Πρόσφατα ανακοινώθηκε η πώληση της BETA CAE Systems S.A., εταιρεία παγκοσμίως πρωτοπόρα στην παραγωγή λύσεων λογισμικού που χρησιμοποιείται στη προσομοίωση μηχανολογικών κατασκευών, για το ποσό των 1,24 δισ. δολαρίων στη Cadence Design Systems, εταιρεία με έδρα τις ΗΠΑ που δραστηριοποιείται στο λογισμικό για σχεδίαση ηλεκτρονικών συστημάτων, microchips κ.ά.
***
Συγκεκριμένα η BETA, όπως λέγεται η μητρική εταιρεία με έδρα τη Λουκέρνη όπου μεταφέρθηκε εκεί από τη Θεσσαλονίκη το 2016, δημιουργήθηκε αρχές δεκαετίας του 1990 από μια ομάδα καθηγητών και φοιτητών του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ. Κατάφερε μέσα σε κάποια χρόνια να παράξει προϊόντα που πλέον θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος της παραγωγής μηχανολογικών κατασκευών όπως αυτοκίνητα, αεροπλάνα, υποβρύχια κ.ά. Δραστηριοποιείται σε πολλές βιομηχανίες στην Ευρώπη, την Ασία και τις ΗΠΑ έχοντας για χρόνια το βασικό πυρήνα της ανάπτυξης και υποστήριξης των προϊόντων της στο Kάτω Σχολάρι Θεσσαλονίκης.
Οι ετήσιοι τζίροι της εταιρείας έφτασαν το επίπεδο των 90 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Ταυτόχρονα σαν εταιρεία είναι γνωστή για τους καλούς μισθούς και το καλό εργασιακό περιβάλλον που προσφέρει στους εργαζομένους της.
Στο πελατολόγιο της BETA, βρίσκονται σταθερά ανά τα χρόνια όλοι οι μεγάλοι παίκτες της παγκόσμιας αυτοβιομηχανίας όπως BMW, Daimler, Renault, Stellantis, Honda, Volvo, Geely, Lockheed Martin κ.ά. με αρκετό προσωπικό των πελατών να εκπαιδεύεται και να ειδικεύεται διαρκώς στα προϊόντα της BETA.
Έχει σημασία να αναφέρουμε πως η εταιρεία αναπτύχθηκε χωρίς δάνεια, χωρίς ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, χωρίς στήριξη ποτέ από το ελληνικό κράτος μέσα από συμμετοχή σε αναπτυξιακά προγράμματα κ.λπ. Είχε αρκετά στοιχεία αυτοδύναμης ανάπτυξης μια εταιρείας που καταφέρνει σε κάποια χρόνια να μπει μέσα σε μεγαθήρια και να ανταγωνιστεί και να σταθεροποιήσει με μια ανοδική πορεία την παρουσία της.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα το αντικείμενο των προϊόντων, πριν την ανάπτυξη αντίστοιχου λογισμικού προσομοίωσης, οι αυτοκινητοβιομηχανίες αναγκάζονταν να αχρηστεύσουν για crash test δεκάδες αυτοκίνητα ετησίως αν όχι εκατοντάδες προκειμένου να τσεκάρουν τα αυτοκίνητα σε συνθήκες κρούσης με υψηλή ταχύτητα, υψηλές θερμοκρασιών κ.ά. Με τη χρήση του λογισμικού προσομοίωσης μειώθηκε κατακόρυφα ο αριθμός των οχημάτων για crash test και αυξήθηκε αντίστοιχα και η ταχύτητα παράδοσης ενός οχήματος αλλά και μειώθηκε το συνολικό κόστος.
***
Η εξαγορά της BETA εντάσσεται σε μια σειρά από συγχωνεύσεις που λαμβάνουν χώρο στο κλάδο της προσομοίωσης και του CAE (Computed Aided Engineering). Συγκεκριμένα κάποιους μήνες πριν ανακοινώθηκε η εξαγορά της Ansys, αμερικάνικη εταιρεία με κεντρική παρουσία στα οπλικά συστήματα, αεροπλάνα κ.ά. για το αστρονομικό ποσό των 35 δις. δολαρίων από την Synopsis. Η Synopsis είναι ανταγωνιστρια της CADENCE στο λογισμικό για σχεδίαση ηλεκτρονικών συστημάτων.
Κεντρικός στόχος αυτών των εξαγορών είναι η συνολική παρουσία με όλη τη γκάμα των προϊόντων στη παραγωγή αυτοκινήτων και ευρύτερα μηχανολογικών κατασκευών. Πλέον τα οχήματα δεν έχουν μόνο τα μηχανολογικά στοιχεία, αλλά τα ηλεκτρονικά τους μέρη όλο και πληθαίνουν. H πλέον έχουμε και ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Άρα η δυνατότητα ενός κολοσσού να παρέχει ολη τη βεντάλια προιοντων λογισμικού για τη παραγωγή ενός οχήματος, τόσο στα μηχανολογικά όσο και στα ηλεκτρολογικά μέρη είναι κρίσιμη στον ανταγωνισμό.
