Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι και ο δεξιός συνασπισμός προσπαθούν να μπλοκάρουν ένα δημοψήφισμα που θα ακύρωνε την κυβερνητική απόφαση να επιτραπεί πάλι η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας στην Ιταλία.
Η Ιταλία δεν έχει παραγάγει πυρηνική ενέργεια από το 1990 και πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πάνω από το 75% των πολιτών είναι ενάντιοι. Το δημοψήφισμα πρόκειται να γίνει στις 12 και 13 Ιουνίου, αν και μια πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης για μορατόριουμ ενός χρόνου στην επανάληψη της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας δίνει τη δυνατότητα πιθανής ακύρωσης του δημοψηφίσματος με δικαστική απόφαση. Το δημοψήφισμα επιβλήθηκε από μια ευρεία συμμαχία πολιτών και πολιτικών οργανώσεων που συνέλεξαν 500.000 υπογραφές.
Η Ιταλία είναι η μόνη χώρα του G8 που δεν παράγει σήμερα πυρηνική ενέργεια, ύστερα από δημοψήφισμα που τη διεξαγωγή του είχαν επιβάλει και πάλι οι πολίτες το 1987, μετά το ατύχημα στο Τσέρνομπιλ. Ο Μπερλουσκόνι, στην προεκλογική εκστρατεία του 2007, έθεσε θέμα εκ νέου παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, αλλά δεν ήταν ο μόνος που το υποστήριζε. Σημαντικοί παράγοντες του Δημοκρατικού Κόμματος τάχθηκαν υπέρ της πυρηνικής ενέργειας. Ο Βάλτερ Βελτρόνι, τότε επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος, ήταν ένας από τους υποστηρικτές, όπως ο Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, νυν γραμματέας του ίδιου κόμματος, που τότε υπηρετούσε ως υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης στην κυβέρνηση Πρόντι (σύμφωνα με αποκαλύψεις του Wikileaks -cable 07ROME2438- ήταν το πρόσωπο που άνοιξε την πόρτα για επαναφορά της πυρηνικής ενέργειας συνάπτοντας τη συμφωνία περί Παγκόσμιας Πυρηνικής Ενεργειακής Συνεργασίας με τον υπουργό Ενέργειας των ΗΠΑ Σάμιουελ Μπόλντμαν). Όμως, μετά τη Φουκουσίμα, αντιτίθεται στα σχέδια του Μπερλουσκόνι για οικοδόμηση νέων σταθμών πυρηνικής ενέργειας.
Μετά την εκλογική νίκη του Μπερλουσκόνι, το 2008, και την επιστροφή του στην εξουσία για τρίτη φορά από το 1994, ο νέος υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης Κλάουντιο Σκάτζολα -πριν εξαφανιστεί από ένα σκάνδαλο δωροδοκίας το 2010- ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση είχε προγραμματίσει την έναρξη της κατασκευής του πρώτου νέου εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας έως το 2013. Στις 24 Φεβρουαρίου του 2009, μια συμφωνία μεταξύ της Γαλλίας και της Ιταλίας έδωσε τη δυνατότητα στην Ιταλία να μοιραστεί την εμπειρία της Γαλλίας στον τομέα σχεδιασμού παραγωγικών σταθμών σύντηξης. Στις 9 Ιουλίου 2009, η ιταλική Βουλή ψήφισε νομοσχέδιο για την ενέργεια και τη δημιουργία Πυρηνικής Ρυθμιστικής Αρχής, δίνοντας στην κυβέρνηση έξι μήνες για να επιλέξει τοποθεσίες για τις νέες εγκαταστάσεις. Αυτές οι τοποθεσίες δεν οριστικοποιήθηκαν ποτέ. Στις 3 Αυγούστου 2009, η εταιρία Enel και η γιγαντιαία Eletricite de France συγκρότησαν από κοινού επιχείρηση, την Sviluppo Nucleare Italia Srl, για τη μελέτη σκοπιμότητας της κατασκευής τουλάχιστον τεσσάρων αντιδραστήρων, που θα χρησιμοποιούσαν το σχέδιο της γαλλικής εταιρίας αντιδραστήρων Areva. Οι ολιγάρχες της ενέργειας, με τον Μπερλουσκόνι ως πρωταγωνιστή, κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια για επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ένα πυρηνικό μέλλον.
