Πολλά σενάρια, ίδια… κατάληξη.
Για την Ελλάδα και το συζητούμενο νέο πακέτο σωτηρίας πρέπει να αποσαφηνιστεί εξ αρχής το εξής: όσο μεγάλο κι αν είναι το ποσό που θα διατεθεί, όποιες κι αν είναι οι μορφές χρηματοδότησής του, δεν θα απαλλάξει καθόλου την ελληνική κοινωνία από την μακρόχρονη φυλακή της λιτότητας. Αντιθέτως, θα εγκλωβίσει για ένα απροσδιόριστο διάστημα την ελληνική οικονομία σε κατάσταση απόλυτης εξάρτησης από τους πιστωτές, κυρίως κράτη και δευτερευόντως πια ιδιώτες.
Η διαπραγμάτευση τραπεζιτών και ευρωκρατών απλώνεται σε ένα ευρύ φάσμα τεχνικών λεπτομερειών που δεν αλλάζουν την ουσία αυτή. Ωστόσο, έχουν κι αυτές τη σημασία τους κι αξίζει να τις παραθέσουμε. Στις υπό εξέταση λύσεις περιλαμβάνονται τα εξής:
– Το ύψος του νέου δανεισμού υπολογίζεται στα 120 δισ. ευρώ. Οι σχεδιαστές του πακέτου φιλοδοξούν τα 60 δισ. να προέρχονται από Ε.Ε. και ΔΝΤ (τρόικα), 30 δισ. από το ελληνικό ταμείο απκρατικοποιήσεων και 30 από συμμετοχή των ιδιωτών.
– Το πρώτο και απλούστερο μέτρο ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους είναι η επιμήκυνση των ομολόγων που λήγουν μέχρι το 2014 για διάστημα περίπου 15 ετών και η μείωση του επιτοκίου στο 4% – 5,5%. Σ’ αυτό το μέτρο εντάσσονται και οι ιδιώτες πιστωτές, ιδιαίτερα οι τράπεζες. Φιλοδοξία των σχεδιαστών του πακέτου είναι τα 15 δισ. να καλυφθούν από τις ελληνικές τράπεζες και τα άλλα 15 από τις ευρωπαϊκές. Αν επιβεβαιωθούν αυτά τα ποσά, θα αποκαλυφθεί, βεβαίως, ότι ο σαματάς για τους ιδιώτες που παρά λίγο να διαλύσει την ευρωζώνη έγινε για λόγους συμβολικούς και μόνο.
– Το δεύτερο μέτρο είναι η επαναγορά ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, είτε απευθείας από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό EFSF είτε από την ίδια την Ελλάδα με δάνειο που θα πάρει από τον μηχανισμό αυτό. Επειδή τα ομόλογα θα αγοραστούν στις σημερινές τους τιμές (υποτιμημένα πάνω από το 50% της αρχικής τους αξίας), υποτίθεται ότι θα προκύψει μια διαγραφή χρέους από 20 μέχρι 50 δισ.
– Από τη στιγμή που το νέο χρηματοδοτικό πακέτο περιλαμβάνει και τη συμμετοχή των ιδιωτών, το μονοπώλιο των οίκων αξιολόγησης υποβαθμίζει την Ελλάδα στο διαβόητο καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας για το διάστημα που απαιτείται ώστε να ολοκληρωθεί η επιμήκυνση ή ανταλλαγή των ομολόγων.
– Παρενέργεια της επιλεκτικής (ή μερικής) χρεοκοπίας είναι το ενδεχόμενο να πάψει η ΕΚΤ να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες. Για να αντιμετωπιστεί αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο είτε να επιστρατευτεί πάλι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός EFSF, παρέχοντας εγγύηση μερικών δεκάδων δισ. ευρώ στην ΕΚΤ, είτε να αξιοποιηθεί η ανάλογη δυνατότητα που έχει η Τράπεζα της Ελλάδος να παρέχει τη ζητούμενη ρευστότητα (όπως έχει κάνει ήδη η Ιρλανδία). Είναι ένα είδος άτυπης εκτύπωσης χρήματος που, ωστόσο, απαιτεί κι αυτή την εγγύησή της. Από το ελληνικό δημόσιο φυσικά.
Αυτές είναι σε αδρές γραμμές οι βασικές εναλλακτικές που συζητούνται και οι οποίες αποκαλύπτουν πως ο μόνος που σώζεται από αυτή την πολυσχιδή διαδικασία είναι οι τράπεζες. Και φυσικά με χρήμα των Ευρωπαίων φορολογούμενων, αφού ο μηχανισμός EFSF που χρηματοδοτείται από τα κράτη αναλαμβάνει ρόλο μεσεγγυητή ακόμη και της ελάχιστης συμμετοχής των τραπεζών στο κόστος της νέας «διάσωσης».
