του Δημήτρη Παλάσκα*
Οι οδοντίατροι της χώρας (ελεύθεροι επαγγελματίες και υπάλληλοι) βιώνουν τεράστιες πιέσεις, εδώ και χρόνια. Πιέσεις επιβίωσης, με κύρια βαλβίδα εκτόνωσης τη μετανάστευση, όπως άλλωστε και για την υπόλοιπη δοκιμαζόμενη κοινωνία. Από το 2010 ώς τον Σεπτέμβριο 2014, ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης εξέδωσε πάνω από 400 πιστοποιητικά για εργασία σε χώρες του εξωτερικού, ενώ τα μέλη του έχουν μειωθεί πάνω από 15%, με τάσεις συνεχούς μείωσης.
Πώς όμως προέκυψε αυτό;
Α) Η πολιτική διαρκούς παραγωγής εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού μέσω των κρατικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων άνευ σχεδιασμού (ή μήπως αυτός τελικά ήταν ο σχεδιασμός;), οδήγησε σε υπερπροσφορά αυτού, για δεδομένες ανάγκες, αλλά και δυνατότητες απορρόφησης. Η αναλογία οδοντιάτρων/πληθυσμού είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη.
Β) Η «απελευθέρωση» του επαγγέλματος, σύμφωνα με τη μνημονιακή επιταγή, όπου όποιος έχει το κεφάλαιο (καταργώντας τη διάταξη ότι η πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου πρέπει να είναι σε πτυχιούχο οδοντίατρο), μπορεί να ανοίξει ένα οδοντιατρείο, εντείνει την εμπορευματοποίηση του αγαθού της οδοντιατρικής περίθαλψης. Την ίδια στιγμή, που στο πειραματόζωο της Ελλάδας επιβαλλόταν η παραπάνω διάταξη, η Ισπανία επέκτεινε την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου σε μονάδες υγείας από 51% σε 75% σε ιατρούς, προκειμένου να μπορούν να αδειοδοτηθούν!
Στην Ελλάδα, υποπληρωμένο, νέο, εξειδικευμένο προσωπικό που απασχολείται ως υπάλληλος, πολλές φορές αμειβόμενο «με το κομμάτι» (δεν υφίσταται κλαδική σύμβαση για τους υπαλλήλους-οδοντιάτρους, αλλά ελεύθερη διαπραγμάτευση μεταξύ εργοδότη-υπαλλήλου), οδηγείται σε αδιέξοδο και μαζική μετανάστευση, καθώς υπάρχει πάντα απόθεμα αναλώσιμων χεριών στη μονάδα του χρόνου, ενώ πιθανές υπερθεραπείες για τους ασθενείς, δεν μπορούν να αποκλειστούν.
Γ) Σε αυτό το υπόστρωμα, πρέπει να τονιστεί η παντελής απουσία κρατικής μέριμνας για την οδοντιατρική περίθαλψη, με εξαιρέσεις τις ανεπαρκέστατες υποδομές και προσωπικό των ιατρείων του ΕΣΥ και του ΕΟΠΥΥ. Απουσία που αφήνει ανεκπλήρωτες τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού, μιας κοινωνίας σε διαρκή πτώση, με 25% επίσημη ανεργία και πτώση του ΑΕΠ, πάνω από 24%.
Το νέο ασφαλιστικό
Σε αυτό το υπόστρωμα, με ένα ποσοστό της τάξης πάνω από το 25% των συναδέλφων ήδη σε καθεστώς ρυθμίσεων λόγω μη δυνατότητας ανταπόκρισης σε ασφαλιστικές εισφορές, έρχεται το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που ενέκρινε η ξένη επιτροπεία και προτείνει η κυβέρνηση, χωρίς καμία αναλογιστική μελέτη επιβίωσής του. Ένα νομοσχέδιο που στην ουσία είναι κομμάτι φορολογικού νομοσχεδίου καθώς συνδέει τα καθαρά έσοδα με το ποσοστό της ασφαλιστικής εισφοράς. Σύμφωνα με αυτό, οι υγειονομικοί όλης της χώρας θα έχουν εξασφαλισμένη την Εθνική Σύνταξη των 384 ευρώ, ενώ είναι άγνωστος ο τρόπος που οι εισφορές θα «χτίζουν» την υπόλοιπη σύνταξη, αν αυτή όντως υπάρξει!
