«Οι ΗΠΑ θα μας προσεγγίσουν όταν αποκτήσουν μαύρο πρόεδρο και Πάπας είναι ένας Λατινοαμερικάνος». Η φράση αυτή, που είναι ευρέως διαδεδομένη στην Κούβα, αποδίδεται στον Φιντέλ Κάστρο, αν και πολλοί αμφισβητούν την αυθεντικότητά της. Εξαιτίας της κάποιοι αποκαλούν τον Φιντέλ προφήτη – ενώ άλλοι επισημαίνουν ότι… έπεσε εντελώς έξω, αφού εννοούσε ότι αποκλείεται να εκλεγεί ποτέ μαύρος πρόεδρος στις ΗΠΑ και να γίνει Πάπας ένας Λατινοαμερικάνος. Το 1973 βέβαια (τότε υποτίθεται ότι το είπε ο Φιντέλ Κάστρο, απαντώντας σε ερώτηση Βρετανού ανταποκριτή), φαινόντουσαν απίθανα όλα αυτά τα ενδεχόμενα, περιλαμβανομένης της πιθανότητας να υπάρξει οποιαδήποτε προσέγγιση μεταξύ του Βορειοαμερικανού Γολιάθ και του Κουβανού Δαβίδ. Στα χρόνια που μεσολάβησαν έκτοτε η βορειοαμερικανική υπερδύναμη δεν κατάφερε να συντρίψει το γειτονικό της νησί – ούτε με το εγκληματικό εμπάργκο που διαρκεί από τη δεκαετία του ’60 μέχρι σήμερα, ούτε με κάθε είδους βίαιες ενέργειες (απόπειρες δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο, εισβολές μισθοφόρων, σαμποτάζ στην παραγωγή και τις υποδομές, βομβιστικές επιθέσεις κ.ά.).
Από την άλλη, κι ο Δαβίδ της Καραϊβικής αναγκάστηκε να αλλάξει πολλά για να επιβιώσει σε μια πραγματικότητα εντελώς διαφορετική. Από τη μια, ενισχύθηκε η ιδιωτική οικονομία και έγιναν αισθητές οι αρνητικές παρενέργειες του μαζικού τουρισμού – που βέβαια στα πιο δύσκολα χρόνια, μετά την κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ, αποτέλεσε μία από τις λιγοστές ανάσες για το νησί. Από την άλλη, μέχρι στιγμής τουλάχιστον διαφυλάχθηκε η ανεξαρτησία της χώρας, καθώς και το υψηλό επίπεδο κοινωνικής πρόνοιας – μοναδικό για ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο. Ως μεγάλο ερώτημα βέβαια παραμένει κατά πόσο ο λαός της Κούβας, και ιδίως η νεολαία, νιώθουν ότι είναι «δική τους» αυτή η υπόθεση. Διότι οι ιστορικές ηγεσίες, ακόμη κι αν είναι αποφασισμένες να αντισταθούν, κάποτε εκλείπουν – κι αν δεν έχουν προετοιμάσει μια νέα γενιά, αν δεν έχουν υποβοηθήσει τη λαϊκή συμμετοχή, η αυθόρμητη απέχθεια των Κουβανών για τους «γιάνκηδες» που θέλουν να τους υπαγορεύσουν το μέλλον δεν θα αρκέσει ως ασπίδα προστασίας. Φυσικά πολλά θα εξαρτηθούν και από τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή…
Διαρκείς αψιμαχίες
Σε κάθε περίπτωση, η περίφημη φράση που αποδίδεται στον Φιντέλ Κάστρο επανήλθε στην επικαιρότητα τώρα που ο Ομπάμα, ο πρώτος μαύρος πρόεδρος των ΗΠΑ, επισκέφθηκε την Κούβα. Και μάλιστα μόλις λίγο μετά την εξίσου ιστορική επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου – που είναι ο 266ος Πάπας, αλλά ο πρώτος Λατινοαμερικάνος που βρέθηκε επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας. Η προσέγγιση είναι πάντως γεγονός ήδη από το Δεκέμβριο του 2014, όταν ο Ομπάμα ανακοίνωσε ότι θα αποκατασταθούν οι διπλωματικές σχέσεις με την Αβάνα. Μην φανταστεί κανείς βέβαια ότι οι ΗΠΑ αποφάσισαν να αποδεχτούν, επιτέλους, ότι η Κούβα δικαιούται μια ειλικρινή και ισότιμη συνεργασία. Άλλωστε, παρά τα μεγάλα λόγια, το οικονομικό εμπάργκο δεν έχει σταματήσει: «Αυτό μάλλον θα συμβεί κάποια στιγμή στο μέλλον. Δεν μπορώ να γνωρίζω πότε» ήταν η απάντηση του Ομπάμα σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου… Είναι σαφές ότι προτού οι ΗΠΑ ανακαλέσουν έμπρακτα τον αποκλεισμό θα απαιτήσουν ουσιαστικές παραχωρήσεις από το κουβανικό καθεστώς. Μέχρι στιγμής πάντως τα αποτελέσματα είναι αμφίβολα, αν κανείς κρίνει από τις συνεχείς «αναγνωριστικές» αψιμαχίες μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ και του Κουβανού ομολόγου του, του Ραούλ Κάστρο.
