Παραμένουν οι εκρηκτικές αντιθέσεις που εγκυμονούν νέες ανατροπές στο μέλλον
Το Λαϊκό Κόμμα του χήρου της δολοφονημένης Μπεναζίρ Μπούτο, παρά τη συμπάθεια και ανοχή που απολάμβανε την πρώτη περίοδο, λόγω της δολοφονίας, κατάφερε μέσα σε πέντε χρόνια να καταρρεύσει εκλογικά – κάτι σαν το ΠΑΣΟΚ εδώ. Η «αριστερή» κυβέρνηση Ζαρνταρί, η κατά γενική ομολογία πιο διεφθαρμένη κυβέρνηση στην Iστορία του Πακιστάν, εξαθλίωσε με ταχύτατους ρυθμούς το λαό και συνεργάστηκε εξοργιστικά στον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας με το διάβολο, τις ΗΠΑ. Στην κρίσιμη επαρχία Παντζάμπ το κόμμα του Ζαρνταρί απέσπασε μόνο 1 από τις 27 έδρες που κατείχε από τις εκλογές του 2008.
Αλλά αυτός που θριάμβευσε, ο Ναουάζ Σαρίφ της Μουσουλμανικής Λίγκας, θα είναι ίσως χειρότερος – κάτι σαν τη μνημονιακή κυβέρνηση Σαμαρά που διαδέχτηκε το ΠΑΣΟΚ. Παλιός προστατευόμενος του διαβόητου δικτάτορα Ζία Ουλ Χακ, αμείλικτου διώκτη των Μπούτο και θιασώτη της ισλαμοποίησης της χώρας, ο Σαρίφ θα γίνει για τρίτη φορά πρωθυπουργός. Την τελευταία φορά είχε εκδιωχθεί από το στρατιωτικό πραξικόπημα Μουσάραφ, όταν οι ΗΠΑ επιθυμούσαν έναν πιο σίγουρο σύμμαχο στην επικείμενη (αντι-ισλαμική) αλλαγή πολιτικής και τις τότε επερχόμενες εξελίξεις στο Αφγανιστάν (δυο χρόνια πριν από τις 11/9).
Τώρα, με την εκλογική νίκη Σαρίφ το Xρηματιστήριο στο Καράτσι εκτοξεύτηκε σε ιστορικά υψηλά – κάτι σαν τη νίκη Μητσοτάκη εδώ το 1990. «Οι ιδιωτικοποιήσεις, η οικονομία της ελεύθερης αγοράς, η απορρύθμιση χαρακτηρίζουν την πολιτική μας», δήλωσε ο Σαρίφ μετά την εκλογική νίκη. Ο Ισάκ Νταρ, τον οποίο ανακοίνωσε πως θα διορίσει υπουργό Οικονομικών, ήταν άνθρωπος της Παγκόσμιας Τράπεζας που έχει ξανασυνεργαστεί «επιτυχώς» με το ΔΝΤ.
«Έχουμε ξαναδουλέψει μαζί του»
Αν και η εξαθλίωση, η διαφθορά και ο διάχυτος αντιαμερικανισμός είναι οι λόγοι που οδήγησαν στη νίκη Σαρίφ, το αν ο Σαρίφ θα κινηθεί στην αντίθετη κατεύθυνση είναι ένα άλλο ζήτημα, όχι μόνο στην οικονομία. Ο Μπρους Ρίντελ, στο επιτελείο Ομπάμα για το πρόβλημα Αφ-Πακ, δήλωσε στην Washington Post για τον Σαρίφ πως «είναι ένας άνθρωπος με τον οποίο μπορούμε να δουλέψουμε μαζί, έχουμε ξαναδουλέψει μαζί του».
Ο Σαρίφ χρηματοδοτήθηκε προεκλογικά από Σαουδική Αραβία και Κατάρ, που θα έχουν τώρα περισσότερο χώρο στο Πακιστάν και κατά κάποιο τρόπο είχαν «φάει πόρτα» επί Ζαρνταρί που ήταν περισσότερο προσανατολισμένος προς το Ιράν.
