσβης για την αποκατάσταση της εκκλησιαστικής περιουσίας στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Η εν λόγω επιτροπή είχε την ευθύνη για επενδύσεις στην Πολωνία, Λετονία, Ρουμανία, Τσεχική Δημοκρατία και Ουγγαρία. Χάρη στην Λαγκάρντ, ο Μπρους Π. Τζάκσον, αντιπρόεδρος της αμερικανικής πολεμικής βιομηχανίας Lockheed-Martin – και ιδρυτής της Επιτροπής για την Επέκταση του ΝΑΤΟ όπως επίσης μέλος της Επιτροπής για την Απελευθέρωση του Ιράκ – πέτυχε το 2003 την υπογραφή του «συμβολαίου του αιώνα»: την πώληση 48 μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Πολωνία αξίας 3,5 δις. Δολαρίων (Voltairenet, 2005, Ιούνιος).
Η πολιτική της καριέρα οφείλεται στο φιλοαμερικανικό κατεστημένο της Γαλλάις και ειδικά στον Τιερί Μπρετόν, υπουργό Οικονομίας στην κυβέρνηση του Ντ. Ντε Βιλπέν και μέλος του ισχυρού φιλελεύθερου think-tank Άσπεν, που την επέλεξε το 2005, ενώ ήταν παντελώς άγνωστη στη Γαλλία, ως υφυπουργό Εξωτερικού Εμπορίου.
Το αναβαπτισμένο ΔΝΤ
Η Κ. Λαγκάρντ έχει, λοιπόν, το πρώτο και σημαντικότερο προαπαιτούμενο: είναι δοκιμασμένη στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των ΗΠΑ. Καλείται δε να αναλάβει ένα ΔΝΤ που από εντελώς ανυπόληπτος θεσμός, ύστερα από την 20ετία της καταστροφικής πολιτικής του στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας, ιδίως ύστερα από την ασιατική οικονομική κρίση του 1997-98, αναβαπτίστηκε με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007.
Μέχρι το 2000 περίπου, το ΔΝΤ ηγούνταν ενός ισχυρού καρτέλ πιστωτών, που υπαγόρευε την οικονομική πολιτική σε πολλές αναπτυσσόμενες και μεσαίου εισοδήματος χώρες, με την απειλή της μη παροχής δανείων, όχι μόνο από το ίδιο αλλά και από περιφερειακές χώρες και ιδιωτικές τράπεζες. Μ’ αυτόν τον τρόπο έγινε ο κύριος παράγοντας προώθησης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής από το 1975 και μετά, που οδήγησε στη φτώχεια, την πτώση του προσδόκιμου ζωής και την αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας.
Τα ίδια αποτελέσματα προκάλεσε στην Ανατολική Ευρώπη, όπου οδήγησε τη Λετονία σε μια μείωση του ΑΕΠ κατά 25% και σε μια κοινωνικά καταστροφική ύφεση, όταν οι «μεγαλομέτοχοι» του ταμείου (το G7 κατέχει το 41,2% των μεριδίων, το 16,5% μόνο οι ΗΠΑ) το προικοδότησαν με 1 τρις δολάρια από 250 δις που είχε πριν από την κρίση και το έστρεψαν στην Ευρώπη. Από τις 41 δανειακές συμφωνίες που έχει συνάψει στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, οι 31 είναι με χώρες της Ευρώπης -αρχικά της κεντροανατολικής, τώρα πλέον με Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία- όπου έχει διοχετεύσει το 57% των δανείων. Τα εκκρεμή δάνεια (η κότα που γεννά χρυσά αβγά), τα οποία είχαν μειωθεί σε 10 δισ. το 2007, από τις αρχές της χιλιετίας έχουν αυξηθεί στα 84 δισ. σήμερα, με επιπλέον συμφωνίες που τα ανεβάζουν κοντά στα 300 δισ. (M. Weisbrot, The Guardian, 19/5).
Η αναβάπτιση του ΔΝΤ συνέπεσε με τη διεύθυνση του Ντ. Στρος-Καν. Ο Μ. Γουάισμπροτ επισημαίνει, και ορθά, ότι μεγάλο ρόλο παίζει επίσης το σώμα των διοικητών και εκτελεστικών διευθυντών του, στο οποίο κυριαρχεί το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, με ισχυρή παρουσία αντιπροσώπων της Goldman Sachs, και τα ευρωπαϊκά κράτη, τα οποία υπαγόρευσαν την πολιτική έναντι της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας.
Υπάρχει πιθανότητα να επιλεγεί άλλος, πλην Ευρωπαίου, ως επικεφαλής του ΔΝΤ; Θεωρείται απίθανο, όχι γιατί καταστατικά δεν υπάρχει η δυνατότητα, αλλά γιατί το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο των «υπολοίπων» έχει επιλέξει από συμφέρον και/ή αδυναμία τη σύμπραξη με τις ισχυρές δυτικές χώρες. Όλες οι ελίτ θέλουν τον Αμερικανό ή τον Γερμανό τους, για να παρουσιάζουν μια εκ των έξω επιβεβλημένη λιτότητα και εκποίηση δημόσιου πλούτου. Οι BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν την πρωτοκαθεδρία των δυτικών, αλλά, απ’ ό,τι φαίνεται, δεν συμφωνούν ούτε μπορούν να οργανώσουν τις άλλες χώρες για να το πετύχουν. Η δε εσπευσμένη συμφωνία της Κίνας με το πρόσωπο της Λαγκάρντ δεν είναι άσχετη με το ότι όλες οι καπιταλιστικές χώρες βρίσκονται στην ίδια βάρκα που βάζει νερά. Το τεράστιο χρέος των ΗΠΑ είναι πρόβλημα της Κίνας, που κρατά μεγάλο μέρος του. Ποιες θα ήταν οι συνέπειες αν οι ΗΠΑ κήρυσσαν αθέτηση πληρωμών; (Ναι, ακούγονται και γράφονται τέτοιες λύσεις.) Όμως, σε τέτοια περίπτωση, κανείς δεν θα μπορούσε να σώσει την κατάσταση… άρα το παιχνίδι λέγεται «κερδίζουμε χρόνο».
