Η ομάδα των 6 μεγάλων δυνάμεων, γνωστή ως P5+1 που αποτελείται από τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία) και τη Γερμανία, συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις με το Ιράν με αντικείμενο το πυρηνικό πρόγραμμα της Μεσανατολικής χώρας, χωρίς εμφανή σημάδια για επικείμενη σύγκλιση των 2 στρατοπέδων προς μια ελάχιστη συμφωνία.
Αυτή τη φορά, συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη κλιμάκια αποτελούμενα από επιστήμονες και ειδικούς, με σκοπό να αναλύσουν και να εμβαθύνουν στις τεχνικές και επιστημονικές πλευρές του προγράμματος. Μια κίνηση ασυνήθιστη, αλλά αρκετά κατανοητή. Μια σειρά επίσημων συναντήσεων (τελευταίος σταθμός η Μόσχα πριν ένα μήνα) με συμμετέχοντες πολιτικούς και διπλωμάτες από τις 2 πλευρές, κατέληξε σε αδιέξοδο, όμως δεν είναι προς το συμφέρον καμίας πλευράς να καταρρεύσουν οι διαπραγματεύσεις.
Οι αξιώσεις των P5+1 παρέμειναν ακέραιες: Η Τεχεράνη πρέπει να σταματήσει ολοκληρωτικά την παραγωγή ουρανίου εμπλουτισμένου σε ποσοστό 20% (το εμπλουτισμένο ουράνιο σε ποσοστό 20% θεωρείται ως το κατώφλι για την παραγωγή πυρηνικού όπλου), την παραγωγή στο υπόγειο εργοστάσιο φυγοκέντρησης που βρίσκεται στο Fordow, και να στείλει στο εξωτερικό για φύλαξη το υπάρχον απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου. Όλα αυτά με τα εξής ανταλλάγματα: καύσιμο για τον ιατρικό πυρηνικό του αντιδραστήρα, συμβουλές και βοήθεια στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας και ανταλλακτικά για τις Ιρανικές εμπορικές αερογραμμές.
Από την πλευρά του, το Ιράν επέμεινε ότι χρειάζεται το εμπλουτισμένο ουράνιο όχι μόνο για τον Ερευνητικό Αντιδραστήρα της Τεχεράνης, αλλά και για άλλους 4 αντιδραστήρες, καθώς και για εμπορικούς λόγους. Ακόμη απορρίπτει το κλείσιμο του Fordow με το σκεπτικό ότι «το εργοστάσιο είναι έδρα και άλλων δραστηριοτήτων», καθώς και την αποστολή στο εξωτερικό του εμπλουτισμένου ουρανίου του, μιας και η Τεχεράνη τονίζει ότι «το συγκεκριμένο απόθεμα είναι υπό την άμεση επίβλεψη της υπηρεσίας ατομικής ενέργειας». Οι Ιρανοί αξιώνουν την άμεση αναστολή των κυρώσεων και αναλαμβάνουν τη δέσμευση η Ισλαμική Δημοκρατία «να δώσει για ακόμη μια φορά έμφαση στις δεσμεύσεις που απορρέουν από τη συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων και την αντίθεσή της στα πυρηνικά όπλα, που βασίζεται στην fatwa του Ανώτατου Ηγέτη (Ayatollah Ali Khamenei) ενάντια σε τέτοιου είδους όπλα».
Παρόλα τα προηγούμενα, αυτή η συνάντηση είχε και κάποιες εποικοδομητικές πλευρές. Αφενός για τον σημαντικά πιο συγκαταβατικό τόνο των 2 πλευρών σε σχέση με προηγούμενες συναντήσεις, αφετέρου γιατί η παρουσίαση των Ιρανικών θέσεων ήταν η αναλυτικότατη. Νέος γύρος αναμένεται ανάμεσα στην αναπληρώτρια εκπρόσωπο της Ε.Ε. για εξωτερικές υποθέσεις, Helga Schmid και τον Ιρανό ομόλογό της Ali Bagheri, με μοναδικό στόχο να διατηρηθούν οι διαπραγματεύσεις ζωντανές.
