Ενώ σημειώνονται εκδηλώσεις ενός «κοινωνικού αυτισμού», όπου κάθε άνθρωπος σε κάποια στιγμή συμπεριφέρεται κάπως, διαφορετικά και ίσως επιθετικά (ακόμα και απέναντι στον εαυτό του), πολιτικός κόσμος και οικονομικές ελίτ είναι σε πλήρη υπερδιέγερση επειδή αλλάζουν οι πίστες των αντιπαραθέσεων, των οικονομικών ανταγωνισμών, των γεωπολιτικών αναδασμών. Στις χαοτικές συνθήκες που δημιουργούνται έρχονται και «τυχαία» γεγονότα, όπως αυτό της αναγκαστικής διαδοχής στο ΚΙΝΑΛ, τα οποία δημιουργούν μερικούς κυματισμούς σε ένα πολιτικό περιβάλλον που τείνει να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα. Και τότε ξεπηδά το ερώτημα – δευτερεύον ιστορικά και δομικά, αλλά με πολιτική σημασία συγκυριακά: ποιο κουστούμι είναι καλύτερο για τις ελίτ, το κεντροαριστερό ή το κεντροδεξιό; Οπότε κάθε πολιτικά σκεπτόμενος άνθρωπος αναρωτιέται: τι επιδιώκουν σε πολιτικό επίπεδο για το επόμενο διάστημα τα βασικά κέντρα (δηλαδή οι πρεσβείες και οι οικονομικές εγχώριες ελίτ) που μοχλεύουν εξελίξεις; Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει ότι η κίνηση του ΓΑΠ είναι απλά έκφραση μιας προσωπικής του φιλοδοξίας και μόνο.
Υπάρχουν «κοιτάσματα» στο πολιτικό κόσμο;
Ενώ λοιπόν το τι θα γίνει στο ΚΙΝΑΛ δεν είναι μείζον πρόβλημα της χώρας, τέτοια φαινόμενα και μικροεπεισόδια μπορούν να εμφανιστούν και ως δείκτης διεργασιών και μεθοδεύσεων για το πολιτικό πεδίο στην Ελλάδα και τη διαχείρισή του σε κρισιακές συνθήκες, σε συνθήκες μεταβολών και αντιπαραθέσεων στην ευρύτερη περιοχή. Ακόμα κι αν δεχθούμε ότι προχωράμε όπως μέχρι τώρα, με τη φόρμουλα «πρωθυπουργοί μιας χρήσεως», η πίεση για κυβερνητικά σχήματα συνεργασίας (υπό όποια ονομασία και με όποιον επικεφαλής) είναι παρούσα. Και λειτουργεί ως μια συνισταμένη που δεν μπορούν να αγνοήσουν οι εγχώριοι πολιτικοί φορείς.
Τα δεδομένα που μπορούν να θεωρηθούν σταθερά είναι: 1) Η φθορά της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που συγκαλύπτεται με γερές ενισχύσεις των ΜΜΕ. 2) Η στασιμότητα του ΣΥΡΙΖΑ, και ειδικά η αναξιοπιστία του βασικού ατού που ήταν ο Τσίπρας, αλλά και το μετριότατο στελεχικό δυναμικό του φορέα αυτού. 3) Οι αμφίβολες ως προς την αξιοπιστία τους εξελίξεις μέσα στο ΚΙΝΑΛ. 4) Ο χώρος που υπάρχει ακάλυπτος στα δεξιά της Ν.Δ., για το οποίον θα κτυπηθούν πολλοί σχηματισμοί. 5) Η αδιατάρακτη ηρεμία του ΚΚΕ με ένα 5-6%. 6) Ο Βαρουφάκης με ένα 4% και αμβλυμένο-νοθευμένο, ακίνδυνο ριζοσπαστισμό.
Φαίνεται ότι οι κκ Μητσοτάκης και Τσίπρας έχουν λάβει το μήνυμα ότι πιθανά θα πρέπει να συνεργαστούν μετεκλογικά, και αναπροσαρμόζουν τον λόγο τους. Ενώ δηλαδή ο προεκλογικός χαρακτήρας της περιόδου τους αναγκάζει σε ύψωση των τόνων, παράλληλα σπεύδουν να τους μετριάσουν, και υπογραμμίζουν την προσήλωσή τους στα όρια που θέτει η Ευρωπαϊκή και Δυτική διάσταση της χώρας και η σύμπτωση σε θέματα όπως «πράσινη μετάβαση» και «ψηφιακός μετασχηματισμός». Στα δε εθνικά ζητήματα, άσχετα τι λένε, συμφωνούν στη γραμμή της «συνεννόησης» (διάβαζε «μοιρασιάς») με την Τουρκία υπό τη διαιτησία ισχυρών προστατών.