Ο αγωγός ΙΡΙ (Ιράν-Πακιστάν-Ινδία) που είχε σχεδιαστεί αρχικά το 1994 και από τις τρεις χώρες ως «αγωγός ειρήνης» παρέμεινε, τελικά, ως ΙΡ μετά την αποχώρηση της Ινδίας το 2009, εξαιτίας και των ισχυρών πιέσεων των ΗΠΑ. Σε μια τηρουμένων των αναλογιών αναλογία με τις προεκλογικές δηλώσεις Παπανδρέου το 2009, ενάντια στον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, συνεργάτης του Σαρίφ δήλωσε προεκλογικά για τον ΙΡ (που σημειωτέον ολοκληρώνεται το 2014) πως «θα δούμε αν ο αγωγός αποτελεί μια γνήσια πρωτοβουλία ή απλώς ένα πολιτικό κόλπο του Λαϊκού Κόμματος», προσθέτοντας πως «θα εξεταστεί όχι μόνο η οικονομική σκοπιμότητα αλλά και το αν είναι επιζήμιο για τις σχέσεις μας με άλλες χώρες», προαναγγέλλοντας ίσως τη ματαίωση του εγχειρήματος, που δεν συνάδει ούτε με την απομόνωση του Ιράν, ούτε -πολύ περισσότερο- με τον αμερικανικό ενεργειακό εκβιασμό πάνω στο Πεκίνο.
Σχετικές τόσο με το Πεκίνο όσο και με τον αγωγό και την ενέργεια, είναι και οι συζητήσεις για την επέκταση της σινο-πακιστανικής συνεργασίας στο στρατηγικό ενεργειακά και στρατιωτικά Λιμάνι του Γκουαντάρ.
Αν και οι σχέσεις Πακιστάν-Κίνας είναι στρατηγικού χαρακτήρα και κάθε συζήτηση για πάγωμά τους είναι εκτός τόπου και χρόνου, δεν αποκλείεται στροφή του Σαρίφ προς επιλογές που να εξυπηρετούν περισσότερο την Ουάσιγκτον, όπως και ένα πιθανό πάγωμα στις σχέσεις με το Ιράν.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η προοπτική βελτίωσης των σχέσεων με την Ινδία, η προσέγγιση με την οποία ήταν και η αφορμή ανατροπής του Σαρίφ από το στρατό το 1999.
Η «φιλική αντιπολίτευση» του Σαρίφ
Τα αγκάθια σχετίζονται με το ότι όλα αυτά πρέπει να συνδυαστούν ταυτόχρονα με το γεγονός ότι η Μουσουλμανική Λίγκα, συγκριτικά με τους προκατόχους του Λαϊκού Κόμματος, βρίσκεται κοντύτερα προς τους Ταλιμπάν του Αφγανιστάν, καθώς και με εξτρεμιστές ισλαμιστές εντός Πακιστάν. Καλού-κακού ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κέρι, συναντήθηκε τις εβδομάδες πριν από τις εκλογές δυο φορές με τον αρχηγό του πακιστανικού Στρατού, ενώ η λαϊκίστικη αντιπολίτευση Σαρίφ ενάντια στην προηγούμενη κυβέρνηση για τη σύμπλευση με τον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας, είχε εύστοχα χαρακτηριστεί «φιλική αντιπολίτευση».
Η επανάληψη του τρικ, να καταγγέλλονται δηλαδή τα τηλεκατευθυνόμενα αμερικανικά αεροπλάνα αλλά να αφήνονται αυτά να υπερίπτανται σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ, θα είναι τώρα πιο δύσκολο να επαναληφθεί. Στη γωνία περιμένει ο δεύτερος μεγάλος θριαμβευτής των εκλογών Ιμάρ Καν, με το πιο εθνικιστικό Κίνημα Δικαιοσύνης, που οραματίζεται ένα «ισλαμικό κράτος πρόνοιας», έχει κερδίσει μεγάλο μέρος της νεολαίας και κάνει περισσότερη φασαρία από τον Σαρίφ για τη σύμπλευση με ΗΠΑ.
Αν και ήταν οι πρώτες εκλογές στη χώρα που ακολούθησαν άλλες εκλογές (του 2008) και όχι πραξικόπημα, δολοφονία κ.λπ., μετά από επτά δεκαετίες αμερικανοκίνητων πραξικοπημάτων και δικτατοριών, η υφιστάμενη «δημοκρατία», κατά τα αμερικανικά στάνταρ, τρέφει εκρηκτικές αντιθέσεις που εγκυμονούν με βεβαιότητα νέες ανατροπές στο μέλλον…
Γ. Τσ.
