Το να θέλουμε κάποιες φορές να κρυφτούμε από το στρες και τις πιέσεις του εξωτερικού κόσμου, είναι απόλυτα φυσιολογικό. Οι σύντομες περίοδοι απομόνωσης μπορούν να μειώσουν τις έντονες εκδηλώσεις άγχους και μας βοηθούν να ανακάμψουμε από αρρώστιες ή εξάντληση. Η απομόνωση είναι επίσης χρήσιμη σε φάσεις προσωπικής ανάπτυξης, όπως στην εφηβεία που ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας. Όμως ορισμένοι άνθρωποι, μετά από μια φυσιολογική περίοδο απομόνωσης, δεν ξαναεμφανίζονται. Αντιθέτως αποτραβιούνται ακόμα και για δεκαετίες, δημιουργώντας άγχος στους ίδιους και στους οικείους τους. Στην Ιαπωνία, αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς είναι πολύ σύνηθες και είναι γνωστό ως «χικικομόρι».
Το πρόβλημα της ακραίας κοινωνικής απομόνωσης στην νεολαία της Ιαπωνίας τράβηξε την προσοχή την δεκαετία του 1990. […]
Ο όρος Χικικομόρι (από το ρήμα hiki που σημαίνει «αποτραβιέμαι» και komori που σημαίνει «εσωτερικεύω») χρησιμοποιήθηκε από τον Ιάπωνα ψυχίατρο Ταμάκι Σάιτο. Το Χικικομόρι θεωρείται προς το παρόν ένα κοινωνικό φαινόμενο ψυχικής υγείας παρά μια διακριτή ψυχική πάθηση. Έχοντας επηρεάσει το 1,2% του πληθυσμού (περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι), αποτελεί σημαντικό κοινωνικό και υγειονομικό πρόβλημα. Το Χικικομόρι αναγνωρίζεται και σε άλλες χώρες με αυξητική τάση και ο όρος χρησιμοποιείται πλέον διεθνώς για να περιγράψει όποιον εμπίπτει σε συγκεκριμένα κριτήρια. Ορισμένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της πάθησης είναι η φυσική απομόνωση του ανθρώπου για τουλάχιστον έξι μήνες, η διακοπή οποιασδήποτε ουσιαστικής κοινωνικής επαφής, υψηλό επίπεδο άγχους και δυσλειτουργίας σε πρακτικά θέματα όπως το να αποφεύγουν εργασίες που απαιτούν διάδραση με άλλους ανθρώπους ή να μην ικανοποιούν βασικές ανάγκες αυτοεξυπηρέτησης. Παράλληλα με την φυσική απομόνωση, οι Χικικομόρι παρουσιάζουν ακραία ψυχολογική αποστασιοποίηση από την κοινωνία. Μέρη που παρουσιάζουν έντονη κοινωνική δραστηριότητα, όπως το σχολείο ή ο χώρος εργασίας, είναι ανυπόφορα για αυτούς. Παραμένουν κοινωνικά αποκομμένοι από τους άλλους είτε βρίσκονται έξω από το σπίτι είτε όχι. Ορισμένοι άνθρωποι Χικικομόρι, που αναφέρονται ως σοτοκομόρι, μπορούν να ανταπεξέλθουν σε κάποιες εξωτερικές δραστηριότητες, αλλά σπανίως έρχονται σε επαφή με κόσμο. Άλλοι χρησιμοποιούν το ίντερνετ ως δίαυλο με τον έξω κόσμο, χωρίς όμως να μιλούν με κανέναν.
Έρευνες σε όλες τις χώρες έχουν δείξει πως κοινός παρανομαστής εμφάνισης του φαινομένου είναι οι τραυματικές εμπειρίες ντροπής ή ήττας, όπως το να αποτύχει κάποιος σε μια σημαντική εξέταση ή να μην αποκτήσει μια αξιοζήλευτη δουλειά. Πιθανά το ιαπωνικό σύστημα αξιών κάνει τον πληθυσμό πιο ευαίσθητο, λόγω της συλλογικής ομοιομορφίας και του φόβου της κοινωνικής κατακραυγής. Οι Χικικομόρι αποφεύγουν να ξαναπληγωθούν επιλέγοντας να μην ακολουθήσουν τον «φυσιολογικό» δρόμο που έχει διαλέξει για αυτούς η κοινωνία. […]
Η ίδια η φύση του χικικομόρι σημαίνει πως ο ασθενής είναι απίθανο να ζητήσει βοήθεια. Και ίσως αυτή η επιλογή στον τρόπο ζωής να φαίνεται αποδεκτή λόγω του Covid-19, ειδικά μιας και οι περισσότεροι από εμάς δουλεύουν από τον σπίτι ή κοινωνικοποιούνται μέσω ίντερνετ. Ο φόβος της μόλυνσης, οι απώλειες θέσεων εργασίας και οι κοινωνικές διαταραχές εξαιτίας των κανόνων των lockdown μπορούν να αυξήσουν το ρίσκο μιας διαρκούς κοινωνικής απομόνωσης και αποστασιοποίησης για πολλούς ανθρώπους.
Η άποψή μας είναι ότι πρέπει να έχουμε στο νου μας μια πιθανή αύξηση ακραίας και διαρκούς απομόνωσης στη διάρκεια της πανδημίας. Πολλοί νέοι ίσως αισθάνονται αβοήθητοι προσωρινά και να μην βλέπουν καμία προοπτική σε ένα νέο ξεκίνημα ή να αισθάνονται ανίκανοι να πετύχουν τους στόχους τους. Εκείνοι που έχουν χάσει τις δουλειές τους λόγω πανδημίας, πιθανά να αποστασιοποιηθούν για να αποφύγουν περαιτέρω ντροπή και πόνο. Όμως, αν δεν εξασφαλίσουμε ότι όλοι θα έχουν την βοήθεια που χρειάζονται για να διατηρήσουν την επαφή με την κοινωνία, οποιαδήποτε αύξηση ακραίας και διαρκούς απομόνωσης θα περάσει απαρατήρητη.
Πηγή: theconversation (μτφ. Ιωάννα Ραδαίου)
