Σ’ ένα κράτος που την τελευταία δεκαετία το πολιτικό σύστημα, ως υπηρέτης των τραπεζιτών, έχει θεσμοθετήσει την αρχή ότι ο υπέρτατος νόμος είναι «τα πάντα για τις τράπεζες», αποτελεί φυσική συνέπεια κάποτε να καταλήξουν «να μας χρεώνουν οι τράπεζες προμήθεια και για τον αέρα που αναπνέουμε», όπως είπε χαρακτηριστικά η Ένωση Καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ.
Μετά α) τους πακτωλούς δεκάδων δισ. ευρώ κεφαλαιακών ενισχύσεων που έχουν λάβει οι τράπεζες από το κράτος την τελευταία δωδεκαετία και έχουν αφαιρεθεί από τις τσέπες όλων μας β) τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο προστασίας των δανειοληπτών ώστε να ευνοούνται οι τράπεζες και να έχουν «λυμένα τα χέρια» για να προχωρούν σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς κατά το δοκούν σε βάρος μας, γ) την υποχρέωσή μας να περνούν όλες σχεδόν οι συναλλαγές μας μέσω των τραπεζών για να παταχθεί δήθεν η φοροδιαφυγή, δ) τον σχεδόν μηδενισμό, τα τελευταία χρόνια των επιτοκίων καταθέσεων (τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων κυμαίνονται μεταξύ 0,20%-0,40%), που σημαίνει δωρεάν χρήματα από εμάς για να κερδοσκοπούν σε βάρος μας οι τράπεζες, ε) τη σκανδαλώδη αποψίλωση των τραπεζών από προσωπικό και τη συρρίκνωση των δικτύων τους για να ενισχύσουν την κερδοφορία τους, που σημαίνει ώρες αναμονής από όλους μας για συναλλαγή στο γκισέ, ήρθε «το κερασάκι στην τούρτα» που τρώνε μόνο οι τραπεζίτες. Νέες χρεώσεις προμηθειών για το ευρύ κοινό.
Ήδη έχουν ανακοινωθεί χρεώσεις, οι οποίες θα αρχίσουν να εφαρμόζονται σταδιακά από 1 Νοέμβρη και θα ολοκληρωθούν έως το τέλος του χρόνου, και αφορούν ερώτηση υπολοίπου από τα ΑΤΜ, αντίγραφα κινήσεων από ΑΤΜ, αλλαγή PIN, επανέκδοση-ανανέωση κάρτας, πληρωμές σε γκισέ κ.λπ. Πρόκειται για χρεώσεις που έρχονται αφού προηγούμενα το πολιτικό σύστημα μας οδήγησε όλους υποχρεωτικά στην «αγκαλιά» των τραπεζών για το σύνολο των συναλλαγών μας. Ενώ έχει διευρυνθεί θεαματικά ο όγκος των ηλεκτρονικών συναλλαγών που σημαίνει ότι έχει μειωθεί επίσης θεαματικά το λειτουργικό κόστος των τραπεζών αντί να μειωθούν οι προμήθειες, ώστε να λάβουν και οι συναλλασσόμενοι ένα τμήμα του οφέλους από τη γενικότερη μείωση του κόστους, οι τράπεζες επιλέγουν να τις αυξήσουν για να ενισχύσουν την κερδοφορία τους. Να σημειώσουμε ότι λόγω της γενίκευσης των τραπεζικών συναλλαγών οι προμήθειες στις τέσσερις συστημικές τράπεζες από 750 εκ. ευρώ το 2016 έφτασαν το 1 δισ. το 2018 και αντίστοιχα από 9,6% στο σύνολο των λειτουργικών τους εσόδων στο 14,7%.
Όμως οι χρεώσεις δεν θα σταματήσουν σε αυτά που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Ήδη υπάρχουν σκέψεις για χρεώσεις ακόμα και στη χρήση του web banking (συναλλαγές μέσω διαδικτύου). Η γενίκευση των προμηθειών ετοιμάζεται και θα αφορά στη συνέχεια ακόμα και την τήρηση λογαριασμού καταθέσεων, τον αριθμό των μηνιαίων συναλλαγών κλ.π. Ήδη ξεκίνησαν οι περισπούδαστες «αναλύσεις» ειδικών για το κόστος των τραπεζών από τα νέα μέτρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) που τις υποχρεώνει να στραφούν πλέον σε χρεώσεις ακόμα και για την τήρηση των λογαριασμών.