Αυτό το ιδιότυπο πινγκ πονγκ ξεκίνησε με τον Ομπάμα να θέτει ζήτημα «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», για να ακούσει αμέσως μετά τον Ραούλ Κάστρο να καταφέρεται ενάντια στα βασανιστήρια στο Γκουαντάναμο, και να ζητά την άμεση αποχώρηση των ΗΠΑ από τη ναυτική βάση που κατακρατούν βίαια από το 1959. Άλλωστε λίγες μέρες πριν, σε ένδειξη καλής θέλησης, η Κούβα είχε απελευθερώσει 53 φυλακισμένους αντιφρονούντες. Οι ΗΠΑ ζητούν όμως την απελευθέρωση «όλων των αντιφρονούντων», περιλαμβανομένων πρακτόρων των ΗΠΑ που συνελήφθησαν επ’ αυτοφώρω ενώ επιχειρούσαν αεροπειρατείες, βομβιστικές επιθέσεις και σαμποτάζ! Ίσως θα έπρεπε οι Κουβανοί να ζητήσουν σε αντάλλαγμα την απελευθέρωση των εκατοντάδων πολιτικών κρατούμενων που σαπίζουν εδώ και δεκαετίες στις φυλακές των ΗΠΑ, ιδίως αυτών που έπεσαν θύματα σκευωριών του FBI. Μεταξύ αυτών ο Μουμία Αμπού Τζαμάλ και άλλοι πρώην Μαύροι Πάνθηρες, ο ιθαγενής ηγέτης του Αμερικανικού Ινδιάνικου Κινήματος Λέοναρντ Πελτιέ, ο Πορτορικάνος αντιαποικιακός αγωνιστής Όσκαρ Λόπεζ Ριβέρα και τόσοι ακόμη.
Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τα… μισά ανθρώπινα δικαιώματα
Πάντως άλλοι Κουβανοί αξιωματούχοι, που δεν χρειαζόταν να είναι τόσο διπλωματικοί όσο ο Ραούλ Κάστρο, επεσήμαναν στα διεθνή ΜΜΕ τις πολλαπλές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις ΗΠΑ, αναφερόμενοι μεταξύ άλλων στη χρήση βίας από τη βορειοαμερικάνικη αστυνομία, ιδίως εναντίον μαύρων και ισπανόφωνων, αλλά και την ύπαρξη χιλιάδων θανατοποινιτών, τη στιγμή που η Κούβα δεν έχει ούτε έναν. Κυρίως όμως υπενθύμισαν ότι οι ΗΠΑ αρνούνται εδώ και δεκαετίες να υπογράψουν το δεύτερο σκέλος της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δηλαδή το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα.
Αλλά… με το δίκιο τους αρνούνται. Για δύο λόγους: πρώτον επειδή θεωρούν αυτά τα δικαιώματα «απαράδεκτη κρατική παρέμβαση στην ελεύθερη αγορά»(!), και δεύτερον επειδή οποιαδήποτε σύγκριση της πλουσιότερης και ισχυρότερης υπερδύναμης στον κόσμο με την «καθυστερημένη» Κούβα θα ήταν συντριπτική σε βάρος της Ουάσιγκτον. Πράγματι, σε αντίθεση με όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ, όλοι οι Κουβανοί πολίτες απολαμβάνουν μέχρι σήμερα έμπρακτα το δικαίωμά τους στη στέγη, την πλήρη και δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και εκπαίδευση, πραγματική ισότητα μεταξύ των δύο φύλων κ.ο.κ.2
Έτσι, η Αβάνα δεν φαίνεται διατεθειμένη να ενδώσει στις βορειοαμερικανικές Σειρήνες, που υπόσχονται μια αμφίβολη «βοήθεια» ζητώντας βαριά ανταλλάγματα – ουσιαστικά, να τους επιτραπεί να έχουν πάλι λόγο για τα εσωτερικά της Κούβας. Αυτή η προσπάθεια σαγήνευσης από τον Ομπάμα αποτελεί στην πραγματικότητα αναπόσπαστο συστατικό του ευρύτερου σχεδίου των ΗΠΑ για «ανακατάληψη» της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής. Η πλήρης καθυπόταξη της Κούβας είναι προϋπόθεση ώστε ο βορειοαμερικάνικος ιμπεριαλισμός να λυγίσει το φρόνημα των λαών της περιοχής. Επειδή το νησί αυτό, ακόμη και στα πιο μαύρα χρόνια της κυριαρχίας δικτατορικών και νεοφιλελεύθερων καθεστώτων στην αμερικανική ήπειρο, στάθηκε όρθιο και αποτέλεσε χειροπιαστό «επιχείρημα» για τα κινήματα της περιοχής, ότι μια διαφορετική, ανεξάρτητη πορεία είναι εφικτή.
Ερρίκος Φινάλης
1 Διακηρυγμένος στόχος του αποκλεισμού της Κούβας από τις ΗΠΑ ήταν «να επέλθει πείνα και απόγνωση, ώστε να προκληθεί η ανατροπή της κυβέρνησης του Κάστρο»! Εδώ και 24 χρόνια, κάθε χρόνο, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ καταδικάζει το βορειοαμερικανικό εμπάργκο. Πέρυσι, 191 κράτη (μεταξύ αυτών όλοι σχεδόν οι στενοί σύμμαχοι της Ουάσιγκτον) κάλεσαν τις ΗΠΑ να άρουν το εμπάργκο. Οι μοναδικές αρνητικές ψήφοι ήταν των ΗΠΑ και (ποιου άλλου;) του Ισραήλ.
2 Για μια στοιχειοθετημένη σχετική ανάλυση βλ. το άρθρο της Marjorie Cohn, καθηγήτριας στη Νομική Σχολή Thomas Jefferson της Καλιφόρνια, που δημοσιεύθηκε στις 21/3/2016 στα ελληνικά (μετάφραση: Σύλβια Βαρνάβα) στην ιστοσελίδα omniatv.com
Πηγές: omniatv.com | cubadebate.cu | telesurtv.net
