Συνέντευξη στον Ζαχαρία Ρουστάνη
Για την εξωτερική πολιτική που ακολουθεί σήμερα η χώρα και τις προοπτικές που ανοίγονται με βάση τις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή, ο Δρόμος μίλησε με τον Βασίλη Χατζηλάμπρου, βουλευτή Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ και μέλος της ΕΚΚΕ Άμυνας του κόμματος, που εξηγεί γιατί η χώρα δεν πρέπει να παραμείνει εγκλωβισμένη στην πολιτική του ευρωατλαντισμού.
Είναι φανερό ότι η τουρκική προκλητικότητα στην περιοχή της Κύπρου συνεχίζεται. Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση και πώς αξιολογείτε τη στάση των διεθνών οργανισμών;
Έχουμε καταρχήν την άρνηση της Ε.Ε. να πάρει ουσιαστικά θέση. Η κυρία Μοντιλιάνι δεν είχε να σχολιάσει τίποτα, όταν ρωτήθηκε τρεις φορές από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ σε σύσκεψη στη Ρώμη. Στην πραγματικότητα, υπάρχει προσπάθεια καλοπιάσματος της Τουρκίας, επειδή τη χρειάζονται στην υπόθεση του ISIS και της παρέμβασης στη Συρία. Το δήλωσε και ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στις κύριες προκλήσεις, εννοώντας την Ουκρανία και την κατάσταση σε Συρία και Ιράκ. Για τα υπόλοιπα ζητάει ψυχραιμία… Πιέζουν, δηλαδή, την Τουρκία να πάρει μέρος στη συμμαχία κατά του ISIS και συνιστούν ψυχραιμία απέναντι στις ωμές παραβιάσεις στις οποίες προβαίνει με το «Μπαρμπαρός» και την ευρύτερη στάση της.
Από πολλούς αναλυτές προβάλλεται η άποψη ότι οι δυσκολίες της Τουρκίας, στα ανατολικά της, σημαίνουν και μείωση των κινδύνων από την πολιτική της.
Δεν θα συμφωνήσω με αυτές τις εκτιμήσεις. Σε επίσημες ενημερώσεις, όταν γίνονται αναφορές στην Τουρκία, αυτές επεκτείνονται αμέσως στο ποια είναι η κατάσταση στην Αλγερία, την Τυνησία, την Αίγυπτο, και όμως μιλάνε για την Τουρκία. Μιλάνε, δηλαδή, για τις ιδιαίτερες σχέσεις που έχει το σουνιτικό τόξο. Μετά, όταν συζητιέται η κατάσταση στα Βαλκάνια, επανέρχονται οι σχέσεις της Τουρκίας. Θέλω να πω πως πρόκειται για μια περιφερειακή δύναμη που βεβαίως δεν έχει κερδίσει όσα προσδοκούσε το δόγμα Νταβούτογλου, αλλά την ίδια στιγμή παίζει το χαρτί της χρησιμότητάς της για τη Δύση, είτε στο θέμα του ISIS, είτε στο να αποδεχτεί εξελίξεις στο Κουρδικό. Και επειδή ξέρει να παζαρεύει, επιζητά διαρκώς αντίστοιχα ανταλλάγματα. Καταλαβαίνετε τους κινδύνους, όταν τα ζητήματα των συνόρων έχουν ανοίξει σε όλη την ευρύτερη περιοχή.
Και η Ελλάδα;
Η Ελλάδα είναι απούσα. Ακόμα και σε καταστάσεις που θα μπορούσε να έχει ένα διαφορετικό ρόλο, σιωπά και ευθυγραμμίζεται με τους ισχυρούς. Δείτε τι έγινε στη Συρία. Οι αναλυτές των υπουργείων πολυλογούν για τον ελληνισμό και το ρόλο που θα μπορούσε να παίξει, αλλά άφησαν έκθετο, για παράδειγμα, το εκεί Πατριαρχείο μαζί με τους χριστιανούς της περιοχής, συμπλέοντας με τις επιδιώξεις της Δύσης και της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης. Τώρα στις πιέσεις που ασκούνται, η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορείς να είσαι με την κύρια γραμμή και την ίδια στιγμή να απομονωθεί και το ISIS, να φύγει και ο Άσαντ. Αυτά είναι σχέδια επί χάρτου. Στην πραγματικότητα, θα έπρεπε να έχει επιδιώξει την πολιτική λύση αλλά, αντιθέτως, πρωταγωνίστησε στην υπόθεση των χημικών όπλων και της αναζήτησής τους.
