O «κανένας» έχει το λόγο…

Ποιοι γεμίζουν και θα γεμίζουν τις πλατείες.
Του Δημήτρη Υφαντή.

Από τις 25 Μάη που εκδηλώθηκε το Κίνημα των Αγανακτισμένων το ερώτημα ποιοι γεμίζουν τις πλατείες κυριαρχεί. Κυριαρχεί ίσως όχι στην πλατιά πλειοψηφία του κόσμου, που με την ίδια την κίνησή του έδωσε υπόσταση στην ενεργητική μετεξέλιξη της διάχυτης οργής και των διάσπαρτων εστιών αντίστασης, σε ένα ορμητικό ποτάμι λαϊκής εισβολής στο κέντρο των εξελίξεων. Ο «κανένας» βγήκε μπροστά, πήρε το λόγο, αγωνίζεται και διεκδικεί.
Ο κόσμος αναγνώρισε σε αυτό το κίνημα τον… εαυτό του, το διπλανό του, τα βάσανα και τα όνειρά του και αναζήτησε στην πράξη τη δημοκρατία, χωρίς καπέλα, χωρίς γραφειοκράτες επαγγελματίες ηγετίσκους, χωρίς στημένα κόλπα εκτόνωσης και δήθεν «σύγκρουσης» των αυτόκλητων «πρωτοποριών».
Άρα όσοι -κι είναι πάρα, μα πάρα πολλοί- συμμετέχουν σε όσα λαμβάνουν χώρα στις πλατείες και γνωρίζουν και έχουν συνείδηση. Τα επιτελεία των καθεστωτικών κομμάτων ένοιωσαν ήδη τους τριγμούς στα θεμέλια του σάπιου πολιτικού συστήματος, ενώ τα ΜΜΕ ανέλαβαν από την πρώτη στιγμή την λεπτή δουλειά της ποδηγέτησης, του κουκουλώματος και της συκοφάντησης. Αυτοί όλοι δείχνουν να έχουν αντιληφθεί και την ποιότητα και την έκταση του πρωτόφαντου κινήματος.
Παραμένουν να αναρωτιούνται όσοι επιμένουν να φοράνε τα δικά τους σχήματα στη ζωή, με το γνωστό απόφθεγμα «αν η πραγματικότητα δεν ταιριάζει στις αλήθειες μας, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα».
Η πολύπλευρη έρευνα για το «Το κίνημα των Αγανακτισμένων Πολιτών» της Public Issue για τον Σκάι, μπορεί να δώσει το… φως σε όσους εξακολουθούν να αυτοϊκανοποιούνται στην εθελοντική τους τύφλωση και να τρέφονται από τις φαντασιώσεις τους. Κυρίως, όμως, αποκαλύπτει το βαθύ παλλαϊκό χαρακτήρα, την αυτοσυνείδηση και την αποφασιστικότητα όσων συμμετέχουν στο κίνημα των πλατειών.

Ενημέρωση-εντύπωση-αξιολόγηση

Καθώς μεγάλη συζήτηση γίνεται γύρω από τη γενιά του Facebook, ως πηγή ενημέρωσης όσον αφορά το κίνημα, τα νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κερδίζουν σαφώς έδαφος στη νέα γενιά και τις παραγωγικές ηλικίες, αλλά η τηλεόραση παραμένει κυρίαρχη. Είναι εντυπωσιακό ότι το 98%, δηλώνει πως «έχει ακούσει» για το κίνημα. Και από την άλλη πλευρά, το 53% είναι δυσαρεστημένο από την τηλεοπτική κάλυψη των γεγονότων, όταν αρκετοί «ψαγμένοι» σνομπάρουν αυτό το κίνημα ως τηλεοπτικό και ιντερνετικό παραπροϊόν. Ακόμη σημαντικό στοιχείο: το 44% θεωρεί πως η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό χρωματίζεται θετικά από το λαϊκό ξεσηκωμό. Αξίζει αυτό να αντιπαραβληθεί στα κηρύγματα υποταγής στις νουθεσίες των «συμμάχων» δανειστών μας και στις εξ «αριστερών» εθνικιστικές ετικέτες που επιχειρείται να κολληθούν στον κόσμο που κινητοποιείται.
Η έρευνα καταγράφει την ελεύθερη εκδήλωση θετικών και αρνητικών αισθημάτων όσων απαντούν γύρω από το κίνημα. Εδώ τα θετικά αισθήματα όπου κυριαρχούν το πλήθος, η μαζικότητα, η πολυσυλλεκτικότητα, η πολυχρωμία και ο ειρηνικός χαρακτήρας συγκεντρώνουν το 95% των απαντήσεων. Στη γενική ερώτηση έκφρασης γνώμης, η θετική γνώμη συσπειρώνει το 87%. Στα ίδια σαρωτικά ποσοστά, το 85% καταγράφει ως «πολύ και αρκετά σημαντικό» το κίνημα, ενώ στις ηλικίες 18-24 το ποσοστό αφορά το 70%. Τον καθολικό χαρακτήρα συμπληρώνει η απάντηση του72%, ότι το κίνημα αφορά «σχεδόν όλους ή τους πολλούς».