***
Οι λόγοι της πώλησης της εταιρείας όπως διατυπώθηκαν από την απερχόμενη διοίκηση είναι αρχικά ότι θα κινδυνέψει η εταιρεία από τις μεγάλες συγχωνεύσεις που γίνονται στο κλάδο παγκοσμίως. Επίσης θα πρέπει να θεωρηθεί δεδομένο πως από τους αρχικούς ιδρυτές της εταιρείας, δύο έχουν φύγει από τη ζωή τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα το θέμα της ηγεσίας και της διαδοχής να είναι κεντρικά.
Στην εταιρεία λειτουργεί και σωματείο εργαζομένων από πέρσι, με εγγεγραμμένους περίπου το ένα τέταρτο των εργαζομένων της εταιρείας στην Ελλάδα, το οποίο προετοιμάζεται αυτή τη περίοδο για τη διαδικασία διεκδίκησης συλλογικής σύμβασης εργασίας των εργαζομένων.
Η πώληση παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ σαν αναγνώριση της δουλειάς που γίνεται στην Ελλάδα κ.λπ. Η αναγνώριση είχε έρθει από αυτό που αθόρυβα κατάφερε να στήσει η εταιρεία ανά τα χρόνια. Να καταφέρει δηλαδή να καταστήσει τα προϊόντα της αναπόσπαστο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής αυτοκινήτου.
Η πώληση του 1,2 δισ. προφανώς θα σημαίνουν αρκετά χρήματα για τους πέντε μετόχους της εταιρείας. Ανακοινώνεται σαν κάποια διασφάλιση των εργαζομένων της BETA το ότι τα προϊόντα δεν είναι επικαλυπτόμενα με τη μητρική εταιρεία, καθώς η CADENCE είχε προϊόντα στο ηλεκτρολογικό κομμάτι ενώ η BETA στο μηχανολογικό. Στη πράξη αυτό που αναμένεται να γίνει είναι να αμφισβητηθεί η κεντρική παρουσία της BETA στην Ελλάδα και η μεταφορά όλο και περισσότερων τμημάτων όπως η παραγωγή λογισμικού, τα τμήματα υποστήριξης των προϊόντων και διασφάλισης ποιότητας σε άλλες χώρες. Η ανάπτυξη των προϊόντων αποκλειστικά στην Ελλάδα, είναι δεδομένο ότι θα αμφισβητηθεί προκειμένου να μειωθεί η αυτονομία του ελληνικού τμήματος και να ελέγξει καλύτερα η μαμά-εταιρεία το ακριβό απόκτημα.
***
Η χώρα μας διαθέτει αρκετά παραδείγματα καινοτόμων εταιρειών λογισμικού που καταφέρνουν να ξεπεράσουν το επίπεδο του εργολάβου, δηλαδή της απλής ανάθεσης έργου από μεγάλες εταιρείες της Βόρειας Ευρώπη και των ΗΠΑ προς χώρες με φθηνότερο εργατικό δυναμικό. Η βασική εικόνα της ανάπτυξης λογισμικού στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες βαλκανικές χώρες παραμένει η εργολαβία, την ίδια στιγμή όμως εμφανίζονται ολοκληρωμένα προϊόντα που παράγονται στη χώρα μας και μπορούν να καλύπτουν και εγχώριες ψηφιακές ανάγκες αλλά και διεθνείς. Η BETA ήταν για 30 χρόνια από τα πιο καθαρά παραδείγματα και αποτελεί οπισθοδρόμηση για τη χώρα μας η έλλειψη ικανότητας να ενισχυθούν τέτοιου τύπου παραγωγικές ικανότητες στη χώρα μας.
Στο σημερινό πλαίσιο ο στόχος μια μικρής εταιρείας όταν μεγαλώσει και γίνουν γνωστά τα προϊόντα της είναι απλά να πωληθεί σε υψηλό αντίτιμο σε μια μεγάλη δυτική ή και κινέζικη εταιρεία. Εμφανίζεται να μην υπάρχει άλλος δρόμος μέσα στο σημερινό πλαίσιο. Θα μπορούσε όμως να ειδωθεί ένα άλλο μονοπάτι, όπου το κράτος, τα παραγωγικά του εργαλεία αντί να τα αφήνει να φεύγουν, να αναλαμβάνει πρωτοποριακά να παίξει το ρόλο του οργανωτή, του δημιουργού προϋποθέσεων, του σχεδιαστή στη κατεύθυνση της παραγωγικής ενίσχυσης της χώρας μας; Είναι καθαρό πως στο σημερινό πλαίσιο είναι πολύ δύσκολο, αλλά και την ίδια στιγμή η πλήρης χρεοκοπημένη πολιτική της χώρας μας σε αυτό το επίπεδο είναι κραυγαλέα.
Πολύ απλά, ακόμη και σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης της αγοράς, σε άλλες χώρες απλά δεν αφήνουν να της φεύγουν το ένα μετά το άλλο τα παραγωγικά εργαλεία και δυνατότητες. Αυτό πρέπει σαν κοινωνία να το συνειδητοποιήσουμε.
Εργαζόμενος στη BETA CAE Systems S.A.
