Μια ματιά στο φόντο των γεωπολιτικών και εσωτερικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή βοηθά να φωτίσουμε και άλλες πλευρές του νέου κύκλου πολεμικής ανάφλεξης. Δεν αναφερόμαστε εδώ στο ιστορικό υπόβαθρο αλλά σε πρόσφατες εξελίξεις, που αποτελούν αιτία όξυνσης των προϋπαρχουσών αντιθέσεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Πρώτον, η πολεμική προετοιμασία του Ισραήλ και μερίδας του κατεστημένου στις ΗΠΑ με στόχο το Ιράν καθορίζει τους άξονες συμμαχιών στην περιοχή. Η παλαιστινιακή υπόθεση γίνεται όλο και περισσότερο κομμάτι της γενικευμένης αντιπαράθεσης ΗΠΑ και Ισραήλ εναντίον του άξονα Ιράν-Συρία-Λίβανος, επηρεάζεται από αυτή και αντιστρόφως την τροφοδοτεί με επιπλέον εύφλεκτο υλικό. Υπό το πρίσμα αυτό, πρέπει να ιδωθούν και οι προσπάθειες του Ισραήλ να αναθερμάνει τις σχέσεις του με τη Σ. Αραβία και την Τουρκία, σε συνέχεια των Συμφωνιών του Αβραάμ που είχαν προηγηθεί με μια σειρά αραβικές χώρες.
Δεύτερον, η επέκταση των εποικισμών από το σιωνιστικό καθεστώς και η ενδυνάμωση των ακραίων φωνών στο Ισραήλ έχει δημιουργήσει μια σειρά εντάσεων τα τελευταία χρόνια. Η στοχοποίηση του τεμένους Αλ Ακσά από ακραίες ομάδες και η εκδίωξη των μουσουλμάνων Παλαιστινίων από τους χώρους λατρείας τους θεωρήθηκε, όχι άδικα, μιας πρώτης τάξης επίθεση εναντίον του παλαιστινιακού λαού. Παράλληλα, η κυβέρνηση Νετανιάχου, αφήνει χώρο δράσης σε μια σειρά παρακρατικές και παραστρατιωτικές ομάδες να επιτίθενται κατά Παλαιστινίων, να καταλαμβάνουν σπίτια επεκτείνοντας τον εποικισμό στη Δυτική Όχθη, να τρομοκρατούν καθημερινά τους Παλαιστίνιους καθιστώντας πρακτικά αβίωτη την «ειρήνη» στην περιοχή.
Τρίτον, η κρίση ηγεμονίας τόσο στο Ισραήλ όσο και στην Παλαιστίνη, αποτέλεσμα των χρόνιων αδιεξόδων του παλαιστινιακού ζητήματος, οδηγεί σε ένα εκρηκτικό μίγμα και στο εσωτερικό των κοινωνιών. Στο Ισραήλ, οι λαϊκές αντιδράσεις εναντίον της κυβέρνησης Νατανιάχου παίρνουν όλο και πιο πολύ χαρακτήρα συνολικής αμφισβήτησης του ακραία φονταμενταλιστικού χαρακτήρα του κράτους του Ισραήλ, ξεφεύγοντας από την ατζέντα των οικονομικών θεμάτων και της διαφθοράς που κυριαρχούσαν στο παρελθόν. Βλέπουμε αυτή την πίεση να υπάρχει και τώρα με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό να απαντά στο αίτημα για παραίτηση μεγάλης μερίδας της ισραηλινής κοινωνίας, με ένα άλμα προς τα μπρος, συγκροτώντας κυβέρνηση εθνικής ενότητας και προετοιμάζοντας το έδαφος για μια γενικευμένη σύρραξη με τους Παλαιστίνιους. Στην Παλαιστίνη από την άλλη πλευρά, η για χρόνια διχοτόμηση μεταξύ της Παλαιστινιακής Αρχής (Φατάχ) στη Δυτική Όχθη και της Χαμάς στη Γάζα, έχει σημάνει μια υποχώρηση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και έχει επιτρέψει σε μια σειρά μικρότερες ομάδες να παίζουν ρόλο (βλέπε Ισλαμική Τζιχάντ, ανεξάρτητες ομάδες). Η επίθεση αυτή της Χαμάς –με την υποστήριξη των διεθνών συμμάχων της–, θα μπορούσε να ιδωθεί ως μια προσπάθεια της να ανασυγκρότησει στην πράξη το στρατόπεδο της αντίστασης υπό την ηγεμονία της.
Δ. Γκ.