Οι αξιώσεις των P5+1 παρέμειναν ακέραιες: Η Τεχεράνη πρέπει να σταματήσει ολοκληρωτικά την παραγωγή ουρανίου εμπλουτισμένου σε ποσοστό 20% (το εμπλουτισμένο ουράνιο σε ποσοστό 20% θεωρείται ως το κατώφλι για την παραγωγή πυρηνικού όπλου), την παραγωγή στο υπόγειο εργοστάσιο φυγοκέντρησης που βρίσκεται στο Fordow, και να στείλει στο εξωτερικό για φύλαξη το υπάρχον απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου. Όλα αυτά με τα εξής ανταλλάγματα: καύσιμο για τον ιατρικό πυρηνικό του αντιδραστήρα, συμβουλές και βοήθεια στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας και ανταλλακτικά για τις Ιρανικές εμπορικές αερογραμμές.
Από την πλευρά του, το Ιράν επέμεινε ότι χρειάζεται το εμπλουτισμένο ουράνιο όχι μόνο για τον Ερευνητικό Αντιδραστήρα της Τεχεράνης, αλλά και για άλλους 4 αντιδραστήρες, καθώς και για εμπορικούς λόγους. Ακόμη απορρίπτει το κλείσιμο του Fordow με το σκεπτικό ότι «το εργοστάσιο είναι έδρα και άλλων δραστηριοτήτων», καθώς και την αποστολή στο εξωτερικό του εμπλουτισμένου ουρανίου του, μιας και η Τεχεράνη τονίζει ότι «το συγκεκριμένο απόθεμα είναι υπό την άμεση επίβλεψη της υπηρεσίας ατομικής ενέργειας». Οι Ιρανοί αξιώνουν την άμεση αναστολή των κυρώσεων και αναλαμβάνουν τη δέσμευση η Ισλαμική Δημοκρατία «να δώσει για ακόμη μια φορά έμφαση στις δεσμεύσεις που απορρέουν από τη συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων και την αντίθεσή της στα πυρηνικά όπλα, που βασίζεται στην fatwa του Ανώτατου Ηγέτη (Ayatollah Ali Khamenei) ενάντια σε τέτοιου είδους όπλα».
Παρόλα τα προηγούμενα, αυτή η συνάντηση είχε και κάποιες εποικοδομητικές πλευρές. Αφενός για τον σημαντικά πιο συγκαταβατικό τόνο των 2 πλευρών σε σχέση με προηγούμενες συναντήσεις, αφετέρου γιατί η παρουσίαση των Ιρανικών θέσεων ήταν η αναλυτικότατη. Νέος γύρος αναμένεται ανάμεσα στην αναπληρώτρια εκπρόσωπο της Ε.Ε. για εξωτερικές υποθέσεις, Helga Schmid και τον Ιρανό ομόλογό της Ali Bagheri, με μοναδικό στόχο να διατηρηθούν οι διαπραγματεύσεις ζωντανές.
Ένταση και επίδειξη δύναμης
Και όλα αυτά, ενώ η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στον Κόλπο αυξάνεται. Τα ναρκαλιευτικά σκάφη διπλασιάστηκαν σε 8, ενώ μια πλατφόρμα ιπτάμενων επιχειρήσεων προστέθηκε στα ήδη υπάρχοντα αμερικάνικα αεροπλανοφόρα USS Lincoln και USS Enterprise. Από την πλευρά του το Ιράν διεξήγαγε τα στρατιωτικά γυμνάσια Mεγάλος Προφήτης 7, εκτοξεύοντας δεκάδες πυραύλους Shahab-1, the Shahab-2 και the Shahab-3, βεληνεκούς 300-2.000 χιλιομέτρων, αντίστοιχα, με στόχο ομοιώματα στρατιωτικών βάσεων. Ο διοικητής της αεροπορίας των Φρουρών της Επανάστασης τόνισε ότι πύραυλοι στοχεύουν 35 Αμερικάνικες στρατιωτικές βάσεις της περιοχής καθώς και το Ισραήλ, έτοιμοι για εκτόξευση σε περίπτωση επίθεσης.
Ηλίας Σταθάτος
Σχόλια
