περίπτερο ιδεών

Δεκάδες δεμένα παιδιά σε κλουβιά, σαπίζουν και αργοπεθαίνουν στα Λεχαινά! Εγκαταλειμμένα από τον πρωθυπουργό, τους υπουργούς, βουλευτές, κόμματα, δημάρχους, διευθυντές, γιατρούς, νοσοκόμες, συγγενείς... από την κοινωνία ολόκληρη.
Εκατοντάδες ναρκομανείς στη Στουρνάρη, δίπλα στην είσοδο του Πολυτεχνείου, περιμένουν, ζητιανεύουν, τρυπιούνται, τρικλίζουν, ξερνάνε, πεθαίνουν με σπασμούς στα πεζοδρόμια!
Εγκαταλειμμένοι από τον πρωθυπουργό, τους υπουργούς, βουλευτές, κόμματα, δημάρχους... από την κοινωνία ολόκληρη.
Χιλιάδες άστεγοι κοιμούνται τουρτουρίζοντας σε παγκάκια, χαρτόκουτα, χαλάσματα και τρύπες, χωρίς σήμερα, χωρίς αύριο!
Εγκαταλειμμένοι από τον πρωθυπουργό, τους υπουργούς, βουλευτές, κόμματα... από την κοινωνία ολόκληρη.

«Μέσα στη ζούγκλα τον Ταρζάν θα πάω να συναντήσω, να παίξω φίνο μπαγλαμά κι ίσως τον συγκινήσω»                                                 (Βασίλη Τσιτσάνη, 1939)

Με έφερε εσπευσμένα ο Ελληνιάδης από την Αφρική. Το σκεπτικό του ήταν ότι, έχοντας ζήσει επί τόσα χρόνια στη ζούγκλα, αντιμέτωπος με τους πιο επικίνδυνους εχθρούς, δίποδους και τετράποδους, θα μπορούσα να σχολιάζω εύστοχα την ελληνική πραγματικότητα που «ζουγκλοποιείται» με ταχείς ρυθμούς μετά από μια περίοδο σχετικής άνεσης και ευφορίας.
Η αλήθεια είναι ότι είχα ήδη τάσεις φυγής από την Αφρική γιατί είχα πια μεγαλώσει και η κατάσταση εκεί γινόταν ανυπόφορη. Όχι πώς ήτανε ποτέ χωρίς σοβαρά προβλήματα η μαύρη ήπειρος, αλλά ζήσαμε μερικά χρόνια ελπίδας που δημιούργησαν οι ηρωικοί αγώνες των λαών ενάντια στην αποικιοκρατία. Δυστυχώς, πολλοί φωτισμένοι ηγέτες, όπως ο Πατρίς Λουμούμπα και ο Αμίλκαρ Καμπράλ δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ, και πολλά απελευθερωτικά κινήματα ηττήθηκαν ή εκφυλίστηκαν, ανοίγοντας ένα νέο κύκλο αίματος, εκμετάλλευσης και λεηλασίας από τους Ευρωπαίους και τους Αμερικάνους.
Αλλά δεν φανταζόμουν ότι η ιδιαίτερή μου πατρίδα, η Ελλάδα, θα είχε αυτό το χάλι που βρήκα επιστρέφοντας μετά από τόσα χρόνια. Έζησα ανάμεσα στα πιο άγρια θηρία, που γίνονταν όλο και πιο επιθετικά επειδή οι άνθρωποι περιόριζαν ασφυκτικά το ζωτικό τους χώρο, καταστρέφοντας δάση, χαράσσοντας δρόμους, ρυπαίνοντας λίμνες και ποτάμια, πουλώντας όπλα και διεξάγοντας πολέμους για λογαριασμό ξένων εταιριών πετρελαίου και διαμαντιών, αλλά ποτέ δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι οι συμπατριώτες μου θα είχαν μετατρέψει την ωραία Ελλάδα σε ξέφραγο αμπέλι και θα της προκαλούσαν δεινά αντίστοιχα μ’ αυτά που βιώνουμε τα τελευταία είκοσι χρόνια στην Αφρική. Η Αθήνα είναι πιο ζουγκλοειδής από τη ζούγκλα, χωρίς τα καλά της ζούγκλας. Εμείς τουλάχιστον, οι κάτοικοι της ζούγκλας, έχουμε μεγαλύτερη αλληλεγγύη μεταξύ μας, αλλά και τα ζώα έχουν ισχυρότερο αίσθημα αυτοσυντήρησης και συνύπαρξης. Δεν επιτίθενται ποτέ το ένα στο άλλο για να κάνουνε περιουσία ή απόθεμα. Πολύ περισσότερο δεν επιτίθενται στους ανθρώπους παρά μόνο όταν κινδυνεύουν απ’ αυτούς και δεν έχουν σημείο διαφυγής. Ούτε έχουν αφεντικά, αστυνομίες, στρατούς, παπάδες και εφοριακούς. Είναι πιο πολιτισμένα, τελικά, τα θηρία από τον Πάγκαλο, τον Ρέππα και τον Παπανδρέου που λεηλατούν για λογαριασμό των τοκογλύφων τους συνανθρώπους τους και τη χώρα.
Εγώ, στη ζούγκλα, στο γιατάκι μου πάνω σε ένα πανύψηλο δέντρο, ονειρευόμουνα μια υπέροχη Ελλάδα ή τραγουδούσα το «πέντε Έλληνες στον Άδη, ανταμώσαν ένα βράδυ» χορεύοντας στην όχθη του ποταμού με θεατές καλοκάγαθους ελέφαντες, πολύχρωμους παπαγάλους, τον Ταρζάν και την Τζέιν, ζεϊμπέκικο. Πίστευα δε, ότι, μετά από τα πολύ δύσκολα χρόνια που ανάγκασαν εκατομμύρια Έλληνες να φύγουν κακήν κακώς από τα χωριά τους και να ξενιτευτούν (κάπως έτσι βρέθηκα κι εγώ στη ζούγκλα), η Ελλάδα θα είχε μετεξελιχτεί σε μια χώρα με ειρήνη, αγάπη, ευμάρεια, ισότητα, δημοκρατία και αλληλεγγύη. Πόσο διαψεύστηκα. Αν και μου αρέσει να γράφω στο Περίπτερο Ιδεών, μακάρι να μην είχα πειστεί από τον Ελληνιάδη να γυρίσω πίσω.