Στις 26 Απριλίου, την 25η επέτειο του καταστροφικού ατυχήματος του Τσέρνομπιλ, και λίγες μόνο μέρες μετά τη Φουκουσίμα, ο Μπερλουσκόνι οργάνωσε μια συνέντευξη Τύπου με τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί στη Ρώμη όπου ανακοίνωσε: «Είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι ότι η πυρηνική ενέργεια είναι το μέλλον για ολόκληρο τον κόσμο». Είπε πως πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το δημοψήφισμα θα μπορούσε να μπλοκάρει την πυρηνική ενέργεια για τις επόμενες δεκαετίες, εξ ου και η αναστολή του πυρηνικού του προγράμματος, ενώ το θέμα θα επανεξεταστεί όταν οι Ιταλοί ψηφοφόροι θα είχαν «καταλαγιάσει». Εξήγησε ότι η «κατάσταση στην Ιαπωνία είχε φοβίσει τους ψηφοφόρους» και ότι η «αναπόφευκτη επιστροφή της Ιταλίας στην πυρηνική ενέργεια», δεν θα εγκαταλειφθεί ούτε και οι (επικερδείς) συνεργασίες μεταξύ της Enel και Eletricite de France.
Το αντιπυρηνικό δημοψήφισμα συνοδεύεται από άλλα δύο δημοψηφίσματα, ένα για την ανάκληση των προσπαθειών της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι να ιδιωτικοποιήσει την ύδρευση και άλλο ένα για την ανάκληση νόμου που ψηφίστηκε από τη δεξιά πλειοψηφία προκειμένου να προστατεύσει τον Μπερλουσκόνι από τη δίωξη, παραχωρώντας του ασυλία όσο είναι στην εξουσία. Το καθένα από αυτά χρειαζόταν μισό εκατομμύριο υπογραφές και φυσικά χρειάζεται μια πλειοψηφία 50% συν 1 για να είναι έγκυρο. Ο Μπερλουσκόνι επιχειρεί να μπλοκάρει και το δημοψήφισμα για τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της ύδρευσης.
Η Ιταλία είναι η μόνη χώρα του G8 που δεν παράγει σήμερα πυρηνική ενέργεια, ύστερα από δημοψήφισμα που τη διεξαγωγή του είχαν επιβάλει και πάλι οι πολίτες το 1987, μετά το ατύχημα στο Τσέρνομπιλ. Ο Μπερλουσκόνι, στην προεκλογική εκστρατεία του 2007, έθεσε θέμα εκ νέου παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, αλλά δεν ήταν ο μόνος που το υποστήριζε. Σημαντικοί παράγοντες του Δημοκρατικού Κόμματος τάχθηκαν υπέρ της πυρηνικής ενέργειας. Ο Βάλτερ Βελτρόνι, τότε επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος, ήταν ένας από τους υποστηρικτές, όπως ο Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, νυν γραμματέας του ίδιου κόμματος, που τότε υπηρετούσε ως υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης στην κυβέρνηση Πρόντι (σύμφωνα με αποκαλύψεις του Wikileaks -cable 07ROME2438- ήταν το πρόσωπο που άνοιξε την πόρτα για επαναφορά της πυρηνικής ενέργειας συνάπτοντας τη συμφωνία περί Παγκόσμιας Πυρηνικής Ενεργειακής Συνεργασίας με τον υπουργό Ενέργειας των ΗΠΑ Σάμιουελ Μπόλντμαν). Όμως, μετά τη Φουκουσίμα, αντιτίθεται στα σχέδια του Μπερλουσκόνι για οικοδόμηση νέων σταθμών πυρηνικής ενέργειας.