Οι τράπεζες ανακοίνωσαν νέες χρεώσεις στις συναλλαγές τους με τους πολίτες όταν τα κέρδη τους, μόνο από τις ήδη υπάρχουσες, αυξήθηκαν από 750 εκατ. ευρώ το 2016 σε 1 δισ. το 2018. Η κυβέρνηση κάλεσε τις τράπεζες να επανεξετάσουν τις χρεώσεις. Δεν τις κάλεσε να τις καταργήσουν
Οι ευθύνες του πολιτικού κόσμου
Σε αυτές τις συνθήκες η παρούσα κυβέρνηση, όπως και η προηγούμενη, αφού έστρωσαν το «κόκκινο χαλί» για τους τραπεζίτες προχωρούν σε συναντήσεις αβροφροσύνης και μεταξύ άλλων τις καλούν να δείξουν το «καλό τους πρόσωπο». Το Δεκέμβρη του 2017 ο κ. Τσίπρας ως πρωθυπουργός είχε δεχθεί τους τραπεζίτες στο Μ. Μαξίμου. Η συνάντηση όπως είχαμε γράψει τότε είχε γίνει με ειδικό σχεδιασμό καθώς πραγματοποιήθηκε στην περίοδο που, με αιχμή το θέμα των πλειστηριασμών και όσα συνέβαιναν γύρω από αυτούς από κυβερνητικής πλευράς (καταστολή, ειδικά μέτρα, αλλαγή εφαρμογής νόμου Κατσέλη κ.λπ.), είχε αρχίσει και αναπτυσσόταν πίεση προς την κυβέρνηση. Σ’ αυτή τη συνάντηση ο κ. Τσίπρας ζήτησε από τους τραπεζίτες μεταξύ άλλων να στηρίξουν την ανάπτυξη και να προστατεύσουν τους αδύναμους από τους πλειστηριασμούς.
Σε αντίστοιχο μήκος κύματος ο Κ. Μητσοτάκης δέχθηκε προχθές (24/10) τους τραπεζίτες στο Μ. Μαξίμου. Συζήτησαν τη νέα διευκόλυνση προς τις τράπεζες με το όνομα «Ηρακλής», με εγγύηση του Δημοσίου δηλαδή με τα δικά μας χρήματα και πάλι, το κερδοσκοπικό παιγνίδι που θα στηθεί γύρω από αυτό και την αναμονή των διεθνών «επενδυτών» να έρθουν να επιβεβαιώσουν, μέσω του «Ηρακλή» την «εμπιστοσύνη» τους στην ελληνική οικονομία. Παράλληλα δε τις κάλεσε να επανεξετάσουν τις νέες χρεώσεις. Δεν τις κάλεσε να τις καταργήσουν. Δεν είπε ότι θα νομοθετήσει για την προστασία των καταναλωτών. Τις κάλεσε απλά να επανεξετάσουν τις χρεώσεις. Η απάντηση των τραπεζών ήταν φυσικά ότι θα επανεξετάσουν την τιμολογιακή τους πολιτική και θα προχωρήσουν σε αναπροσαρμογές, όπου αυτό κριθεί αναγκαίο. Αν θυμηθούμε τις αντίστοιχες υποσχέσεις του Δεκεμβρίου του 2017 προς τον κ. Τσίπρα και πόσοι αδύναμοι έχουν χάσει τα σπίτια τους από τότε, θα καταλάβουμε και τη βαρύτητα της «επανεξέτασης» σε βάθος χρόνου της τιμολογιακής πολιτικής των τραπεζών.
Η όλη συζήτηση «κυρίων» διαμόρφωσε το πλαίσιο. Η κυβέρνηση για επικοινωνιακούς λόγους πρέπει να φανεί υπερασπιστής των συμφερόντων των καταναλωτών Έτσι δικαιολογείται και η «κορώνα» του πρωθυπουργού: «εχετε αναγγείλει αυξήσεις. Αυτό δεν μπορούμε να το δεχθούμε. Είναι εξαιρετικά αρνητικό. Δεν δικαιολογούνται οι αυξήσεις, όταν μάλιστα γίνονται σε ένα οικονομικό περιβάλλον πολύ καλύτερο. Πρέπει να μείνουμε στο προηγούμενο πλαίσιο». Παράλληλα όμως άφησε το θέμα στη διακριτική ευχέρεια των τραπεζών. Δεν είπε ότι θα πάρει μέτρα. Πρακτικά αυτά σημαίνουν: «Κάντε κάτι τώρα κ. τραπεζίτες που έχει σηκωθεί η συζήτηση. Πάρτε κάτι πίσω από αυτά που ανακοινώσατε. Εμείς ως κυβέρνηση δεν θα λάβουμε νομοθετικές πρωτοβουλίες να σας περιορίσουμε. Αργότερα θα μπορέσετε να αιτιολογήσετε επαρκώς νέες χρεώσεις.»
Μία ακόμα κυβέρνηση μετά το 2007 έρχεται να προσφέρει τις υπηρεσίες της προς τις τράπεζες, ικανοποιώντας τα αιτήματά τους και ζητώντας ως αντάλλαγμα την πρόσκαιρη επίδειξη εκ μέρους τους κάποιας «κοινωνικής ευαισθησίας». Για μία ακόμα φορά τα λαϊκά στρώματα θα πληρώσουν τις τράπεζες άμεσα, μέσω των αυξήσεων στα τιμολόγια και έμμεσα μέσω του σχεδίου «Ηρακλής» και των εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου.