Σημείωση: «Πατέρας του Γκαούρ ήταν ένας ρωμαλέος κι ατρόμητος λευκός κυνηγός. Είχε έρθει στη ζούγκλα από μια μικρή κι ένδοξη χώρα: την αθάνατη Ελλάδα!... Μητέρα του Γκαούρ ήταν μια πανώρια μελαψή γυναίκα της άγριας περιοχής. Απ’ την ξακουσμένη φυλή του Μεγαλέξανδρου!...» (Νίκου Β. Ρούτσου «Γκαούρ-Ταρζάν», τ. 1)

Το Περίπτερο Ιδεών δεν θα ήταν τόσο όμορφο και ευπαρουσίαστο χωρίς τα σκίτσα του Πέτρου Ζερβού, που τον γνώρισα στη «Γαλέρα» και τον απολαμβάνω στην «Ελευθεροτυπία», αλλά και σε ό,τι άλλο μηχανεύεται, ως αρχιτέκτονας μηχανικός του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου! Από τα PORN FLAKES (εκδ. «ΚΨΜ») και το ροκ εξώφυλλο του συλλεκτικού βινιλίου που επιμελήθηκε ο Μπάμπης Πολυχρονιάδης ώς τη συμμετοχή του στη ζόρικη ταινία του Γιάννη Οικονομίδη «Ο μαχαιροβγάλτης».

«Δεκαεφτά νέες κοπέλες κάναμε το δύσκολο ταξίδι από την Καστοριά στον Πειραιά, εν μέρει με τα πόδια, όπου και περιμέναμε δεκαεπτά ημέρες για το πλοίο. Σ΄ αυτό το διάστημα τα παπούτσια μου έλιωσαν και ήμουν με γυμνά πόδια. Το ταξίδι με το πλοίο κράτησε 3 εβδομάδες και ήταν φριχτό. Ήμασταν στοιβαγμένοι στα αμπάρια. Ήμουν γεμάτη ψείρες. Υπήρχε πολύς θόρυβος και ο αέρας ήταν αποπνικτικός γιατί σχεδόν όλοι έκαναν εμετό εξαιτίας της ναυτίας.»
(Ανδρονίκη Τσιστίνα, 1916, από το βιβλίο
του George Papaioanou «The Odyssey of Hellenism in America», 1985.)

Επειδή έχουμε πήξει στη γκρίνια που αναπόφευκτα προκαλεί η πολυδιάσπαση και η αναποτελεσματικότητα της Αριστεράς, δεν πρέπει να μας διαφεύγουν κάποια από τα λιγοστά, αλλά χειροπιαστά παραδείγματα θετικής δράσης που πάνε κόντρα στην αφλογιστία. Για το εγχείρημα του «Δρόμου» θα μιλήσουμε στο επόμενο φύλλο, το 52ο, που κλείνει τον πρώτο χρόνο έκδοσης της εφημερίδας. Για το εγχείρημα του ραδιοσταθμού «Στο Κόκκινο 105,5» ελάχιστα πράγματα έχουν γραφτεί στον τύπο, αριστερό και μη. Κι όμως, ο σταθμός κλείνει πέντε χρόνια λειτουργίας. Κι αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο επίτευγμα αν λάβει κανείς υπόψη του τις αρνητικές -ιδίως τις εσωτερικές- συγκυρίες, όπως είναι οι διασπάσεις στο ΣΥΝ και η άνοδος και πτώση του ΣΥΡΙΖΑ.

«Η ανακάλυψη των στρωμάτων χρυσού και αργύρου στην Αμερική, η σταυροφορία εξόντωσης, υποδούλωσης και ενταφιασμού μέσα στα ορυχεία του ντόπιου πληθυσμού, η απαρχή της κατάκτησης και η λεηλασία των ανατολικών Ινδιών, η μεταμόρφωση της αφρικανικής ηπείρου σε πεδίο κυνηγιού σκλάβων, είναι κι αυτά γεγονότα που αναγγέλλουν την καπιταλιστική παραγωγή.»

Καρλ Μαρξ, στο «Κεφάλαιο».

Σε δύσκολες εποχές, ιστορικά, οι άνθρωποι είτε προσφεύγουν σε καταφύγια σιγουριάς και ασφάλειας είτε εκτοξεύονται στο μέλλον με καινοτομίες και ανατροπές. Μερικές φορές αυτά διαπλέκονται, το πίσω με το μπρος, το παλιό με το καινούριο. Συχνά, με όχημα την κουλτούρα. Το αισθάνομαι αυτό πάλι τώρα, όπως τα χρόνια της δικτατορίας. Όχι με την ίδια ένταση, ίσως γιατί είναι ακόμα νωρίς, ή γιατί η δική μου η αίσθηση φτάνει μέχρι ένα ορισμένο βάθος στην κοινωνική ζύμωση. Ή επειδή η σύγχρονη κατάσταση είναι απλά διαφορετική, πρωτόγνωρη, αναπάντεχη. Και γιατί πολύς κόσμος έχει αλλάξει.