ιδέες

Τι μας επιφυλάσσει το 2011 και ποια μπορεί και πρέπει να είναι η απάντηση της Αριστεράς; Μ’ αυτό το περιεκτικό ερώτημα απευθύνθηκε ο Δρόμος στους Α. Αλαβάνο, Κ. Βεργόπουλο, Στ. Κουβελάκη, Κ. Λαπαβίτσα και Ε. Μπιτσάκη. Περιεκτικό γιατί περιλαμβάνει από εκτιμήσεις για την εξέλιξη της καπιταλιστικής κρίσης, την αγριότητα της επίθεσης κατά των εργαζομένων και την κατάλυση των λαϊκών κοινωνικών δικαιωμάτων, που χρονολογούνται από τον περασμένο αιώνα, ιδίως στο πεδίο της Ευρώπης, μέσα στο αντιδραστικό πλέγμα της Ε.Ε./ευρώ, μέχρι την εκτίμηση για τις κοινωνικές αντιστάσεις και τη στάση και τις προοπτικές της Αριστεράς στη σημερινή συγκυρία.
Η κοινωνική κατάσταση του τελευταίου χρόνου λογικά ήταν η «ώρα της Αριστεράς», αλλά αυτή βρέθηκε να παραδέρνει με κίνδυνο να αποτελέσει ένα από τα μεγάλα θύματα της κρίσης. Οι αιτίες πολλές και η κάθε παρέμβαση αναλύει ορισμένες από τις πτυχές τους.
Η Αριστερά δίνει μάχες, αλλά το ζήτημα είναι να κερδίσει τον πόλεμο. Κοινή η εκτίμηση ότι χρειάζεται η δημιουργία ενός ευρέος μετώπου κοινωνικών δυνάμεων που να αγγίζει τη λαϊκή πλειοψηφία.
Χρειάζεται στρατηγική αγώνων, ώστε να μην εγκαταλειφθούν τα κοινωνικά και εργατικά κινήματα στην τύχη τους, και να καλυφθεί το χάσμα κοινωνικής διαμαρτυρίας και πολιτικής πάλης. Αυτό είναι κρίσιμο για να μη βιώσουμε ως κοινωνία μια επανάληψη της κρίσης του 1930, όταν οι θεωρητικο-πολιτικές και πρακτικές ολιγωρίες του κομμουνιστικού και αριστερού κινήματος άφησαν ανοικτή δίοδο στο φασισμό.
Χρειάζεται να ξεπεράσει η ίδια την εσωτερικευμένη «συστημικότητά» της, να τολμήσει να σκεφθεί και να πράξει έξω από τη «γωνία», επεξεργαζόμενη μια εναλλακτική πολιτική πρόταση που θα προσιδιάζει στο στρατηγικό πεδίο πάλης όπως διαμορφώνεται σήμερα. Το ζήτημα του χρέους και πώς θα λυθεί υπέρ των λαϊκών στρωμάτων είναι ένα από τα κομβικά σημεία. Και ως προς αυτό η πρόταση για τη συγκρότηση μιας πλατιάς Επιτροπής Ελέγχου του Χρέους μπορεί να γίνει το όχημα για τη συσπείρωση πολλών δυνάμεων.
Η αξιοπιστία της εναλλακτικής πρότασης, όμως, θα εξαρτηθεί από αν γύρω απ’ αυτήν θα συγκροτηθεί ένας ενωτικός πολιτικός φορέας της ριζοσπαστικής Αριστεράς, πράγμα που βάζει επί τάπητος ζητήματα ανακατατάξεων και ανασύνθεσης της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ως προς αυτό, κύριο ρόλο παίζει η πολιτική βούληση, ο συγχρονισμός με τις ανάγκες της εποχής, η αναβάπτιση στον επαναστατικό λόγο.
Τέλος, στο αφιέρωμα φιλοξενείται και ένα επίκαιρο άρθρο του Χρ. Καραμάνου για το περιβόητο ευρωομόλογο και τη στάση που επιβάλλεται να έχει γύρω από το ζήτημα η Αριστερά.

