Αποκωδικοποιώντας τα πολλαπλά μηνύματα της πλατείας.
Του Ρούντι Ρινάλντι
Τα μηνύματα της πλατείας –της εξέγερσης του σήμερα, των αγανακτισμένων- είναι πολλαπλά. Θα καταγράψουμε ορισμένα βασικά, κατά την άποψή μας.
1. Η «εισβολή» του λαού -δηλαδή των καταπιεζόμενων τάξεων και στρωμάτων- στο προσκήνιο, τροποποιεί όλα τα μέχρι τώρα δεδομένα. Δείχνει τη δύναμη του λαού, πανικοβάλλει τους κυβερνώντες, οξύνει τις αντιθέσεις τους, δυσκολεύει όλες τις κινήσεις τους. Η πολυδιαφημισμένη συναίνεση δεν αποδίδει τα αναμενόμενα, η κυβέρνηση των τεχνοκρατών γίνεται πιο δύσκολη ως χειρισμός, η υπερψήφιση του Μεσοπρόθεσμου προκαλεί κλυδωνισμούς και απίστευτες μεθοδεύσεις, Επανέρχεται, μετ’ επιτάσεως, το πρόβλημα «Ελλάδα» στην ατζέντα όλων των συναντήσεων κορυφής (G8, συνάντηση Ομπάμα-Μέρκελ κ.λπ.) και με μεγάλο βαθμό δυσκολίας για την «επίλυσή» του. Πρωτίστως, όμως, δείχνει τις δυνατότητες που έχει ο λαός όταν έρθει στο προσκήνιο με τις κινητοποιήσεις και τον αγώνα του. Σήμερα η κλίμακα του εφικτού έχει τροποποιηθεί. Οι πλατείες μπορούν να γεμίσουν, το Σύνταγμα μπορεί να είναι κέντρο του αγώνα, ο λαός μπορεί μέσα από μια πορεία να επιβάλει λύσεις, να νικήσει!
2. Αυτή η τεράστια επιτυχία και η μαζικότητα του ξεσηκωμού, έγινε δυνατή όταν ξεπεράστηκαν αδυναμίες και περιχαρακώσεις, υγειονομικές ζώνες και μεθοδεύσεις, όταν ωρίμασαν σκέψεις, διαθέσεις και προοπτικές για μια διαφορετική πορεία. Η καταπληκτική μαζικότητα πρόκυψε από δύο καταστατικά στοιχεία του κινήματος: τον ειρηνικό και ακηδεμόνευτο χαρακτήρα του. Έγινε δυνατή όταν μέσα στο σκοτάδι, ο λαός βρήκε τρόπο και δρόμο να προχωρήσει, να κάνει άλματα. Μέχρι τότε είχε να αντιμετωπίσει τον τρόπο που τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα συνδικάτα, τα κόμματα και οργανώσεις της Αριστεράς είχαν χειριστεί συγκεντρώσεις, είχαν πολιτευτεί κατευναστικά, δεν άφηναν την οργή να ξεσπάσει, δεν έθεταν τον πολιτικό αγώνα στο επίκεντρο, περιέπαιζαν τον κόσμο και του απέδιδαν την κατηγορία ότι δεν θέλει να σηκωθεί από τον καναπέ, και κυρίως ενδιαφέρονταν για τις θέσεις, τα προνόμιά τους, τα ποσοστά τους και άλλα «ταπεινά» ζητήματα. Μέχρι τότε είχε να αντιμετωπίσει και τη βία της βάρβαρης κρατικής καταστολής αλλά και τον φετιχισμό της βίας διαφόρων ομάδων. Κανένας δεν πίστευε ότι μπορούσε το Σύνταγμα να γίνει τόπος μεγάλης λαοσύναξης, διαδήλωσης οργής, και δημιουργικών συζητήσεων, τόπος λαϊκής διαθεσιμότητας και αλλαγής συνειδήσεων. Κι όμως, όλα αυτά έγιναν. Έγινε και το αδιανόητο μέχρι τότε, να συγκεντρωθεί και να παραμείνει στο Σύνταγμα ο κόσμος χωρίς χημικά και καταστολή, και να μην ακολουθεί -σώνει και καλά- μια πρωτοβουλία των Παναγόπουλων της ΓΣΕΕ. Κι όμως, όλα αυτά έγιναν παρά την αμηχανία, την «ξινίλα» που ένιωσαν διάφορες δυνάμεις της Αριστεράς που δεν μπορούν να αντιληφθούν το νέο ριζοσπαστισμό και τα χαρακτηριστικά του. Είναι εντυπωσιακό πώς το σύνολο σχεδόν της Αριστεράς αισθάνεται μονοπώλιό της τον αγώνα. Δεν μπορεί να φανταστεί έναν αγώνα χωρίς αυτήν και διαπνέεται από την αλαζονική σκέψη «ο κοσμάκης δεν ξέρει, εμείς ξέρουμε». Από δω ξεκινά και το άλλο αμάρτημα, να μην μπορεί να σεβαστεί ένα μεγάλο μαζικό κίνημα και τις επιλογές που αυτό κάνει. Κι αφού το κάνει ερήμην τους, τότε μάλλον θα είναι «χαλασμένο» και το ίδιο.