Καθολική συμμετοχή-Πολιτικά στοιχεία
Δεν μπορεί να ερμηνευτεί η καθολική αποδοχή του κινήματος παρά μόνο αν διαβαστεί μέσα από την κυριολεκτικά παλλαϊκή συμμετοχή. Όσοι δεν την έχουν βιώσει στις πλατείες, μπορούν να τη διαπιστώσουν από τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της έρευνας. Το 35% δηλώνει ότι έχει λάβει μέρος σε κάποια από τις συγκεντρώσεις. Η αναγωγή του ποσοστού στον γενικό πληθυσμό αφορά 2,5 έως 3 εκατομμύρια λαού!
Στα εξίσου ενδιαφέροντα ποιοτικά χαρακτηριστικά της συμμετοχής καταγράφεται ομοιογένεια κατά φύλο και μία σχετικά παρόμοια εικόνα στα μεσαία και χαμηλά στρώματα, εργαζόμενους και ανέργους, ενώ οι ηλικίες 18-24 και 24-35 εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι οι κοινωνικές διαστρωματώσεις – κατηγοριοποιήσεις της έρευνας, «ανώτερη – μεσαία και κατώτερη» τάξη, απαντούν για την κοινωνική προέλευση των συμμετεχόντων, αναγνωρίζοντας σε μεγάλο βαθμό η μεσαία και κατώτερη τάξη την πλειοψηφική έκφρασή τους στις κινητοποιήσεις των πλατειών.
Στην πολιτική αυτο-τοποθέτηση των συμμετεχόντων, κυριαρχεί η εγκάρσια τομή σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Το 29% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ και το 31% της Ν.Δ., εντυπωσιάζουν, ενώ για την Αριστερά το 47% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ προβληματίζει για την πολιτική διαπαιδαγώγηση αυτού του χώρου σε σχέση με τα πλατιά λαϊκά κινήματα και το 47% των ψηφοφόρων του ΚΚΕ λέει πολλά για τη διάτρητη και αγχώδη τακτική περιχαράκωσης της ηγετικής ομάδας του κόμματος.
Αυτό, όμως, που καταγράφει την τομή σε σχέση με το κατεστημένο πολιτικό σκηνικό, είναι το εντυπωσιακό 41% των συμμετεχόντων που δηλώνουν «τίποτα», στην ερώτηση πού, στον άξονα «δεξιά-κέντρο-αριστερά» τοποθετούνται. Στην ερώτηση ποιος ενισχύεται πολιτικά από το κίνημα των αγανακτισμένων ο «κανένας» συγκεντρώνει το 52%, και η Αριστερά ακολουθεί με 20%. Ακόμη, σε συντριπτικό ποσοστό 80%, θεωρείται ότι κανείς δεν υποκινεί, ενώ η, με μένος, συκοφαντημένη από τα ΜΜΕ ενεργητική αποδοκιμασία των κυβερνητικών στελεχών συγκεντρώνει πλέον τη θετική υποστήριξη του 52%, πραγματική εκτόξευση σε σύγκριση με το 34% ένα χρόνο πριν.

Διάρκεια και πεποίθηση
Στο πιο ουσιαστικό κομμάτι της ίσως η έρευνα αποτυπώνει με τον πιο κρυστάλλινο τρόπο την προοπτική αυτού του κινήματος και τη μαζική εδραίωση μίας ξεχασμένης για πολλά χρόνια αισιοδοξίας, που δεν πηγάζει από αυταπάτες, αλλά γεννιέται καθώς μέρα με τη μέρα η δημοκρατία, η ενότητα, η πολυχρωμία και η μαζικότητα, γίνονται κτήμα των πραγματικά πολλών που συμμετέχουν. Έτσι το 81% απαντά ότι οι συγκεντρώσεις θα συνεχιστούν και το κυριότερο, το 52% ότι θα έχουν αποτέλεσμα! Αυτή η πεποίθηση της νίκης στη γραμμή της ανατροπής του Μνημονίου, της τρόικας και της κυβέρνησης, της βασικής ενωτικής γραμμής του κινήματος που αποσιωπάται βάναυσα από όσους -ΜΜΕ και πολιτικό κατεστημένο- το θωπεύουν για να το πνίξουν, δένει απόλυτα με τη δήλωση συμμετοχής του 31% στις επόμενες κινητοποιήσεις στις πλατείες. Και πάλι τα ποσοστά αφορούν 2,5-3 εκατομμύρια πληθυσμού και πάλι τα χαρακτηριστικά του κόσμου διαπερνούν εγκάρσια τα πολιτικά κόμματα, συσπειρώνουν τα λαϊκά στρώματα και εκφράζουν δυναμικές πλειοψηφίες στη νεολαία και τις ηλικίες 25-54 ετών.