Αντίστοιχα, βιασύνη είχαμε από τον Ε. Βενιζέλο και στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Ο Ε. Βενιζέλος, ήθελε να πει ότι δεν μπορούσε να μη συνταχθεί πλήρως με τη στάση της Ε.Ε., λόγω ελληνικής προεδρίας. Αν ήταν αυτό το θέμα και όχι η πλήρης υποστήριξη των δυτικών επιδιώξεων, τότε γιατί δεν κράτησε μια άλλη στάση αργότερα, στο θέμα της Ρωσίας και του εμπάργκο;
Ποια είναι, λοιπόν, η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, πέρα από την -πάση θυσία- ευθυγράμμιση με τη Δύση σε όλα τα θέματα;
Ακριβώς αυτή: Η απόλυτη συμμόρφωση με τον ευρωατλαντισμό, ό,τι και αν φέρνει αυτός εις βάρος των εθνικών ζητημάτων και της κυριαρχίας της χώρας. Δεν υπάρχει δική μας οπτική στα ζητήματα. Η αξιοπρέπεια εμφανίζεται ως πολυτέλεια, κάτω από το δόγμα ότι η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα δάνεια. Αυτά συνδέονται και οδηγούν στην αντίληψη ότι η κυριαρχία της χώρας είναι μειωμένης ευθύνης, κάτι σαν ΕΠΕ.
Θα μπορούσε κάποιος να δει αλλιώς τα γεωστρατηγικά ζητήματα και να πει ότι η Ελλάδα θα εμφανιστεί σαν πόλος σταθερότητας. Τα γεγονότα, όμως, δείχνουν ότι ούτε αυτό το χαρτί παίζουν. Αλλά και δεν μπορεί να παιχτεί αυτό, δηλαδή ότι αφού η Τουρκία έχει προβλήματα με τη Δύση, η Ελλάδα θα είναι το καλό παιδί. Καλά παιδιά στη διεθνή σκηνή που θα ανταμειφθούν κάποτε δεν υπάρχουν. Ο μοναδικά πραγματικός τρόπος είναι να πεις ποια είναι τα συμφέροντα του λαού και της χώρας μου και με βάση αυτά να χαράξεις μια πολιτική, να έχεις μια ανεξαρτησία στις διεθνείς σχέσεις. Αυτό δεν θέλουν να το παίξουν. Παρ’ όλο που βεβαίως πρόκειται για το διεθνές δίκαιο και όχι για κάποια ιδιαίτερα ελληνικά συμφέροντα σε βάρος του. Πρόκειται για στοιχειώδεις κανόνες όταν το «Μπαρμπάρος» κόβει βόλτες στην ΑΟΖ της Κύπρου. Αλλά όταν δεν διεκδικεί κανείς τίποτα, δεν υπάρχουν αυτονόητα. Τι λέει ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ; Ουσιαστικά, ότι για να φύγει το «Μπαρμπάρος», μάλλον «κάτι πρέπει να δώσετε και εσείς!». Δηλαδή, θεωρούν τετελεσμένα αυτά που έχουν συμβεί. Φανταστείτε να ισχύσει αυτή η λογική οπουδήποτε υπάρχει εμπλοκή σχέσεων με την Τουρκία.
