Θετικό ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων για ημι-άνεργους
Την εβδομάδα που πέρασε κυκλοφόρησαν δύο έρευνες. Η έρευνα της εταιρίας συμβούλων επιχειρήσεων ICAP για την απασχόληση στην Ελλάδα, και η έκθεση του πληροφοριακού συστήματος του υπουργείου Εργασίας «ΕΡΓΑΝΗ». Η πρώτη διαπιστώνει πως η απασχόληση ανέκαμψε το 2014, για πρώτη φορά μετά το 2008, ενώ η δεύτερη, διαπιστώνει αύξηση της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα για τον μήνα Ιούνιο. Εξετάζοντας όμως αναλυτικότερα τα στοιχεία, γίνεται σαφές πως δεν υπάρχουν λόγοι για αισιοδοξία.
Ας ξεκινήσουμε με τα στοιχεία του συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ». Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία των ροών μισθωτής απασχόλησης του Ιουνίου 2015, οι αναγγελίες πρόσληψης ανήλθαν σε 191.598, ενώ οι αποχωρήσεις σε 183.008. Καταγράφεται, έτσι, ελαφρά αύξηση της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, καθώς προκύπτει θετικό ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων κατά 8.590 θέσεις εργασίας. Όμως, αν συγκρίνουμε τον Ιούνιο 2015 με τον ίδιο μήνα πέρυσι, προκύπτει μειωμένη επίδοση κατά 6.761 θέσεις εργασίας για τον Ιούνιο 2015 έναντι θετικού ισοζυγίου (15.351) τον Ιούνιο του 2014 (Πίνακας 1).
Αύξηση… 0,66%
Ας περάσουμε στη μελέτη της ICAP, η οποία, με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής συμπεραίνει πως η απασχόληση ανέκαμψε το 2014, για πρώτη φορά μετά το 2008: ο μέσος αριθμός των απασχολουμένων σημείωσε αύξηση της τάξης του… 0,66% (ή 23,1 χιλ. άτομα), το 2014 σε σχέση με το 2013. Όμως και αυτή η ελάχιστη αύξηση, διαπιστώνουμε ότι δεν αφορά παρά θέσεις μερικής απασχόλησης, καθώς η συμμετοχή των εργαζομένων με μερική απασχόληση διευρύνθηκε αισθητά την τελευταία τετραετία. Ειδικότερα, το ποσοστό της κινείται σταθερά ανοδικά, με συνέπεια να ανέλθει σε 9,9% της συνολικής απασχόλησης το Δ΄ Τρίμηνο του 2014, από 6,5% το Α΄ Τρίμηνο του 2010. Οι θέσεις μερικής απασχόλησης ανήλθαν σε 350,9 χιλ. το 2015 (αυξημένες κατά 30,7 χιλ. συγκριτικά με το Α΄ Τρίμηνο του 2014). Από το υποσύνολο αυτό των εργαζομένων, το μεγαλύτερο μέρος τους έκανε τη συγκεκριμένη επιλογή διότι δεν μπόρεσε να βρει πλήρη απασχόληση. Σύμφωνα με τα στοιχεία, από τις 55,4 χιλ. νέες θέσεις εργασίας του Δ΄ Τρίμηνου του 2014, οι 49,5 χιλ. ή ποσοστό 89,3% αφορούν μερική απασχόληση (Πίνακας 2). Κάτι που καθίσταται προφανές, αν εξετάσουμε και την έκθεση της «ΕΡΓΑΝΗ». Στο πρώτο εξάμηνο του 2015, από τις 900.835 προσλήψεις, οι 442.155 αφορούσαν θέσεις μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης. Τον Ιούνιο, οι θέσεις μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης ήταν περισσότερες από τις πλήρους απασχόλησης, με 102.804 προσλήψεις για την πρώτη κατηγορία και 88.794 για τη δεύτερη.