Στο άμεσο μέλλον του πολιτικού σκηνικού δεν υπάρχουν «κοιτάσματα» ούτε και «πάγκος» που να αναπληρώνει απώλειες και τραυματισμούς. Συμβολικά, μια αναπαλαίωση με τον ΓΑΠ (αν κερδίσει την εσωτερική κούρσα) θα είναι σύμπτωμα της πολιτικής παρωδίας που βιώνουμε, κι όχι κάτι προωθητικό. Μένει μόνο η περίπτωση του Καραμανλή, που όμως αυτοσυγκρατείται ως εφεδρεία για άλλες στιγμές (ίσως κρίσιμες), και υπό πιο σταθερές εγγυήσεις.
Ο στρουθοκαμηλισμός των ελίτ
Ενώ οι βασικοί εγχώριοι οικονομικοί όμιλοι παίρνουν τα μέτρα τους εγκαίρως, τοποθετώντας μέρος των δραστηριοτήτων τους σε πιο ασφαλείς τόπους και παίζοντας σε πολλά ταμπλό (συντηρούν ομάδες-κύκλους επιρροής σε όλα τα κόμματα), υπάρχουν οι εφήμεροι προπαγανδιστές που αβαντάρουν επιλογές και συμφωνίες για να δείξουν ότι όλα πάνε καλά και περίφημα. Πλήθος άρθρων, ρεπορτάζ, συνεντεύξεων, ειδήσεων για να τονιστούν οι «μεγάλες επιτυχίες». Σε τέτοιο βαθμό που δημιουργούν ατμόσφαιρα. Με τη σειρά της η ατμόσφαιρα δημιουργεί αστήρικτες βεβαιότητες και υπερφίαλες φιλοδοξίες, οδηγώντας σε απογείωση από την πραγματικότητα. Μια υπερπτήση, ενώ με το παραμικρό μπουμπουνητό το κεφάλι χώνεται στην άμμο… Σε κάθε περίπτωση, να συμφωνήσουμε ότι οι ελίτ (κάθε είδους) έχουν ανάγκη από συνθήματα, ακόμη κι όταν αυτά δεν δημιουργούν ενθουσιασμό.
Διαβάζουμε στον δεξιών αποκλίσεων ιστότοπο Liberal, σε σημείωμα του Σάκη Μουμτζή με τίτλο Διεθνής σκηνή: Αλλάζει επίπεδο η Ελλάδα: «Εννοείται, πως όταν μια χώρα αλλάζει πίστα στη διεθνή σκηνή, όταν αναβαθμίζεται γεωπολιτικά, αναβαθμίζεται και οικονομικά». Από όσα συμβαίνουν ο αρθρογράφος θέλει να βλέπει μόνο «αναβάθμιση», γεωπολιτική και οικονομική. Γιατί; «Αποκτά άλλο κύρος στους διεθνείς επενδυτές, καθώς περιορίζει το ρίσκο και την ανασφάλεια που χαρακτηρίζουν τα απομονωμένα στη διεθνή σκηνή κράτη». Δηλαδή με τις δύο συμφωνίες, με Γαλλία και ΗΠΑ, η χώρα έχει επιπλέον κύρος, άρα θα έρθουν κι άλλοι να επενδύσουν αφού δεν θα έχουν μεγάλο ρίσκο.
Ο αρθρογράφος δεν νοιάζεται για το τι υπάρχει, αλλά για το τι μπορεί να έρθει ως ξένη επένδυση ή χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε. σε σύμπραξη με ιδιωτικούς ομίλους. Δεν έχει ακούσει τίποτα για συρρίκνωση του ΑΕΠ, για υπερδιόγκωση του χρέους, για σχεδιασμούς επιβολής νέων μνημονίων, για κλιμάκωση των επιθετικών ενεργειών της Τουρκίας, για νουθεσίες να προβούμε σε υποχωρήσεις. Δεν έχει ακούσει τίποτα για όσα προαναγγέλλονται ως συμπτώματα μιας πολύ μεγαλύτερης κρίσης από αυτήν του 2008-2010 σε παγκόσμιο επίπεδο. Ούτε καν νοιάζεται για τις επιπτώσεις της πανδημίας στην πραγματική οικονομία. Κατόπιν τούτων, θα ήταν αστείο να του χρεώσουμε και αδιαφορία για τη φτώχεια, για τις τεράστιες δυσκολίες του φετινού χειμώνα με τις ανατιμήσεις και την ενεργειακή κρίση.
