Συμφωνία για την επιστροφή του Ζελάγια, νομιμοποίηση του μετώπου αντίστασης και απουσία των ΗΠΑ.
Η Ονδούρα ήταν η πρώτη χώρα που έζησε ένα -αλά Ομπάμα- πραξικόπημα, τον Ιούνιο του 2009, όταν ανατράπηκε ο εκλεγμένος πρόεδρος Μανουέλ Ζελάγια από στρατιωτικούς. Αμερικανοί αλλά και η τοπική ελίτ πήγαν να λύσουν τα προβλήματα που τους δημιουργούσε ο Ζελάγια, όπως αύξηση κατώτερων μισθών και μπλοκάρισμα των ιδιωτικοποιήσεων, με την παλιά μέθοδο…
Όμως, οι άνεμοι δεν φυσούν ευνοϊκοί για τις ΗΠΑ στην «αυλή» τους, όπως πάντα θεωρούσαν το δυτικό ημισφαίριο. Η λαϊκή αντίσταση δεν σταμάτησε ούτε στιγμή, οι εκλογές του Νοεμβρίου του 2009 διεξάχθηκαν από το στρατιωτικό καθεστώς και ήταν εκλογές βίας και νοθείας. Το καθεστώς του προέδρου Πορφίριο Λόμπο Σόσα αντιμετωπιζόταν ως παράνομο. Οι περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής δεν αναγνώρισαν το καθεστώς του Σόσα, παρά τη μεγάλη υποστήριξη των ΗΠΑ και του Καναδά. Στις 22 Μαΐου ξεκίνησε μια δειλή «μεταπολίτευση» με τη συμφωνία που υπογράφηκε ανάμεσα στον Σόσα και τον Ζελάγια: «Για την εθνική συμφιλίωση και τη σταθεροποίηση του δημοκρατικού συστήματος στη Δημοκρατία της Ονδούρας».
Η «Συμφωνία της Καρταχένα», όπως ονομάστηκε, αφού η οριστική διατύπωσή της έλαβε χώρα στην Καρταχένα της Κολομβίας, φέρει επίσης τις υπογραφές του Κολομβιανού προέδρου Χουάν Μανουέλ Σάντος και του υπουργού Εξωτερικών της Βενεζουέλας Νίκολας Μαντούρο (εκ μέρους του Τσάβες) ως μαρτύρων.
Εκτιμάται ότι η συμφωνία ανοίγει το δρόμο για σημαντικές αλλαγές στο πολιτικό τοπίο της Κεντρικής Αμερικής και για την είσοδο της Ονδούρας στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών αλλά και στο Σύστημα Ολοκλήρωσης της Κεντρικής Αμερικής.
Με μια θετική δήλωση, στις 23 Μαΐου, η Πολιτική Επιτροπή του Εθνικού Μετώπου για τη Λαϊκή Αντίσταση (FNRP), που ήταν η βασική δύναμη συντονισμού της λαϊκής αντίστασης στο πραξικόπημα, επισήμανε: «Αυτή η συμφωνία διεθνούς διαμεσολάβησης μας επιτρέπει να τερματίσουμε την εξορία μας και να ενισχύσουμε τη διαδικασία για την επανίδρυση της Ονδούρας». Στις 28 Μαΐου ο Μ. Ζελάγια επέστρεψε στην Ονδούρα.
Υπογράφοντας τη Συμφωνία της Καρταχένα, οι συμβαλλόμενοι δεσμεύονται:
– Να εγγυηθούν την ασφαλή και ελεύθερη επιστροφή του Μ. Ζελάγια και όλων των άλλων εξορίστων, που είναι πάνω από 200 ηγέτες της αντίστασης.
-Το FNRP μπορεί να αναγνωριστεί ως νόμιμο πολιτικό κόμμα.
– Αποκαθίσταται το συνταγματικό δικαίωμα των δημοψηφισμάτων, ιδίως όσον αφορά το σχέδιο του FNRP να συνέλθει εθνική συντακτική συνέλευση.
– Δημιουργείται Γραμματεία Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για να εξασφαλίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ονδούρα.
-Συγκροτείται Επιτροπή Εποπτείας που αποτελείται, αρχικά, από τους προέδρους της Βενεζουέλας και της Κολομβίας, για την επιτυχή εφαρμογή της συμφωνίας.
