Με τη συμμετοχή πολιτών όλων των ηλικιών πραγματοποιήθηκε η πρώτη σημαντική δράση στο Καρατάσιου. Του Σάκη Λαζαρίδη
Μέγα πλήθος με μέγα πάθος κατέκλυσε το πρωί της Κυριακής, 20 Ιανουαρίου, το χώρο του πρώην Στρατοπέδου Καρατάσιου, στην Πολίχνη, ανταποκρινόμενο στο κάλεσμα για συμβολική δενδροφύτευση. Η παρουσία των κατοίκων του Δήμου Παύλου Μελά, κατοίκων από άλλους δήμους και ιδιαίτερα η ενεργός συμμετοχή δεκάδων νέων και παιδιών έδωσε μια ελπιδοφόρα νότα στην προσπάθεια όλων να γίνει ο χώρος (κρίκος της αλυσίδας των πρώην στρατοπέδων) όαση πρασίνου κι όχι τσιμέντο και χώρος εξυπηρέτησης μικρών ή μεγαλύτερων συμφερόντων .
Με τη συμμετοχή τους οι κάτοικοι δηλώνουν ότι δεν θα επιτραπεί, σε καμία περίπτωση, η «εκποίηση» της έκτασης – είτε με την ένταξή της στο ΤΑΙΠΕΔ, όπου τα πρώην στρατόπεδα μαζί με άλλα «φιλέτα» του Ελληνικού Δημοσίου αντιμετωπίζονται ως προϊόν για την εξόφληση του υποτιθέμενου δημόσιου χρέους, είτε σε συμφέροντα που ορέγονται την τσιμεντοποιημένη ανάπτυξη προς ίδιον όφελος.
Το μέχρι πρότινος «θολό» τοπίο της ιδιοκτησίας του στρατοπέδου είναι πλέον ξεκάθαρο. Το υπουργείο Οικονομικών, ως μόνος κύριος του Στρατοπέδου Καρατάσιου (σύμφωνα με την από 29/06/2007 έκθεση της Μεικτής Επιτροπής Υπουργείου Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας) έχει την αποκλειστική ευθύνη για τη διάθεση του ελεύθερου αυτού χώρου προς όφελος των πολιτών.
Γι’ αυτό το λόγο οι προειδοποιήσεις και οι απειλές του Στρατού εναντίον των ανθρώπων που αγωνίζονται για ποιότητα ζωής δεν έχουν καμία απολύτως βάση. Ο στρατός δεν έχει πια κανένα δικαίωμα στο στρατόπεδο (υπ’ αριθμ. 10/2-07-2007 απόφαση της παραπάνω αναφερόμενης Μεικτής Επιτροπής) και οποιαδήποτε προσπάθειά του να παρέμβει στο χώρο δύναται να προκαλέσει τόσο ποινικές όσο και διοικητικές και πειθαρχικές κυρώσεις.
Τελευταία φημολογείται έντονα ότι οι δήθεν διεκδικήσεις τους στο πρώην στρατόπεδο είναι απλώς μοχλός πίεσης για τα δικά τους συντεχνιακά συμφέροντα, αφού με την παράδοση του χώρου στο ΤΑΙΠΕΔ ευελπιστούν σε ανταποδοτικά οφέλη με κυριότερο από αυτά τον περιορισμό των μειώσεων στους μισθούς και τις συντάξεις τους.