Πώς δικαιολογείται σε αυτό το κλίμα το κοινό Υπουργικό Συμβούλιο των δύο χωρών και η παρουσία Νταβούτογλου;
Η κυβέρνηση λέει ότι πρυτάνευσε η λογική και ότι θα θέσει τα θέματα που πρέπει. Όταν, όμως, υπάρχει αυτή η ένταση στην περιοχή με βάση την τουρκική επιθετικότητα, δεν μπορεί να λες ότι δεν τρέχει τίποτα και μαζευόμαστε για το κοινό συμβούλιο. Χωρίς να πάρουν πίσω το καράβι, τις οδηγίες, τις αεροπορικές παραβιάσεις που έχουν πληθύνει αυτό το διάστημα. Ο ρόλος ενός τέτοιου συμβουλίου -υποτίθεται- θα είχε να κάνει με κάποιες συμφωνίες κοινού ενδιαφέροντος και όχι, ανάποδα, να έρθει να καλύψει επικοινωνιακά την κατάσταση. Επικοινωνιακά, τίποτα δεν κερδίζεται.
Πώς εκτιμάτε την κατάσταση στα Βαλκάνια, σε σχέση και με τη θέση της Ελλάδας;
Παλιότερα είχαν φτιαχτεί και θεωρίες ολόκληρες για τον ισχυρό ρόλο της χώρας μας στα Βαλκάνια. Σήμερα γίνονται συσκέψεις για τη διεύρυνση της Ε.Ε. στην Βαλκανική, αναφέρομαι στη Σύσκεψη για τα Δυτικά Βαλκάνια και η Ελλάδα ούτε καν καλείται, τις οργανώνουν μόνοι τους οι Γερμανοί και φέρνουν και έναν επιτετραμμένο αξιωματούχο της Ε.Ε. για να δώσουν ευρωπαϊκό επικάλυμμα… Και καθορίζουν ότι ίσως η Αλβανία θα μπορούσε να είναι ο κρίκος, βλέποντας ότι πιθανόν Σερβία και Βουλγαρία έχουν και άλλες προτεραιότητες. Αυτά, μαζί με τις ιδιαίτερες σχέσεις της Αλβανίας με την Τουρκία, ανεβάζουν αυτόν τον εθνικισμό, το είδαμε στην πρόσφατη επίσκεψη Ράμα στη Σερβία. Αυτά τα κάνει η αλβανική κυβέρνηση αξιοποιώντας τις σχέσεις και τη στήριξη που έχει. Το σίγουρο είναι ότι, πέρα από το οικονομικό πρόβλημα των ελληνικών τραπεζών και της κατάρρευσής τους στη Βαλκανική και πολιτικά πια ξηλώνεται η Ελλάδα. Εξακολουθεί, βέβαια, να έχει σημαντικό ποσοστό των επενδύσεων σε διάφορες χώρες, αλλά ο πολιτικός της ρόλος συνεχώς υποβαθμίζεται.
Πληθαίνουν οι φωνές για εθνική συνεννόηση και συναίνεση με το φόβητρο της ασταθούς διεθνούς κατάστασης. Αυτή είναι μια πίεση και προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή, ενόψει όλων αυτών, «καθίστε στο ίδιο τραπέζι και να αμβλυνθεί οποιαδήποτε αντιπαράθεση». Σε ποια βάση καλείται αυτή η συναίνεση;
Ας εξεταστεί αν υπάρχει κοινή γραμμή σε όλα τα εθνικά ζητήματα. Η πολιτική που ακολουθήθηκε όλα αυτά τα χρόνια, στα διεθνή ζητήματα, ποια αποτελέσματα έφερε; Η δική μας γραμμή δεν μπορεί να είναι η άνευ όρων ευθυγράμμιση με τον ευρωαντλαντισμό. Παραμένει ένα μεγάλο θέμα ποιο θα είναι το φρόνημα του λαού. Ζούμε σε μια περίοδο που η κοινωνία είναι γονατισμένη από τα οικονομικά μέτρα που έχουν παρθεί, την απόλυτη αδιαφορία για τις ανάγκες της και την κατά γράμμα τήρηση των επιδιώξεων των δανειστών. Έτσι οδηγούν την κοινωνία σε αδιαφορία για όλα τα σημαντικά ζητήματα. Αντιθέτως, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, ξεκινώντας από την υπεράσπιση της κοινωνίας, πρέπει να υπερασπίζεται την εθνική αξιοπρέπεια, γιατί μόνο μαζί μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε αυτά.