Η Χρονιά του Αλόγου, χρονιά συγκρούσεων σύμφωνα με την κινεζική αστρολογία, βρίσκει τις τέσσερις χώρες του πλανήτη σε οξυμένη εσωτερική αναταραχή. Οι διαφορές τους είναι μεγάλες. Υπάρχουν, ωστόσο, και κοινά στοιχεία. Ένα από αυτά σχετίζεται με την πολιτική κατεύθυνση των εξεγερμένων που, στην καλύτερη περίπτωση (Ταϊλάνδη) δεν είναι αυτό που θα λέγαμε προοδευτική ή αριστερή. Στη χειρότερη, όμως, έχει μια κατεύθυνση πολιτικά αντιδραστική, έχοντας μπροστάρηδες φασίστες και φιλο-χιτλερικούς όπως στην Ουκρανία, δεξιούς φιλο-αμερικανούς στη Βενεζουέλα, δεκτικούς της Αλ Κάιντα ισλαμιστές στη Συρία που απεχθάνονται μετά βδελυγμίας τη δημοκρατία. Ένα άλλο στοιχείο, με εξαίρεση τη Βενεζουέλα, είναι πως η σύγκρουση συνδέεται, σε μεγάλο βαθμό, με ενδοκαθεστωτικές ή ενδοαστικές διαμάχες, χωρίς αυτό να καθιστά, αυτόματα, ανώφελη την υποστήριξη της μιας ή της άλλης πλευράς.
Με την εξαίρεση επίσης της Ταϊλάνδης, όπου τα ισχυρά ερείσματα ΗΠΑ και Κίνας παραμένει ασαφές με ποιον ακριβώς τρόπο διαπλέκονται με τη σύγκρουση, στις άλλες τρεις περιπτώσεις η λεγόμενη Δύση βρίσκεται εμφανώς πίσω από τους εξεγερμένους. Βενεζουέλα και Συρία τοποθετούνται στο στρατόπεδο των μη φιλοδυτικών δυνάμεων, ενώ η Ουκρανία αποτελεί εδώ και δυόμιση δεκαετίες μήλον της έριδος με τη Ρωσία. Δεν είναι οι μόνες μαζικές κινητοποιήσεις που συμβαίνουν στον κόσμο. Πέρυσι, για παράδειγμα, έλαβαν χώρα σημαντικές κινητοποιήσεις στη Βουλγαρία και τη Σλοβενία και φέτος στη Βοσνία και αλλού. Η κάλυψή τους τότε από τα διεθνή ΜΜΕ, σε αντίστιξη με τις παραπάνω χώρες, ήταν ελάχιστη.
Και στις τέσσερις περιπτώσεις οι εξεγερμένοι δεν είναι ακριβώς ειρηνικοί διαδηλωτές. Προβάλλοντας και χρησιμοποιώντας μορφές βίας που σε άλλες περιπτώσεις –με πολύ υποδεέστερά τους περιστατικά– θα είχαν αποτελέσει αφορμή ανελέητης καταστολής με την «ανοχή» των διεθνών ΜΜΕ. Ειδικά στη Συρία, ένα τμήμα της «αντιπολίτευσης», αν μπορούμε να αποκαλέσουμε έτσι τους σαλαφιστές ισλαμιστές, έχει προ πολλού ξεπεράσει το καθεστώς Άσαντ σε αγριότητα και περιφρόνηση της ιδιότητας του αμάχου πληθυσμού, αλλά αυτό περνάει συνήθως στα ψιλά…
Αν έχει κάτι σημασία, αυτό είναι πρώτον, η ικανότητα δημιουργίας «λευκών γεγονότων» (κατά μία παλαιότερη έκφραση) και μαζικών κινημάτων σε αντιδραστική κατεύθυνση, ως όπλο στη φαρέτρα των πολιτικών της δημιουργικής καταστροφής που ασκούν οι ισχυροί του πλανήτη και, δεύτερον (με την εξαίρεση της Βενεζουέλας), η απουσία λαϊκών προοδευτικών κινημάτων στις περιοχές αυτές και ιδιαίτερα της Αριστεράς. Πριν καλά-καλά καταλαγιάσουν λαϊκές εξεγέρσεις και κινήματα με καθαρά λαϊκό, προοδευτικό πρόσημο, στον αραβικό κόσμο, σε αναδυόμενες οικονομίες, στον Ευρωπαϊκό Νότο, «περίεργα» κινήματα που δύσκολα εντάσσονται σε τυποποιημένες «κατηγορίες», παίρνουν τη σκυτάλη της διεθνούς επικαιρότητας.
Η ικανότητα μαζικής χειραγώγησης που διαθέτουν ισχυρά διεθνή κέντρα, συγκριτικά με το παρελθόν, είναι προφανής…
Γ.Τσ.
