Σε θρίλερ εξελίσσεται το μεγάλο project ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου, Great Sea Interconnector (GSI), η συνέχιση του οποίου βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών, της ΡΑΕΚ, του ΑΔΜΗΕ και της εταιρείας NEXANS που έχει αναλάβει την υλοποίηση του έργου. Η γαλλική εταιρεία έδωσε παράταση προς τις ελληνικές και κυπριακές αρχές για να λύσουν τις μεταξύ τους διαφορές και να επιτρέψουν τη συνέχιση του έργου που αποτελεί τμήμα του σχεδίου ενεργειακής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ στηριζόμενο και από την Ε.Ε. στα πλαίσια του στόχου της διασύνδεσης των ενεργειακών δικτύων των κρατών- μελών της. Οι διαφορές των δύο μερών επικεντρώνονται στον επιμερισμό του κόστους ανάκτησης σε περίπτωση μη υλοποίησης του έργου, που αναμένεται να επιβαρύνει σημαντικά τους καταναλωτές, με τη Λευκωσία, διά μέσου της ΡΑΕΚ, να προβάλει σημαντικές ενστάσεις παρά την καταρχήν συμφωνία που επετεύχθη τις προηγούμενες μέρες.
Γι’ αυτό που δεν γίνεται πολύς λόγος, είναι οι αιτίες μιας πιθανής αδυναμίας ολοκλήρωσης του έργου. Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι τα εμπόδια που βάζει η Τουρκία στο εν λόγω έργο, στα πλαίσια της πολιτικής της γαλάζιας πατρίδας. Αυτό είναι το λεγόμενο «γεωπολιτικό ρίσκο» που αναφέρουν οι τεχνοκράτες σε Αθήνα και Λευκωσία. Το καλώδιο σχεδιάζεται να περάσει μέσα από περιοχές που η Τουρκία διεκδικεί με το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο. Η Άγκυρα ήδη έδειξε πως εννοεί τις απειλές της, όταν το καλοκαίρι παρεμπόδισε έρευνες στα ανοιχτά της Κάσου, εντός της συμφωνημένης με την Αίγυπτο ελληνικής ΑΟΖ, και στα όρια των 6 ν.μ. που σχετίζονταν με την κατασκευή του καλωδίου. Σε Ελλάδα και Κύπρο, λίγη κουβέντα έγινε για αυτήν την τόσο μεγάλη πρόκληση, βλέπετε το πολιτικό προσωπικό και στις δύο χώρες κινείται στην κατεύθυνση της ΝΑΤΟϊκής κοπής ελληνοτουρκικής προσέγγισης και λεπτομέρειες όπως η απώλεια κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν φαίνεται να επηρεάζουν το θετικό κλίμα.
Μάλιστα η Άγκυρα προχώρησε και ένα βήμα παρακάτω, προτείνοντας ως εναλλακτική την όδευση ενός καλωδίου προς την Κύπρο (στα κατεχόμενα εδάφη) μέσω Τουρκίας, ως μια εναλλακτική φθηνότερη και «ρεαλιστικότερη» που όμως μεγαλώνει την εξάρτηση και δορυφοροποίηση του νησιού.
Οι ευθύνες του πολιτικού συστήματος σε Ελλάδα και Κύπρο είναι τεράστιες. Πολιτικοί, επιχειρηματίες και μεσάζοντες που έκαναν καριέρα (ως πλασιέ του Ισραήλ, των πετρελαϊκών κολοσσών ή του λόμπι των ΒΑΠΕ) διαφημίζοντας τα ενεργειακά mega-project που μετατρέπουν Ελλάδα και Κύπρο σε ενεργειακό κόμβο (βλ. Eurasia Interconnector, Αγωγός East Med, «πράσινες» επενδύσεις σε ΒΑΠΕ) και μπαταρία της Ευρώπης (ίσως μελλοντικά και του Ισραήλ), για να φτάσουμε σήμερα να διακυβεύεται η ενεργειακή ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, να μετατρέπονται τα ενεργειακά αυτά πρότζεκτ σε επίδικα του παζαριού με την Άγκυρα (βλ. λογική «καζάν-καζάν» με την οποία συμφωνεί μερίδα και των δικών μας ελίτ), και την ίδια στιγμή οι πολίτες να πληρώνουν ένα από τα ακριβότερα τιμήματα για την ενέργεια ώστε να κερδίζουν τα διάφορα καρτέλ. Για ακόμη μια φορά, η ανάγκη για μια συνεκτική στρατηγική που θα βάζει στο επίκεντρο τη συνεργασία Ελλάδας και Κύπρου, με στόχο την υπεράσπιση της κυριαρχίας των δύο κρατών και της επιβίωσης του ελληνισμού, καθίσταται επιτακτική.
Δ.Γκ.