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα τεράστιο μηχανισμό κρατικοποίησης του ελληνικού χρέους που μετατρέπει την Ελλάδα (και οποιαδήποτε χώρα βρεθεί σε ανάλογη θέση) σε υποτελές κράτος των πιστωτών. Και μια ξεκάθαρη πιστοποίηση της υποτέλειας αυτής αποτελούν οι εμπράγματες εγγυήσεις στις οποίες επιμένουν χώρες όπως η Φινλανδία και η Ολλανδία επί περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου. Αυτή ήταν, άλλωστε, και η τελευταία «κόκκινη γραμμή» της κυβέρνησης που με ευελιξία χορευτή πέρασε προ ημερών ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος.
Η διαπραγμάτευση τραπεζιτών και ευρωκρατών απλώνεται σε ένα ευρύ φάσμα τεχνικών λεπτομερειών που δεν αλλάζουν την ουσία αυτή. Ωστόσο, έχουν κι αυτές τη σημασία τους κι αξίζει να τις παραθέσουμε. Στις υπό εξέταση λύσεις περιλαμβάνονται τα εξής:
– Το ύψος του νέου δανεισμού υπολογίζεται στα 120 δισ. ευρώ. Οι σχεδιαστές του πακέτου φιλοδοξούν τα 60 δισ. να προέρχονται από Ε.Ε. και ΔΝΤ (τρόικα), 30 δισ. από το ελληνικό ταμείο απκρατικοποιήσεων και 30 από συμμετοχή των ιδιωτών.
– Το πρώτο και απλούστερο μέτρο ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους είναι η επιμήκυνση των ομολόγων που λήγουν μέχρι το 2014 για διάστημα περίπου 15 ετών και η μείωση του επιτοκίου στο 4% – 5,5%. Σ’ αυτό το μέτρο εντάσσονται και οι ιδιώτες πιστωτές, ιδιαίτερα οι τράπεζες. Φιλοδοξία των σχεδιαστών του πακέτου είναι τα 15 δισ. να καλυφθούν από τις ελληνικές τράπεζες και τα άλλα 15 από τις ευρωπαϊκές. Αν επιβεβαιωθούν αυτά τα ποσά, θα αποκαλυφθεί, βεβαίως, ότι ο σαματάς για τους ιδιώτες που παρά λίγο να διαλύσει την ευρωζώνη έγινε για λόγους συμβολικούς και μόνο.
– Το δεύτερο μέτρο είναι η επαναγορά ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, είτε απευθείας από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό EFSF είτε από την ίδια την Ελλάδα με δάνειο που θα πάρει από τον μηχανισμό αυτό. Επειδή τα ομόλογα θα αγοραστούν στις σημερινές τους τιμές (υποτιμημένα πάνω από το 50% της αρχικής τους αξίας), υποτίθεται ότι θα προκύψει μια διαγραφή χρέους από 20 μέχρι 50 δισ.
– Από τη στιγμή που το νέο χρηματοδοτικό πακέτο περιλαμβάνει και τη συμμετοχή των ιδιωτών, το μονοπώλιο των οίκων αξιολόγησης υποβαθμίζει την Ελλάδα στο διαβόητο καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας για το διάστημα που απαιτείται ώστε να ολοκληρωθεί η επιμήκυνση ή ανταλλαγή των ομολόγων.
– Παρενέργεια της επιλεκτικής (ή μερικής) χρεοκοπίας είναι το ενδεχόμενο να πάψει η ΕΚΤ να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες. Για να αντιμετωπιστεί αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο είτε να επιστρατευτεί πάλι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός EFSF, παρέχοντας εγγύηση μερικών δεκάδων δισ. ευρώ στην ΕΚΤ, είτε να αξιοποιηθεί η ανάλογη δυνατότητα που έχει η Τράπεζα της Ελλάδος να παρέχει τη ζητούμενη ρευστότητα (όπως έχει κάνει ήδη η Ιρλανδία). Είναι ένα είδος άτυπης εκτύπωσης χρήματος που, ωστόσο, απαιτεί κι αυτή την εγγύησή της. Από το ελληνικό δημόσιο φυσικά.
Αυτές είναι σε αδρές γραμμές οι βασικές εναλλακτικές που συζητούνται και οι οποίες αποκαλύπτουν πως ο μόνος που σώζεται από αυτή την πολυσχιδή διαδικασία είναι οι τράπεζες. Και φυσικά με χρήμα των Ευρωπαίων φορολογούμενων, αφού ο μηχανισμός EFSF που χρηματοδοτείται από τα κράτη αναλαμβάνει ρόλο μεσεγγυητή ακόμη και της ελάχιστης συμμετοχής των τραπεζών στο κόστος της νέας «διάσωσης».
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα τεράστιο μηχανισμό κρατικοποίησης του ελληνικού χρέους που μετατρέπει την Ελλάδα (και οποιαδήποτε χώρα βρεθεί σε ανάλογη θέση) σε υποτελές κράτος των πιστωτών. Και μια ξεκάθαρη πιστοποίηση της υποτέλειας αυτής αποτελούν οι εμπράγματες εγγυήσεις στις οποίες επιμένουν χώρες όπως η Φινλανδία και η Ολλανδία επί περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου. Αυτή ήταν, άλλωστε, και η τελευταία «κόκκινη γραμμή» της κυβέρνησης που με ευελιξία χορευτή πέρασε προ ημερών ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος.
Γ.Κ.
Σχόλια