(Πατήστε και δείτε τους πίνακες σε μεγαλύτερο μέγεθος)
Κυριαρχία εποχικών θέσεων εντάσεως εργασίας
Η διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας υπαγορεύει και τη φύση των θέσεων εργασίας, καθώς κυριαρχούν θέσεις κακοπληρωμένες, εντάσεως εργασίας και από τη φύση τους εποχικές. Δεν υπάρχουν λόγοι πανηγυρισμού περί αυξήσεως της απασχόλησης της τάξης του 0,66% όταν αυτό αφορά, με παράδειγμα το μήνα Ιούλιο, τα καταλύματα, με 33.157 προσλήψεις, και την εστίαση, με 57.604 προσλήψεις, πραγμοποιώντας το αφήγημα περί των γκαρσονιών της Ευρώπης (Πίνακας 3). Κάτι που αποκρυσταλλώνεται και στις μεταβολές της απασχόλησης σε κλαδικό επίπεδο, καθώς σημαντικές αυξήσεις παρουσίασαν κυρίως κλάδοι του τριτογενούς τομέα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Α’ Τριμήνου του 2015 (σε σχέση με το αντίστοιχο του 2014) αυξημένη απασχόληση καταγράφεται κυρίως στον κλάδο υπηρεσιών παροχής καταλύματος & εστίασης (+27,6 χιλ. άτομα), στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο (20,6 χιλ.) και στη μεταποίηση (11,9 χιλ.).
Αντίθετα, η δυσμενέστερη εικόνα σημειώθηκε στους κλάδους της Δημόσιας Διοίκησης/Άμυνας/Κοινωνικής Ασφάλισης (-27,4 χιλ.) και Χρηματοπιστωτικών και Ασφαλιστικών δραστηριοτήτων (-18,9 χιλ.), ενώ σταθερά αρνητική εικόνα προβάλλει και ο κλάδος των κατασκευών που παρουσιάζει συνεχώς μειώσεις της απασχόλησης, σε όλη τη διάρκεια της περιόδου 2011-2015 (επί 17 συνεχόμενα τρίμηνα).
Στη μακροεικόνα, όπως είναι φυσικό, το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολουμένων, 71,3%, αντιστοιχεί στον τριτογενή τομέα, ενώ τα μερίδια του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα ήταν 13,6% και 15,1% αντίστοιχα το 2015.
Οικονομικά μη ενεργό μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού
Σχετικά με τη σύνθεση, το εργατικό δυναμικό των 4.781,1 χιλ. ατόμων αντιστοιχεί στο 51,6% του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας (άτομα ηλικίας > 15 ετών), ενώ ο αριθμός των απασχολουμένων, ο οποίος διαμορφώθηκε σε 3.535,3 χιλ. άτομα (Δ΄ Τρίμηνο 2014) αντιστοιχεί στο 38,1% του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας. Από την άλλη πλευρά, κατά το Δ’ Τρίμηνο του 2014, ένα ποσοστό 48,4% του παραγωγικού πληθυσμού (4.487,4 χιλ. άτομα) δεν ήταν ενταγμένα στην αγορά εργασίας, ήταν δηλαδή μη οικονομικά ενεργοί. Ακόμη, από τις αρχές του 2009 έως τα μέσα του 2010 η αύξηση της ανεργίας δεν προήλθε μόνο από τη μείωση της απασχόλησης, αλλά και από την αύξηση του εργατικού δυναμικού. Αντίθετα, από το 2011 καταγράφεται (παράλληλα και με τη μείωση της απασχόλησης) συνεχής μείωση του εργατικού δυναμικού, τάση η οποία εξακολουθεί μέχρι και το Δ’ Τρίμηνο του 2014, με συνέπεια το δυναμικό να παραμένει σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τη διετία 2009-2010. Τέλος, το ποσοστό των μισθωτών εκτιμάται σε 64%, με τον δείκτη αυτό να παραμένει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα από το μέσο όρο της Ε.Ε., όπου οι μισθωτοί αντιστοιχούν σε 83,5% του συνόλου των απασχολουμένων.