Η ανάσα της πόλης
Ανοίγεται ο δρόμος πλέον για νέα βήματα και δράσεις, άμεσα, έτσι ώστε οι χώροι των πρώην στρατοπέδων όλης της Θεσσαλονίκης να αποδοθούν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αποτελώντας την ανάσα της και συντελώντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης δείχνουν να συνειδητοποιούν πλέον την ολοένα και συνεχώς εντεινόμενη σώρευση προβλημάτων που συνιστούν τη μετατροπή μιας οικονομικής κρίσης και σε περιβαλλοντική. Η πόλη διαθέτει το μικρότερο ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο στην Ευρώπη (μόλις 2,4 τ.μ. σε κάθε κάτοικο) και κατέχει τα πρωτεία στα επίπεδα ρύπανσης. Κατά τη διάρκεια του 2012 για 77 ημέρες υπήρξαν υπερβάσεις των θεσμοθετημένων ορίων για το όζον, γεγονός πρωτοφανές. Το φετινό χειμώνα και λόγω της καύσης ξύλων για θέρμανση, με ηθικό αυτουργό την πολιτεία, τα μικροσωματίδια κατακλύζουν την πόλη. Ειδικά στις δυτικές συνοικίες, το πιο υποβαθμισμένο τμήμα της πόλης, τα προβλήματα είναι πιο έντονα, λόγω και της γειτνίασης με τη ρυπογόνο βιομηχανική περιοχή.
Η αναγκαιότητα ύπαρξης ελεύθερων, αδόμητων κοινόχρηστων χώρων προβάλλει επομένως ως αυτονόητη.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, αναπτύχθηκε αυτή η πρωτοβουλία πολιτών και κινημάτων προς υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των απελευθερωμένων στρατοπέδων.
Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης με συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις και δράσεις όπως η δενδροφύτευση της Κυριακής, ζητούν:
1) Την αποτροπή της μεταβίβασης με κάθε τρόπο, των στρατοπέδων στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) που ήδη έχει στην κατοχή του τα καλύτερα φιλέτα ακινήτων, μεγάλα μετοχικά πακέτα των πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων του Δημοσίου και το δίκτυο των υποδομών της χώρας (αυτοκινητόδρομοι, λιμάνια, ΕΥΑΘ, ΔΕΗ κλπ.) με σκοπό την «αξιοποίησή» τους.
2) Την κατάργηση του νομοθετικού πλαισίου, δηλαδή του Ν. 2745/1999 περί οικιστικής ανάπλασής τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του οποίου ένα μεγάλο μέρος της έκτασής τους αποδίδεται προς εξυπηρέτηση οικιστικών αναγκών του προσωπικού των ενόπλων δυνάμεων.
3) Το χαρακτηρισμό των πρώην στρατοπέδων με Προεδρικά Διατάγματα ή άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις ως κοινόχρηστους χώρους πρασίνου.
4) Τα εντός των στρατοπέδων αξιόλογα κτήρια να χαρακτηριστούν ως ιστορικά μνημεία από το ΥΠΠΟ (ήδη έχουν υπάρξει ανάλογες αποφάσεις για μια σειρά κτήρια π.χ. του πρώην στρατοπέδου Κόδρα, Παύλου Μελά). Αφού συντηρηθούν, να αποδοθούν για ήπιες πολιτιστικές χρήσεις.
5) Την απόδοση της ιδιοκτησίας των πρώην Στρατοπέδων (Π. Μελά, Καρατάσιου, Ζιάκα, Μ. Αλεξάνδρου, Παπακυριαζή, Γ’ Σώμα Στρατού, Νταλίπη, Κόδρα) στους Δήμους στους οποίους ανήκουν γεωγραφικά, χωρίς φυσικά την ένταξή τους σε οποιαδήποτε σχέδια «αξιοποίησής» τους. Την υποχρέωση των τελευταίων για τη σύσταση φορέα στο πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, υπεύθυνου για την ανάδειξη και τη διαχείριση των χώρων. Απαραίτητη κρίνεται η μεταφορά των ανάλογων κονδυλίων από μέρους της κεντρικής εξουσίας.
Τα αιτήματα είναι δίκαια και τα προβλήματα γνωστά και υπαρκτά. Η πολιτεία αναμένεται να δώσει άμεσα τη λύση για την αισθητική και περιβαλλοντική αναβάθμιση της πόλης, για μία ποιότητα ζωής που σήμερα φαντάζει αδιανόητη.