H χώρα είναι πλέον υπόδουλη. Η κοινωνία υπό το βάρος της «αλήθειας» αλλά και του προσχήματος του χρέους εξαθλιώνεται με «δόσεις», οι οποίες χορηγούνται μεθοδικά από τους επικυρίαρχους, έτσι ώστε να ελέγχεται το μέγεθος των αντιδράσεών της. Το στημένο παιχνίδι εξελίσσεται -ακόμη- στα όρια της ανοχής, κι αυτό χάρη στην τρομακτική δύναμη προπαγάνδας που διαθέτουν τα κυρίαρχα Mέσα «ενημέρωσης» αλλά και η παράλληλη αδυναμία του ανθρώπινης συνείδησης να επεξεργαστεί τον πυρήνα των καταιγιστικών μέτρων και των μακροπρόθεσμων συνεπειών τους.
Η επιδίωξη του διεθνούς και εγχώριου κεφαλαίου δεν είναι άλλη από τη μετατροπή της πλειοψηφίας του πληθυσμού σ’ ένα ηττοπαθές προσωπικό που θα υπηρετεί το νέο αφέντη, χωρίς να διεκδικεί τα μέχρι χθες αυτονόητα εργασιακά και πολιτικά του δικαιώματα.
Μεσαίωνας λοιπόν; Όχι ακριβώς, κάτι χειρότερο. Καπιταλισμός με χρηματοπιστωτική μορφή, τουτέστιν με νέα, πιο άγρια, έξυπνα και επιθετικά χαρακτηριστικά που μεταμορφώνουν το λαό σε δουλοπάροικο, μ’ ένα βουβό μηχανισμό, χωρίς δηλαδή να (δια)κηρύττουν ανοιχτά τον πόλεμο. Το ζήσαμε το «κόλπο» -χωρίς να πάρουμε χαμπάρι την απειλή του- τα τελευταία σαράντα χρόνια, τότε που θεωρούσαμε ότι ζούσαμε καλά, αν δεν... «ευτυχούσαμε» κιόλας. Για την ίδια συστημική αδικία, για τον ίδιο άπληστο πόλεμο επρόκειτο, αντεστραμμένο όμως, καθώς τότε διεξαγόταν με ελκτικά «καταναλωτικά» μέσα και άλλες «παροχές» ελπίδας.
Όμως, τώρα που οι άνθρωποι γίνονται αναλώσιμοι και πετιούνται στα σκουπίδια, τώρα που οι συνειδήσεις αντιλαμβάνονται το παιχνίδι και ωριμάζουν ραγδαία, τι λες; Ιδού το καίριο ερώτημα της κοινωνίας, ιδού η εναγώνια αναμονή της. «Επιστροφή δεν θα υπάρξει. Το καλύτερο που μπορούμε να ελπίσουμε είναι να μοιράσουμε δίκαια τη φτώχεια μας. Είναι η μεγαλύτερη, η ουσιαστική, επανάσταση που απαιτείται σήμερα από την όποια πραγματική ή δυνητική Αριστερά, η οποία οφείλει να προετοιμάσει τον κόσμο για τον κακοτράχαλο αλλά μοναδικό δρόμο που ανοίγεται μπροστά του…».
Αυτό το απόσπασμα από πρόσφατο κείμενο του Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου στο περιοδικό Σημειώσεις υπήρξε η αφορμή για το ανά χείρας αφιέρωμα. Δεν απευθυνθήκαμε σε διανοούμενους που σιτίζονται ή χαριεντίζονται με το σύστημα και τις πρυτανείες του. Οι καιροί, άλλωστε, είναι επικίνδυνοι δεν συγχωρούν τερτίπια...
Όσο μεγεθύνεται η κρίση κι εξαθλιώνεται ο λαός, τα πολιτικά ερωτήματα πολλαπλασιάζονται, οι απαντήσεις επείγουν. Το πανικόβλητο σύστημα αμύνεται λυσσαλέα, επιστρατεύει «πρόθυμους» θεούς και δαίμονες, από το χώρο των ιδεών για να στιγματίσουν τα «άκρα» κι απ’ το χώρο του υποκόσμου για να τσακίσουν κεφάλια… Εμείς;
Στο σημερινό φύλλο γράφουν οι: Φώτης Τερζάκης, Γιώργος Μερτίκας, Δημήτρης Σεβαστάκης και Κώστας Δεσποινιάδης. Το αφιέρωμα θα ολοκληρωθεί στο προσεχές φύλλο του Δρόμου με κείμενα των Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου, Γιώργου Λιερού, Θανάση Παπαθανασίου και Γιώργου Κοροπούλη.

Φώτης Τερζάκης: "Η Αριστερά πρέπει να ετοιμάζεται για οιονεί εμφυλιοπολεμικές καταστάσεις"

Δημήτρης Σεβαστάκης: "Η ανεπάρκεια της Αριστεράς δεν απαλείφεται από την αμαρτία των κατηγόρων της"

Γιώργος Μερτίκας: "Να μη μασάμε τα λόγια μας, ο παρασιτικός καταναλωτισμός άγγιξε τα όριά του"

Κώστας Δεσποινιάδης: "Η καλύτερη άμυνα της δημοκρατίας είναι η αυτοκατάργησή της"