Οι ΗΠΑ, παραδοσιακά μεσολαβητική δύναμη για πολιτικές υποθέσεις της Ονδούρας, έμειναν έξω από το χορό και επιχείρησαν να τορπιλίσουν την όλη προσπάθεια. Όταν τα ονδουριανά δικαστήρια απέρριψαν τις κατηγορίες εναντίον του Ζελάγια, ως τμήμα της μεσολαβητικής διαδικασίας, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέδωσε μια «ακραία δήλωση» με την οποία καλούσαν να αρθεί άμεσα η αναστολή της συμμετοχής της Ονδούρας στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών (πηγή: Κέντρο για την Οικονομική και Πολιτική Έρευνα, 19/5). Αν είχε συμβεί αυτό, θα ναυαγούσαν οι συνομιλίες, εφόσον ένας από τους βασικούς λόγους που ανάγκασαν το καθεστώς του Λόμπο Σόσα να αναζητήσει μεσολάβηση ήταν ακριβώς η αναστολή της συμμετοχής στον ΟΑΚ, που είχε επιβληθεί ως μέτρο κατά του μη νομιμοποιημένου καθεστώτος. Οι ΗΠΑ επιχείρησαν -πριν την ολοκλήρωση της μεσολαβητικής διαδικασίας- με άκρως ενεργητικό τρόπο να εξασφαλίσουν υποστήριξη από τις χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, τις οποίες επηρεάζουν, για την αποκατάσταση της Ονδούρας στον ΟΑΚ. Ο γ.γ. του οργανισμού, Χοσέ Μιγκέλ Ινσούλζα, συγκάλεσε συνεδρίαση του μόνιμου συμβουλίου για να εξεταστεί η αποδοχή του καθεστώτος της Ονδούρας. Όμως, αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής ζήτησαν και πέτυχαν την ακύρωση της συνεδρίασης ως «πρόωρης».
Η Συμφωνία της Καρταχένα αποτελεί ένα από τα εμβληματικά στοιχεία μιας νέας κατάστασης στην οποία ο αμερικανικός ιμπεριαλιστικός παράγοντας δεν μπορεί να διατηρήσει τον κυρίαρχο ρόλο που είχε παλιότερα στην περιοχή. Πραγματοποιήθηκε εκτός του ΟΑΚ, παραδοσιακού «γηπέδου» της αμερικανικής πολιτικής και θα ενισχύσει τη νέα Κοινότητα Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, που θα συνέλθει τον Ιούλιο στο Καράκας, υπό την κοινή προεδρία Βενεζουέλας και Χιλής. Το σημαντικότερο είναι ότι και ακραιφνώς δεξιές κυβερνήσεις, όπως της Χιλής και της Κολομβίας, έλκονται από το νέο πλαίσιο που δημιουργείται, το οποίο παίρνει αποστάσεις από τις ΗΠΑ και εξασθενίζει την εχθρότητα άλλων (όπως της Κόστα Ρίκα) προς τις διαδικασίες οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής, χωρίς αμερικανική διαμεσολάβηση.
Η πράξη θα δείξει αν το παράνομο καθεστώς της Ονδούρας θα τηρήσει τη συμφωνία και αν θα καταργηθεί το πλαίσιο της συστηματικής καταπίεσης και των αποσπασμάτων θανάτου που έχει δημιουργήσει. Οι εμπειρίες άλλων χωρών, όπως της Κολομβίας, δείχνουν ότι η καταπίεση συνεχίζεται με μυστική υποστήριξη των δυνάμεων ασφαλείας, παρά τις επίσημες δηλώσεις κυβερνητικής αποδοκιμασίας.
Όμως, οι άνεμοι δεν φυσούν ευνοϊκοί για τις ΗΠΑ στην «αυλή» τους, όπως πάντα θεωρούσαν το δυτικό ημισφαίριο. Η λαϊκή αντίσταση δεν σταμάτησε ούτε στιγμή, οι εκλογές του Νοεμβρίου του 2009 διεξάχθηκαν από το στρατιωτικό καθεστώς και ήταν εκλογές βίας και νοθείας. Το καθεστώς του προέδρου Πορφίριο Λόμπο Σόσα αντιμετωπιζόταν ως παράνομο. Οι περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής δεν αναγνώρισαν το καθεστώς του Σόσα, παρά τη μεγάλη υποστήριξη των ΗΠΑ και του Καναδά. Στις 22 Μαΐου ξεκίνησε μια δειλή «μεταπολίτευση» με τη συμφωνία που υπογράφηκε ανάμεσα στον Σόσα και τον Ζελάγια: «Για την εθνική συμφιλίωση και τη σταθεροποίηση του δημοκρατικού συστήματος στη Δημοκρατία της Ονδούρας».
Η «Συμφωνία της Καρταχένα», όπως ονομάστηκε, αφού η οριστική διατύπωσή της έλαβε χώρα στην Καρταχένα της Κολομβίας, φέρει επίσης τις υπογραφές του Κολομβιανού προέδρου Χουάν Μανουέλ Σάντος και του υπουργού Εξωτερικών της Βενεζουέλας Νίκολας Μαντούρο (εκ μέρους του Τσάβες) ως μαρτύρων.
Εκτιμάται ότι η συμφωνία ανοίγει το δρόμο για σημαντικές αλλαγές στο πολιτικό τοπίο της Κεντρικής Αμερικής και για την είσοδο της Ονδούρας στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών αλλά και στο Σύστημα Ολοκλήρωσης της Κεντρικής Αμερικής.
