Η κατάρρευση του Άσαντ στη Συρία και η ανάδειξη μιας νέας διακυβέρνησης συνασπισμού ακραίων τζιχαντιστικών οργανώσεων με ιδιαίτερες σχέσεις με την Τουρκία, κάθε άλλο παρά σταθερότητα και ειρήνη έφερε στην πολύπαθη χώρα. Ήδη τμήματα της επικράτειάς της έχουν καταληφθεί από τρεις ξένες δυνάμεις:
– Στα βόρεια και βόρεια ανατολικά στρατοπεδεύουν δυνάμεις των ΗΠΑ που συνεργάζονται με Κούρδους μαχητές, οι οποίοι ελέγχουν σημαντικό μέρος της χώρας ανατολικά του Ευφράτη ποταμού.
– Στα βόρεια και κεντρικά υπάρχουν στρατεύματα της Τουρκίας, που συνεχίζουν την παράνομη κατοχή με πρόσχημα την προστασία της Άγκυρας από τους Κούρδους.
– Στα νότια έχουν εισβάλει ισραηλινές στρατιωτικές δυνάμεις, αυτές με πρόσχημα τη δυνητική απειλή των τζιχαντιστών για το Ισραήλ.
Ταυτόχρονα οι ισραηλινές δυνάμεις προχώρησαν σε εκτεταμένους βομβαρδισμούς στρατιωτικών εγκαταστάσεων της Συρίας, καταστρέφοντας το σύνολο των ναυτικών της δυνάμεων και το μεγαλύτερο μέρος του οπλισμού της. Τέλος, αβέβαιη παραμένει η τύχη των στρατιωτικών και ναυτικών δυνάμεων της Ρωσίας στη Λατάκια και το Ταρτούς, στις ακτές της Μεσόγειου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για την παραμονή τους, με εγγυήσεις της Τουρκίας, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι ετοιμάζεται μετεγκατάσταση των Ρώσων στη Λιβύη.
ΤΟ ΝΕΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ της Συρίας αποδέχεται αδιαμαρτύρητα αυτήν την τριπλή κατοχή και αναμένει να καταλαγιάσει η σκόνη για να σχεδιάσει τα επόμενα βήματα του – αν και δεν είναι αμφίβολο εάν υπάρχει έστω και στοιχειωδώς κάποιος σχεδιασμός. Κι αυτή η εικόνα είναι μόλις η αρχή της «περίφημης» επόμενης μέρας στη Συρία. Φιλοτουρκικές τζιχαντιστικές ομάδες βρίσκονται ήδη σε ένοπλη αντιπαράθεση με Κούρδους στα περίχωρα της Μανμπίτζ και αλλού, ενώ ασκούνται ασφυκτικές πιέσεις της Τουρκίας προς τη νέα κυβέρνηση της Συρίας για να γενικευτεί η σύγκρουση και ανατολικά του Ευφράτη. Μάλιστα ο Ερντογάν δήλωσε εμφατικά ότι οι Κούρδοι μαχητές «ή θα παραδοθούν, ή θα ταφούν με τα όπλα τους», προετοιμάζοντας το έδαφος για μια βαθύτερη εισβολή.
Το Ισραήλ από την άλλη πλευρά ενισχύει τις δυνάμεις του στο Νότο και «προειδοποιεί» ότι η νέα διακυβέρνηση της Συρίας αποτελεί κίνδυνο για την παγκόσμια ασφάλεια. Ταυτόχρονα αντιτίθεται στον ενισχυμένο ρόλο της Τουρκίας και υποστηρίζει τους Κούρδους, όπως και την προοπτική δημιουργίας «αντίβαρου» στην Άγκυρα υπό τη μορφή ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, ενώ δημοσιεύματα του ισραηλινού Τύπου κάνουν λόγο για επερχόμενη σύγκρουση Ισραήλ-Τουρκίας. Την ίδια στιγμή το Τελ Αβίβ δίνει στη δημοσιότητα χάρτη του νέου μεγάλου Ισραήλ, με… Βιβλικές αναφορές, διεκδικώντας εδάφη του Λιβάνου, της Συρίας, της Ιορδανίας και βέβαια ολόκληρη την Παλαιστίνη, προκαλώντας έτσι τεράστια αναστάτωση στα κράτη της Μέσης Ανατολής.
ΑΥΤΗ Η ΕΙΚΟΝΑ πρωτοφανούς ρευστότητας και ανισορροπίας αφορά βέβαια τις περιφερειακές δυνάμεις, κυρίως Τουρκία και Ισραήλ, που έχουν ήδη διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις. Αν όμως η ματιά στραφεί στη στάση των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή, αναδεικνύεται ακόμα μεγαλύτερη αστάθεια και ρευστότητα.
Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, στις 17-20 Ιανουαρίου υπογράφεται το αμοιβαίο αμυντικό σύμφωνο Ρωσίας-Ιράν, το ακριβές περιεχόμενο του οποίου δεν έχει ακόμα δημοσιοποιηθεί. Οι δύο χώρες έχουν βρεθεί σε δυσμενή θέση με τις εξελίξεις στη Συρία, και η αμυντική τους συμφωνία επιχειρεί να αντιμετωπίσει ακόμα πιο δυσχερείς εξελίξεις, καθώς τα δύο μεγάλα ενεργά μέτωπα του πολέμου (Ουκρανία και Μέση Ανατολή) προσεγγίζουν το ένα το άλλο όλο και περισσότερο. Το γεγονός ότι το σύμφωνο Ρωσίας-Ιράν υπογράφεται πριν ακόμα ορκιστεί η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ καθιστά τις εξελίξεις πιο απρόβλεπτες.
Ήδη διαρρέουν πληροφορίες για πυραυλική επίθεση των ΗΠΑ-Ισραήλ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν πριν την ορκωμοσία Τραμπ. Αν και ο ίδιος ο Τραμπ δεν έχει αποκλείσει, με πρόσφατες δηλώσεις του, τίποτα, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είχε ιδιαίτερη σημασία: Μια τέτοια ενέργεια, στην περίοδο της «μεσοβασιλείας» στις ΗΠΑ, θα ήταν ένα αποφασιστικό τετελεσμένο στους σχεδιασμούς Τραμπ – όχι τόσο για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή όσο για τους σχεδιασμούς του στον πόλεμο της Ουκρανίας. Θα ήταν ταυτόχρονα μια απάντηση-επίδειξη ισχύος του Ισραήλ στις επιτυχίες της Τουρκίας στη Συρία και σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή…
