της Κριστίνας Ηλέκτρας Μακνέα*
Πρωτοφανής η απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών, που υποτίθεται ότι έχει αποκλειστική ευθύνη την προστασία του Δημόσιου Τομέα, να υποβιβάσει τις αρμοδιότητές και το ρόλο του Δημοσίου, με συνεχείς Νομοθετικές ρυθμίσεις ενισχύοντας, επιλεκτικά, τον ιδιωτικό τομέα έναντι του δημοσίου.
Ιδιωτικός και Δημόσιος Τομέας δύο διαφορετικοί θεσμοί! Δημιουργήθηκαν για να συνυπάρχουν αρμονικά προσφέροντας στην πρόοδο, στην αμφίδρομη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, στην ποιότητα ζωής των πολιτών κ.λπ. Όταν το ίδιο το Κράτος φέρνει σε ευθεία αντιπαράθεση, την οικονομική ευημερία μεγάλων εταιριών με την επιβίωση του Δημοσίου, το λιγότερο που μπορούμε να πούμε είναι ότι, καταστρατηγείται το Σύνταγμα.
ΣΥΜΦΩΝΑ με το άρθρο 24 του Συντάγματος, η προστασία του περιβάλλοντος, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση κ.α. αποτελούν αποκλειστική υποχρέωση του κράτους καθώς καθορίζουν την ποιότητα ζωής και την υγεία των πολιτών. Αυτό, αντανακλά την τραυματική εμπειρία της χώρας εξαιτίας της άναρχης ανοικοδόμησης, που οδήγησε σε μεγάλες απώλειες ζωής, περιουσιών και πολιτιστικής κληρονομιάς. Η ερμηνεία της πολεοδομικής νομοθεσίας είναι σήμερα ένας άθλος καθώς οι ασάφειες, οι ελλείψεις και οι αντινομίες, έχουν προφανώς επίπτωση και στον τρόπο με τον οποίο οι Πολεοδομίες εφαρμόζουν τις σχετικές διατάξεις, με δεδομένο δε ότι οι μηχανικοί δεν είναι νομικοί ούτε έχουν ευχερή πρόσβαση σε νομικές γνωμοδοτήσεις. Ο άθλος τούτος, κατακτάται με τη συσσώρευση εμπειρίας στο αντικείμενο, η οποία αποτελεί το ουσιαστικό κεφάλαιο της Δημόσιας Διοίκησης. Δεν μπορεί να αντικατασταθεί με ευκαιριακές αναθέσεις σε ιδιώτες, της αρεσκείας των Αιρετών.
Αυτή η σύνθετη νομοθεσία μπορεί να καταστρατηγηθεί εύκολα ενώ η παντελής έλλειψη ελέγχων και κυρώσεων, δυσχεραίνουν την εφαρμογή της. Η σταθερή πρακτική του «νομοθέτη» ο οποίος νομιμοποιεί εκ των υστέρων την αυθαιρεσία, τα τελευταία χρόνια, έχουν σταδιακά «εκπαιδεύσει» δυστυχώς μια γενιά ιδιωτών μηχανικών που αντιμετωπίζουν τη διαδικασία της έκδοσης οικοδομικών αδειών με αδιαφορία και έλλειψη επιστημονικότατος. Αν αφαιρεθεί, όπως νομοθετείται, ο ουσιαστικός έλεγχος από την Πολεοδομική Υπηρεσία (δηλαδή από επιστήμονες υπαλλήλους οι οποίοι είναι ανεξάρτητοι και έχουν τις γνώσεις να εντοπίσουν τυχόν αβλεψίες και λάθη που έχουν εμφιλοχωρήσει στο στάδιο της σύνταξης των μελετών) το αποτέλεσμα είναι, η έκδοση πλημμελών ή και παράνομων διοικητικών πράξεων με μεγάλο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος, για τους πολίτες και το κράτος. Οι ρυθμίσεις που έρχονται, θα φέρουν τεράστια θέματα νομιμότητας με τις εκδοθείσες Διοικητικές Πράξεις (οικοδομική άδεια, έκθεση επικινδύνου, έκθεση αυτοψίας αυθαίρετης κατασκευής). Σε όλα αυτά, τελικοί αποδέκτες, είναι οι πολίτες.
Η ιδιωτικοποίηση του αντικειμένου Τεχνικών Υπηρεσιών ξεκίνησε με τις Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα (ΣΔΙΤ), συνεχίζει με τους «Αναπτυξιακούς Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης» Α.Ε (ΑΟΤΑ), με τους Συνεργάτες των Αιρετών και συνεχίζεται…
Η χρήση ΣΔΙΤ για την κατασκευή/λειτουργία/συντήρηση των υποδομών της Χώρας (ύδρευση, οδικό δίκτυο, ηλεκτροφωτισμός, υγεία) επιφέρει τεράστιο οικονομικό κόστος στο ελληνικό δημόσιο, που τελικά πληρώνει ο καταναλωτής-πολίτης ενώ το δημόσιο μετατρέπεται σε εγγυητής των συμφερόντων, του εκάστοτε ιδιώτη.
ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ η μεταβίβαση αποφασιστικών αρμοδιοτήτων των Τεχνικών Υπηρεσιών, και Πολεοδομιών, σε συμβασιούχους ορισμένου χρόνου, ειδικούς συνεργάτες αιρετών αλλά και σε Αναπτυξιακούς Οργανισμούς Α.Ε., ΕΕΤΑΑ Α.Ε. κλπ. Πρακτικά, οι Ανώνυμες Εταιρίες θα αντικαταστήσουν τις Τεχνικές Υπηρεσίες των Δήμων, με πρόφαση την μη Τεχνική Επάρκεια (η οποία δεν έχει οριστεί ακόμα) ή την υποστελέχωση των Τεχνικών Υπηρεσιών (με την οποία δεν ασχολείται κανένας) και θα αναλάβουν την σύναψη, εποπτεία και επίβλεψη δημοσίων μελετών και έργων των ΟΤΑ καθώς και την τεχνική και διοικητική υποστήριξή τους.
Δηλαδή, επιχειρείται γενικευμένη εκχώρηση λειτουργιών Δημοσίου Ελέγχου σε ιδιώτες, με αδιαφανείς διαδικασίες και μεγάλες επισφάλειες για το Δημόσιο συμφέρον και το Περιβάλλον. Σύμφωνα το άρθρο 103 του Συντάγματος, θα υπάρξουν μεγάλα θέματα νομιμότητας, σε πλήθος εκδοθείσων Διοικητικών Πράξεων διότι, δικαίωμα θεώρησης, έγκρισης μελετών, Τευχών Δημοπράτησης, ανάθεσης και κατακύρωσης Διαγωνισμών, έχουν μόνο τα μόνιμα και αορίστου στελέχη της Διοίκησης και όχι εργαζόμενοι με προσωρινές και αδιαφανείς διαδικασίες πρόσληψης.
Με το άρθρο 30, οι Ειδικοί Σύμβουλοι, οι Ειδικοί Συνεργάτες και οι Επιστημονικοί Συνεργάτες των ΟΤΑ θα μπορούν να συντάσσουν μελέτες και τεύχη δημοπράτησης για έργα, μελέτες και υπηρεσίες του Δημοσίου. Το αποτέλεσμα θα είναι η δημιουργία έντασης μεταξύ Διοίκησης και Υπηρεσιών και η δημιουργία πολλών ταχυτήτων, μηχανικών-ελεύθερων επαγγελματιών, με χαμένους αυτούς που δεν έχουν πρόσβαση σε Αιρετούς ή δεν ανήκουν σε κάποια δεξαμενή ψηφοφόρων. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα υπογραφής Διοικητικών Πράξεων έκδοσης αδειών, σε Δημάρχους, με ό,τι σημαίνει αυτό. Αυτό που απομένει είναι, ο ρόλος του Δημοσίου να περιορίζεται στον τελικό έλεγχο, ο οποίος μάλιστα θα είναι δειγματοληπτικός.
ΞΕΚΙΝΑΕΙ ένας αγώνας ξεπουλήματος, του Κράτους. Τι πρέπει να γίνει; Η Πολιτεία πρέπει να επικεντρωθεί στην ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών της χώρας και να αναδείξει-αντιμετωπίσει τους παράγοντες που συσχετίζονται με το επίπεδο εμπιστοσύνης στη Δημόσια Διοίκηση, την ευχέρεια άσκησης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και την κοινωνική ευημερία.
Σε ενημερωτικό Δελτίο Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αναφέρεται ότι, η γήρανση των δημοσίων υπαλλήλων αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τους δημόσιους οργανισμούς σε ολόκληρη την Ε.Ε. Σε ορισμένες χώρες αναμένεται η συνταξιοδότηση του 45 % στα επόμενα 15 έτη. Αυτό εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη μακροπρόθεσμη ποιότητα των υπηρεσιών. «Οι πελατειακές σχέσεις στην πρόσληψη προσωπικού είναι μείζον πρόβλημα σε ορισμένα εθνικά συστήματα και μπορούν να παρεμποδίσουν κάθε έλλογη προσπάθεια οικοδόμησης καλύτερης δημόσιας διοίκησης», σημειώνεται. Το Δελτίο προτείνει, τη λογοδοσία του κράτους με βάση την αξιοκρατία, τη διαφάνεια και η συμμετοχή των πολιτών, την αύξηση ποιότητας αλληλεπίδρασης διαφορετικών δημόσιων οργανισμών κ.α. Σε καμία περίπτωση, η Ε.Ε., δεν υποδεικνύει τη διάλυση του Δημοσίου (υγεία, παιδεία, πρόνοια) την απογύμνωση-απαξίωση των Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομιών, ως αντιμετώπιση της υποστελέχωσης και των λοιπών προβλημάτων.
* Η Κριστίνα Ηλέκτρα Μακνέα είναι πρόεδρος της ΕΜΔΥΔΑΣ Κ.Μ. (Ένωση Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών Κεντρικής Μακεδονίας)