Σε αυτό το σημείο, να τονιστεί ότι ο ασφαλιστικός φορέας του ΤΣΑΥ που συγχωνεύθηκε από την κ. Πετραλιά με το ΕΤΑΑ, είναι ένα πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενο ταμείο, χωρίς να πάρει ποτέ ούτε ένα ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά πολλάκις ληστευθέν από το ίδιο το κράτος, πότε με τα δομημένα ομόλογα το 2007, πότε με το PSI αργότερα.
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, λοιπόν, προβλέπει όντως μια φοροελάφρυνση για τα εισοδήματα μέχρι 10 χιλ. ευρώ, αλλά από εκεί και πάνω η κλιμάκωση είναι βαριά. Το πρόβλημα με αυτό είναι ότι στην ουσία χάνεται η αίσθηση δικαιοσύνης και αναλογικότητας εισφορών-παροχών, που θα οδηγήσει σε εκτεταμένη φοροαποφυγή, από τα μεγαλύτερα εισοδήματα, γεγονός με δυσμενείς κοινωνικές επιπτώσεις.
Πέραν των άλλων, υπάρχουν δυο νέες εταιρίες, μια που θα διαχειρίζεται την ακίνητη περιουσία των ταμείων προς «αξιοποίηση», η ΕΔΑΠΑΣΟ Α.Ε., πιθανότατα με τη δημιουργική συμβολή και του ΤΑΙΠΕΔ (το οποίο θα καταργούσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. προ της 5ης Ιουλίου, αλλά δεν το κατάργησε ποτέ η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. μετά την 5η Ιουλίου), και μια επενδυτική, η ΑΕΔΑΚ Α.Ο. Α.Ε., που έχει σκοπό τη διαχείριση, συγκρότηση και λειτουργία αμοιβαίων κεφαλαίων και προφανώς και των κουρεμένων και ληστευμένων ομολόγων των ταμείων.
Εν κατακλείδι, το νέο ασφαλιστικό υποδηλώνει εν πολλοίς την απόσυρση του κράτους από την ευθύνη του στο κράτος πρόνοιας, προκειμένου να εξασφαλιστούν άμεσα πόροι, προς εκπλήρωση των απαιτήσεων των δανειστών και των μνημονιακών υποχρεώσεων. Φέρνει πλέον, το πλήρως ανταποδοτικό μοντέλο ασφάλισης στην κοινωνία, όπου όσα δίνεις τόσα παίρνεις, αν μπορείς να τα δίνεις. Με δεδομένη τη μη ανταποδοτικότητα των παροχών, προσδοκά τη μετακίνηση του εργατικού δυναμικού στην ιδιωτική αυτασφάλιση.
Αντιδρούμε. Και μετά;
Αντιδρούν και οι οδοντίατροι μαζί με τους υπόλοιπους επιστημονικούς φορείς. Οι αποφάσεις της Γ.Σ. είναι να κλιμακωθούν οι αντιδράσεις, σε κοινό μέτωπο με άλλους εργαζομένους, αυτοαπασχολούμενους, αγρότες.
Ωστόσο, οι κοινωνικές συμμαχίες για να έχουν βάθος, απαιτούν εκτός από τα στιγμιότυπα σύγκλισης, έναν διαρκή ειλικρινή διάλογο με επώδυνους όρους αυτογνωσίας όλων μας. Οι προκλήσεις είναι μπροστά μας. Το αν θα αποδειχθούμε άξιοι για να προωθήσουμε την ενοποίηση των εργαζομένων στη βάση αρχών και συλλογικών συμφερόντων, θα το μάθουμε. Μέχρι τότε… ραντεβού στο δρόμο.
* Ο Δημήτρης Παλάσκας είναι Αντιπρόεδρος του Οδοντιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, εκλεγμένος με το σχήμα Ανεξάρτητοι Οδοντίατροι