Μετά την εκλογική νίκη του Μπερλουσκόνι, το 2008, και την επιστροφή του στην εξουσία για τρίτη φορά από το 1994, ο νέος υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης Κλάουντιο Σκάτζολα -πριν εξαφανιστεί από ένα σκάνδαλο δωροδοκίας το 2010- ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση είχε προγραμματίσει την έναρξη της κατασκευής του πρώτου νέου εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας έως το 2013. Στις 24 Φεβρουαρίου του 2009, μια συμφωνία μεταξύ της Γαλλίας και της Ιταλίας έδωσε τη δυνατότητα στην Ιταλία να μοιραστεί την εμπειρία της Γαλλίας στον τομέα σχεδιασμού παραγωγικών σταθμών σύντηξης. Στις 9 Ιουλίου 2009, η ιταλική Βουλή ψήφισε νομοσχέδιο για την ενέργεια και τη δημιουργία Πυρηνικής Ρυθμιστικής Αρχής, δίνοντας στην κυβέρνηση έξι μήνες για να επιλέξει τοποθεσίες για τις νέες εγκαταστάσεις. Αυτές οι τοποθεσίες δεν οριστικοποιήθηκαν ποτέ. Στις 3 Αυγούστου 2009, η εταιρία Enel και η γιγαντιαία Eletricite de France συγκρότησαν από κοινού επιχείρηση, την Sviluppo Nucleare Italia Srl, για τη μελέτη σκοπιμότητας της κατασκευής τουλάχιστον τεσσάρων αντιδραστήρων, που θα χρησιμοποιούσαν το σχέδιο της γαλλικής εταιρίας αντιδραστήρων Areva. Οι ολιγάρχες της ενέργειας, με τον Μπερλουσκόνι ως πρωταγωνιστή, κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια για επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ένα πυρηνικό μέλλον.
Στις 26 Απριλίου, την 25η επέτειο του καταστροφικού ατυχήματος του Τσέρνομπιλ, και λίγες μόνο μέρες μετά τη Φουκουσίμα, ο Μπερλουσκόνι οργάνωσε μια συνέντευξη Τύπου με τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί στη Ρώμη όπου ανακοίνωσε: «Είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι ότι η πυρηνική ενέργεια είναι το μέλλον για ολόκληρο τον κόσμο». Είπε πως πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το δημοψήφισμα θα μπορούσε να μπλοκάρει την πυρηνική ενέργεια για τις επόμενες δεκαετίες, εξ ου και η αναστολή του πυρηνικού του προγράμματος, ενώ το θέμα θα επανεξεταστεί όταν οι Ιταλοί ψηφοφόροι θα είχαν «καταλαγιάσει». Εξήγησε ότι η «κατάσταση στην Ιαπωνία είχε φοβίσει τους ψηφοφόρους» και ότι η «αναπόφευκτη επιστροφή της Ιταλίας στην πυρηνική ενέργεια», δεν θα εγκαταλειφθεί ούτε και οι (επικερδείς) συνεργασίες μεταξύ της Enel και Eletricite de France.
Το αντιπυρηνικό δημοψήφισμα συνοδεύεται από άλλα δύο δημοψηφίσματα, ένα για την ανάκληση των προσπαθειών της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι να ιδιωτικοποιήσει την ύδρευση και άλλο ένα για την ανάκληση νόμου που ψηφίστηκε από τη δεξιά πλειοψηφία προκειμένου να προστατεύσει τον Μπερλουσκόνι από τη δίωξη, παραχωρώντας του ασυλία όσο είναι στην εξουσία. Το καθένα από αυτά χρειαζόταν μισό εκατομμύριο υπογραφές και φυσικά χρειάζεται μια πλειοψηφία 50% συν 1 για να είναι έγκυρο. Ο Μπερλουσκόνι επιχειρεί να μπλοκάρει και το δημοψήφισμα για τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της ύδρευσης.
(Το κείμενο στηρίζεται στο άρθρο του Michael Leonardi «Italy’s Great Nuclear Swindle», ηλεκτρονικό περιοδικό Counterpunch, 15-17/5)
Σχόλια