3. Το κίνημα αυτό τροποποιεί συνειδήσεις. Στο επίπεδο των συνειδήσεων γίνονται τεράστια άλματα. Ο ριζοσπαστισμός που εκδηλώνεται στην κοινωνία μας και δίνει το «παρών» του με διάφορους τρόπους, αναζητεί νοήματα, αναζητεί απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα, θέτει νέα και μεγάλα ερωτήματα, ψάχνει για λύσεις σε κρίσιμα ζητήματα. Ζητήματα όπως της δημοκρατίας, της συμμετοχής, του πολιτικού συστήματος, της οικονομίας, του χρέους, της ανεξαρτησίας, της διεξόδου της χώρας στις σύγχρονες συνθήκες, ακόμα και θέματα διακυβέρνησης, όλα αυτά μπαίνουν με νέους όρους και με την συμμετοχή του κόσμου. Καθηλωτικά διλλήματα για το λαό και τους αγωνιστές που βασάνιζαν για μεγάλο χρονικό διάσημα, ξεπερνιούνται μέσα σε λίγες μέρες. Όπως λέει και ο Ελύτης, για τη μεγάλη διαδήλωση της 25/3/1943 που συγκλόνισε το Σύνταγμα «και πέρασανε μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα» (Αξιον Εστί, ανάγνωσμα τρίτο, Η μεγάλη έξοδος).
4. Το κίνημα αυτό έκανε τεράστια βήματα, σε επίπεδο πολιτικής γραμμής: έθεσε στο κέντρο τον πολιτικό αγώνα. Με στοχοποίηση της κεντρικής πολιτικής εξουσίας και όλου του πολιτικού εποικοδομήματος, με συνθήματα το «Φύγετε», «Έξω η τρόικα και το Μνημόνιο», «Δικαιοσύνη, να πάνε φυλακή όσοι τα έφαγαν», «Δεν δημιουργήσαμε εμείς το χρέος, στάση πληρωμών», θέτει μια κεντρική ατζέντα, ένα μεταβατικό πρόγραμμα μιας μεγάλης λαϊκής μεταπολίτευσης, μιας μεταπολίτευσης του λαού.
5. Το κίνημα αυτό έδειξε, περίτρανα, ότι στις συνθήκες της Ελλάδας το ταξικό στοιχείο διαπλέκεται με το εθνικό. Η σημαία δεν είναι ένα εθνικιστικό σύμβολο, μπορεί να εκφράζει και το λαό που ταπεινώνεται, μπορεί να εκφράζει την πατριωτική δημοκρατική διάθεση του κόσμου απέναντι στους ισχυρούς που διαλύουν μια χώρα και μια χούφτα μεγαλοαστών που είναι συνεργοί τους. Αυτό δεν δείχνει, άλλωστε, η ελληνική Ιστορία εδώ και τόσα χρόνια; Το κίνημα αυτό κουρέλιασε, για άλλη μια φορά, όλες τις ιδεοληψίες ότι τάχα η Ελλάδα είναι πλέον μια ιμπεριαλιστική χώρα, έπαψε να είναι πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά εξαρτημένη χώρα και μέχρι τώρα πολλοί είναι αυτοί που δεν αναγνωρίζουν το στοιχείο της νέας καθεστωτικής φάσης και της οικονομικής κατοχής που επιβάλλει η τρόικα και τη μετατροπή της χώρας σε είδος προτεκτοράτου. Αυτά ο λαός τα έχει πολύ καθαρά στο νου του, σε αντίθεση με την υπαρκτή Αριστερά, που περνά ένα σοκ τούτες τις μέρες.
6. Το κίνημα αυτό μπορεί να ωφελήσει την Αριστερά. Μπορεί να της κάνει πολλαπλό καλό. Να προωθήσει σωστές ιδέες και πρακτικές, να την αναβαπτίσει και να την αναζωογονήσει. Να τη φέρει και αυτήν αντιμέτωπη με τα πραγματικά μεγάλα προβλήματα του τόπου, της χώρας, της κοινωνίας, του λαού, της εργατικής τάξης. Ήδη της κάνει καλό με το τεράστιο σοκ που έχει προκαλέσει. Το θέμα είναι να δυναμώσουν οι δυνάμεις, οι ιδέες, οι αντιλήψεις που μπορούν να εκφράσουν το αύριο της Αριστεράς, της Αριστεράς του 21ου αιώνα.
7. Με άλλα λόγια, αυτές οι πλατείες δεν είναι η «Αριστερά» του σήμερα; Ας σκεφτούμε λίγο πιο πλατιά και ουσιαστικά. Η χώρα τριτοκοσμοποιείται, γκρεμίζονται κοινωνικά συμβόλαια, προλεταριοποιούνται και φτωχοποιούνται μεσαία στρώματα, συνθλίβονται εργαζόμενοι, γιγαντώνεται η ανεργία και η μαύρη απασχόληση. Με την εκποίηση-ιδιωτικοποίηση του δημόσιο πλούτου και τη δημοκρατία-μπανανία που έχει επιβληθεί, τη νέα χούντα, η χώρα λατινοαμερικανοποιείται. Γνωρίζει διαδικασίες σαν αυτές που γνώρισαν πολλές χώρες της Λ. Αμερικής πριν από 10-20 χρόνια. Τι ακολούθησε στις περισσότερες από αυτές τις χώρες; Άνοδος του κινήματος και νέα πρωτόγνωρα πράγματα. Κάτι τέτοιο βιώνουμε τούτες τις μέρες και στον τόπο μας. Ορισμένοι, όμως, κολλημένοι στα στερεότυπά τους, αδυνατούν να καταλάβουν. Τόσο το χειρότερο για αυτούς!
