Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
(www.gtozidis.wordpress.com)
Πρόσφατα (3/12) ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) δημοσίευσε τα ετήσια στατιστικά στοιχεία για την εξέλιξη των φορολογικών εσόδων στα κράτη-μέλη του. Στο σημερινό εράνισμα παρατίθενται τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα:
- Ο δείκτης «φορολογικά έσοδα προς ΑΕΠ» αυξήθηκε στην Ελλάδα από 34,4% σε 35,9% το 2014 ενώ ο αντίστοιχος δείκτης του ΟΟΣΑ ήταν 34,4%. Η χώρα μας κατετάγη 16η μεταξύ των 34 κρατών-μελών του ΟΟΣΑ. Οι υψηλότεροι δείκτες φορολογικών εσόδων προς ΑΕΠ καταγράφηκαν σε Δανία (47,6%), Φινλανδία (43,7%) και Σουηδία (42,8%) που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις και του παγκόσμιου δείκτη ανταγωνιστικότητας, διαψεύδοντας τη νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα για την «αναγκαιότητα» μείωσης της φορολογίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περίοδο κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού (μετά το 1980), ο σχετικός δείκτης του ΟΟΣΑ αυξήθηκε από 30,1% (1980) σε 34,4% ενώ ανάλογα κινήθηκαν και οι δείκτες της πλειοψηφίας των κρατών-μελών.
- Έχει ενδιαφέρον η εξέλιξη του σχετικού δείκτη κατά την πρόσφατη κρίση. Την περίοδο 2010-2013, καταγράφηκε αύξηση του δείκτη φορολογικά έσοδα προς ΑΕΠ σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες που επλήγησαν από την κρίση: Ελλάδα (2010: 32,0% – 2013: 34,4%), Ιρλανδία (2010: 27,5% – 2013: 29%), Ιταλία (2010: 41,8% – 2013: 43,9%), Ισπανία (2010: 29,9% – 2013: 32,7%) και Πορτογαλία (2010: 30,6% – 2013: 34,5%).
- Κατά μέσο όρο, τα κράτη-μέλη συνέλεξαν το 33,7% των φορολογικών εσόδων τους από τους φόρους στα ατομικά εισοδήματα και τα εταιρικά κέρδη. Αυτή η πηγή εσόδων παραμένει η πιο σημαντική πηγή για τη χρηματοδότηση των δημοσίων δαπανών σε 15 κράτη-μέλη και σε 9 από αυτά (Αυστραλία, Καναδά, Δανία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ν. Ζηλανδία, Νορβηγία, Ελβετία, ΗΠΑ) οι φόροι στα εισοδήματα και τα κέρδη υπερβαίνουν το 40% των συνολικών εσόδων. Στην Ελλάδα τα συγκεκριμένα έσοδα αντιστοιχούν στο 22% των συνολικών εσόδων (είναι το χαμηλότερο ποσοστό εάν εξαιρεθούν οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες που αναπληρώνουν τα χαμηλά έσοδα από τη φορολόγηση εισοδημάτων και κερδών με τις αυξημένες εισφορές κοινωνικής ασφάλισης), με το μερίδιο των εσόδων από τη φορολόγηση των εταιρικών κερδών να ανέρχεται στο 3,9% του συνόλου των φορολογικών εσόδων (χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ όλων των κρατών-μελών).
- Η δομή των φορολογικών εσόδων στην Ελλάδα παρουσιάζει την ακόλουθη εικόνα σε σύγκριση με τα άλλα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ. Το 39% των φορολογικών εσόδων προέρχεται από τους φόρους σε αγαθά και υπηρεσίες (έμμεσοι φόροι – το έβδομο υψηλότερο ποσοστό στον ΟΟΣΑ), το 31% από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης (14ο υψηλότερο ποσοστό) και μόλις το 18% από τους φόρους στα ατομικά εισοδήματα και τα εταιρικά κέρδη (24ο υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των 34 κρατών-μελών του ΟΟΣΑ).
Από τα στατιστικά στοιχεία για τα φορολογικά έσοδα που δημοσίευσε ο ΟΟΣΑ αποδεικνύεται ότι η υπερφορολόγηση στη χώρα μας δεν οφείλεται στη φορολόγηση των εισοδημάτων και των κερδών, αλλά στους έμμεσους φόρους που επιβαρύνουν υπέρμετρα τα χαμηλά εισοδήματα. Καθώς η ύφεση δεν αφήνει πολλά περιθώρια αύξησης των φορολογικών εσόδων από τη φορολόγηση εισοδημάτων και κερδών, η αναγκαία ανακατανομή των φορολογικών εσόδων, ώστε να μειωθούν οι έμμεσοι φόροι, προϋποθέτει τη φορολόγηση του συνολικού πλούτου που έχουν συσσωρεύσει τα νοικοκυριά (εκμεταλλευόμενα τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές και, κυρίως, τη φοροδιαφυγή και την φοροαποφυγή). Μέχρι σήμερα, στην Ελλάδα επιβαρύνεται μόνο η ακίνητη περιουσία κατά παρέκκλιση ακόμη και των κανόνων λειτουργίας του καπιταλισμού. Για παράδειγμα, δεν είναι δυνατόν η επένδυση στα ακίνητα να φορολογείται (φόρος κατοχής ακίνητης περιουσίας) και να μην φορολογείται η αντίστοιχη επένδυση σε ομόλογα, μετοχές, πολύτιμους λίθους, πίνακες ζωγραφικής κ.ά. ή η κατάθεση σε τράπεζες. Η σύνταξη του Περιουσιολογίου θα επιτρέψει τη συνολική φορολόγηση του πλούτου και τη δικαιότερη κατανομή της με την καθιέρωση ουσιαστικού αφορολόγητου.