Με μια θετική δήλωση, στις 23 Μαΐου, η Πολιτική Επιτροπή του Εθνικού Μετώπου για τη Λαϊκή Αντίσταση (FNRP), που ήταν η βασική δύναμη συντονισμού της λαϊκής αντίστασης στο πραξικόπημα, επισήμανε: «Αυτή η συμφωνία διεθνούς διαμεσολάβησης μας επιτρέπει να τερματίσουμε την εξορία μας και να ενισχύσουμε τη διαδικασία για την επανίδρυση της Ονδούρας». Στις 28 Μαΐου ο Μ. Ζελάγια επέστρεψε στην Ονδούρα.
Υπογράφοντας τη Συμφωνία της Καρταχένα, οι συμβαλλόμενοι δεσμεύονται:
– Να εγγυηθούν την ασφαλή και ελεύθερη επιστροφή του Μ. Ζελάγια και όλων των άλλων εξορίστων, που είναι πάνω από 200 ηγέτες της αντίστασης.
-Το FNRP μπορεί να αναγνωριστεί ως νόμιμο πολιτικό κόμμα.
– Αποκαθίσταται το συνταγματικό δικαίωμα των δημοψηφισμάτων, ιδίως όσον αφορά το σχέδιο του FNRP να συνέλθει εθνική συντακτική συνέλευση.
– Δημιουργείται Γραμματεία Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για να εξασφαλίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ονδούρα.
-Συγκροτείται Επιτροπή Εποπτείας που αποτελείται, αρχικά, από τους προέδρους της Βενεζουέλας και της Κολομβίας, για την επιτυχή εφαρμογή της συμφωνίας.
Οι ΗΠΑ, παραδοσιακά μεσολαβητική δύναμη για πολιτικές υποθέσεις της Ονδούρας, έμειναν έξω από το χορό και επιχείρησαν να τορπιλίσουν την όλη προσπάθεια. Όταν τα ονδουριανά δικαστήρια απέρριψαν τις κατηγορίες εναντίον του Ζελάγια, ως τμήμα της μεσολαβητικής διαδικασίας, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέδωσε μια «ακραία δήλωση» με την οποία καλούσαν να αρθεί άμεσα η αναστολή της συμμετοχής της Ονδούρας στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών (πηγή: Κέντρο για την Οικονομική και Πολιτική Έρευνα, 19/5). Αν είχε συμβεί αυτό, θα ναυαγούσαν οι συνομιλίες, εφόσον ένας από τους βασικούς λόγους που ανάγκασαν το καθεστώς του Λόμπο Σόσα να αναζητήσει μεσολάβηση ήταν ακριβώς η αναστολή της συμμετοχής στον ΟΑΚ, που είχε επιβληθεί ως μέτρο κατά του μη νομιμοποιημένου καθεστώτος. Οι ΗΠΑ επιχείρησαν -πριν την ολοκλήρωση της μεσολαβητικής διαδικασίας- με άκρως ενεργητικό τρόπο να εξασφαλίσουν υποστήριξη από τις χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, τις οποίες επηρεάζουν, για την αποκατάσταση της Ονδούρας στον ΟΑΚ. Ο γ.γ. του οργανισμού, Χοσέ Μιγκέλ Ινσούλζα, συγκάλεσε συνεδρίαση του μόνιμου συμβουλίου για να εξεταστεί η αποδοχή του καθεστώτος της Ονδούρας. Όμως, αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής ζήτησαν και πέτυχαν την ακύρωση της συνεδρίασης ως «πρόωρης».
Η Συμφωνία της Καρταχένα αποτελεί ένα από τα εμβληματικά στοιχεία μιας νέας κατάστασης στην οποία ο αμερικανικός ιμπεριαλιστικός παράγοντας δεν μπορεί να διατηρήσει τον κυρίαρχο ρόλο που είχε παλιότερα στην περιοχή. Πραγματοποιήθηκε εκτός του ΟΑΚ, παραδοσιακού «γηπέδου» της αμερικανικής πολιτικής και θα ενισχύσει τη νέα Κοινότητα Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, που θα συνέλθει τον Ιούλιο στο Καράκας, υπό την κοινή προεδρία Βενεζουέλας και Χιλής. Το σημαντικότερο είναι ότι και ακραιφνώς δεξιές κυβερνήσεις, όπως της Χιλής και της Κολομβίας, έλκονται από το νέο πλαίσιο που δημιουργείται, το οποίο παίρνει αποστάσεις από τις ΗΠΑ και εξασθενίζει την εχθρότητα άλλων (όπως της Κόστα Ρίκα) προς τις διαδικασίες οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής, χωρίς αμερικανική διαμεσολάβηση.
Η πράξη θα δείξει αν το παράνομο καθεστώς της Ονδούρας θα τηρήσει τη συμφωνία και αν θα καταργηθεί το πλαίσιο της συστηματικής καταπίεσης και των αποσπασμάτων θανάτου που έχει δημιουργήσει. Οι εμπειρίες άλλων χωρών, όπως της Κολομβίας, δείχνουν ότι η καταπίεση συνεχίζεται με μυστική υποστήριξη των δυνάμεων ασφαλείας, παρά τις επίσημες δηλώσεις κυβερνητικής αποδοκιμασίας.
(Πηγή: wwwjohnridell.wordpress.com)
Σχόλια
