Η Μάρτα Χάρνεκερ γεννήθηκε στη Χιλή το 1937 από μετανάστες γονείς αυστριακής καταγωγής. Η ρωμαιοκαθολική τους πίστη σημάδεψε τη νεαρή Μάρτα, που υπήρξε ενεργό μέλος της οργάνωσης «Καθολική Δράση». Όντας φοιτήτρια στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής, επισκέφθηκε την Κούβα λίγο μετά τη νίκη της Επανάστασης και εντυπωσιάστηκε από όσα είδε εκεί. Η απαγόρευση δημοσιοποίησης της εμπειρίας της αυτής από την «Καθολική Δράση» σημάδεψε την απαρχή της απομάκρυνσής της από τον μαχητικό καθολικισμό, που ολοκληρώθηκε λίγα χρόνια αργότερα, όταν μαθήτευσε δίπλα στον Λουί Αλτουσέρ στη Γαλλία.

Επέστρεψε στη Χιλή το 1968 και εντάχθηκε στο Σοσιαλιστικό Κόμμα του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Διαπιστώνοντας τη χαμηλή γνώση του κόσμου για το σοσιαλισμό, αποφάσισε να προσανατολίσει τις προσπάθειές της στη μαρξιστική κατάρτιση των εργαζομένων και των αγροτών. Τότε τέθηκαν οι βάσεις των θεωρητικών της αναζητήσεων και της πράξης της ως εκλαϊκεύτριας του μαρξισμού, πάντα μέσα από τις συγκεκριμένες εμπειρίες και ανάγκες των κοινωνικών και πολιτικών αγώνων.

Το πρώτο της έργο, «Βασικές Έννοιες του Ιστορικού Υλισμού», κυκλοφόρησε το 1969 και αποτελεί καρπό της μαθητείας της δίπλα στον Αλτουσέρ αλλά και του διαπαιδαγωγητικού της σχεδίου – το οποίο την οδήγησε να εγκαταλείψει την ακαδημαϊκή καριέρα και να οργανώσει μαθήματα μαρξιστικής επιμόρφωσης για εργάτες και αγρότες. Το έργο της αυτό, όπως και τα «Τετράδια Λαϊκής Επιμόρφωσης» αργότερα, έχουν ευρέως χρησιμοποιηθεί από κόμματα και κινήματα της Λατινικής Αμερικής ως «εγχειρίδια πολιτικής πράξης για τους αγωνιστές της Αριστεράς».

Κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης της Λαϊκής Ενότητας με πρόεδρο τον Σαλβαντόρ Αλιέντε ανέλαβε τη διεύθυνση του εβδομαδιαίου πολιτικού περιοδικού «Η Χιλή σήμερα». Το 1973, με το πραξικόπημα του Πινοσέτ, διέφυγε στην Κούβα, όπου ίδρυσε και διεύθυνε το  ερευνητικό κέντρο «Λατινοαμερικάνικη Λαϊκή Μνήμη» (MEPLA). Αργότερα ίδρυσε στο Καράκας και το «Διεθνές Κέντρο Μιράντα». Διατέλεσε σύμβουλος του προέδρου Ούγκο Τσάβες στη Βενεζουέλα, όπου αναδείχθηκε σε διανοήτρια της Μπολιβαριανής Επανάστασης, στην οποία έχει αφιερώσει πολλά έργα της.

Το συγγραφικό της έργο αποτελείται από σχεδόν 90 βιβλία και εκλαϊκευτικές μπροσούρες, εκ των οποίων στα ελληνικά κυκλοφορούν μόλις τρία: «Βασικές έννοιες του ιστορικού υλισμού» (Παπαζήσης, 1971), «Πραγματοποιώντας το Αδύνατο – Η Αριστερά στο κατώφλι του 21ου αιώνα» (Οδυσσέας, 2009) και «Ιδέες για τον αγώνα – Εργαλεία πολιτικής” (Α/συνεχεια, 2015). Σύντομα θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Α/συνεχεια το τελευταίο βιβλίο της, «Ένας κόσμος υπό κατασκευή – Νέες διαδρομές προς το Σοσιαλισμό του 21ου αιώνα». Ήταν παντρεμένη με τον Αμερικανό μαρξιστή οικονομολόγο Μάικλ Λέμποβιτς και έχει μια κόρη από τον πρώτο γάμο της με τον Κουβανό επαναστάτη Μανουέλ Πινιέιρο.

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!