Οι διαφημιστές δημιουργούν ψευδαισθήσεις και δεν στηρίζονται σε πραγματικά δεδομένα. Σε συνθήκες που τόσες μεταβλητές είναι εντελώς εκτός ελέγχου και η παγκόσμια οικονομία αναστατώνεται, είναι αστείο να προβάλλεται τέτοιος και τόσος μεγάλος εφησυχασμός. Ακόμα και για τα γεωπολιτικά διακυβεύματα στη γειτονιά μας, η χαλάρωση είναι παροιμιώδης.
Καλοδεχούμενες κατανοήσεις;
Ενώ λοιπόν «αλλάζει επίπεδο η Ελλάδα», εκδηλώνεται ένας ενδοτισμός και μια αλλαγή αυτού που αποκαλούνταν «εθνική γραμμή». Πιο συγκεκριμένα, εγκαταλείπεται άρον-άρον η αναζήτηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Ο Μητσοτάκης πρόσφατα (20/10), μιλώντας σε συνέδριο που οργάνωσε η εφημερίδα Καθημερινή, τόνισε ότι «οι συμφωνίες και οι κατανοήσεις της Ελλάδας δεν στρέφονται κατά κάποιου άλλου κράτους. Και βεβαίως δεν στρέφονται κατά της Τουρκίας. Η Τουρκία είναι καλοδεχούμενη να αποτελέσει μέρος αυτών των κατανοήσεων». Ενώ για τις διαρκείς παραβιάσεις των συνόρων μας από τον τουρκικό αλιευτικό στόλο συμπλήρωσε, γεμάτος κατανόηση: «Ποιος ξέρει, ίσως σε κάποιο σημείο να μπορέσουμε να συνεργαστούμε και με την Τουρκία σε αυτό το θέμα, αντί να χρειάζεται να εμπλεκόμαστε σε όλες αυτές τις διαμάχες γύρω από την αλιεία. Θα ήταν πιθανώς πιο εποικοδομητικό εάν καθόμασταν να λάβουμε αποφάσεις ως γειτονικές χώρες προσδιορίζοντας τις ζώνες όπου θα απαγορεύεται η αλιευτική δραστηριότητα»!
Την ίδια στιγμή ο υπουργός Άμυνας κ. Νίκος Παναγιωτόπουλος συζητά με τον Τούρκο ομόλογό του στα πλαίσια του ΝΑΤΟ σαν να μην συμβαίνει τίποτα, σαν να μην υπάρχουν απειλές και επίσημες νότες της Τουρκίας ενάντια στην κυριαρχία της Ελλάδας στο Αιγαίο και στα μεγάλα νησιά – όπως έγινε πρόσφατα με την τουρκική επιστολή στον ΟΗΕ, όπου αμφισβητείται ευθέως η εδαφική κυριαρχία επί όλων των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Έτσι διαβάζουμε στο facebook του κ. υπουργού την είδηση: «Την ανάγκη διατήρησης ανοικτών διαύλων επικοινωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία τόνισα στη σύντομη συνάντηση που είχα με τον υπουργό Άμυνας της Τουρκίας κ. Χουλουσί Ακάρ, στο περιθώριο της Συνόδου Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ. Η προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο ισοδυναμεί με ασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή». Κι ο κ. Ακάρ συγκινήθηκε πολύ…
Δονήσεις προσεισμικές
Δεν υπάρχει δυνατότητα να παρουσιάσουμε αισιόδοξα σενάρια. Ούτε σπέρνουμε καταστροφολογικές προφητείες. Θωρούμε όμως ότι η εικόνα που καλλιεργείται είναι εντελώς προκάτ, όπως θεωρούμε ότι έρχονται κύματα μεγάλων δονήσεων στην όλη περιοχή. Στο εσωτερικό εγκαθιδρύεται και μονιμοποιείται μια ιδιότυπη κατάσταση έκτακτης ανάγκης και χειρισμού-εκμετάλλευσης-κοροϊδίας του πληθυσμού. Ο οποίος έχει να αντιμετωπίσει πολλαπλά προβλήματα: εργασίας, επιβίωσης, υγείας, πρόνοιας, εκπαίδευσης, στέρησης της ελευθερίας και των δικαιωμάτων, και κυρίως (αυτό έχει τεράστια σημασία) κατάργησης του δημόσιου χώρου, της πολιτικής και συνδικαλιστικής δράσης.
Τι ωραία που ζούμε στην «αναβαθμισμένη» Ελλάδα!
