Αρχική στήλες Της επιστήμης και της κοινωνίας Της επιστήμης και της κοινωνίας (φ.472)

Της επιστήμης και της κοινωνίας (φ.472)

Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας

Εισβολή ξενικών ψαριών

Στην καταγραφή της «εισβολής» ξενικών ψαριών που προέρχονται από την Ερυθρά θάλασσα και τα οποία έχουν κάνει την εμφάνισή τους στη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου και ειδικά στο βόρειο τμήμα του, προχωρούν οι επιστήμονες στη χώρα μας ώστε να μελετήσουν τα είδη, να ερευνήσουν το οικοσύστημα, αλλά και να ενημερώσουν τους πολίτες ποια από αυτά τα είδη είναι τοξικά και επικίνδυνα για τον άνθρωπο.

Αυτό εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Λαρισαίος ιχθυολόγος Σωτήρης Κυπαρίσσης ο οποίος είναι ερευνητής του Ινστιτούτου Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝΑΛΕ), επισημαίνοντας πως στην περιοχή της Μεσογείου έχουν κάνει την εμφάνισή τους όλα αυτά τα χρόνια πάνω από 280 είδη ξενικών ψαριών από την Ερυθρά θάλασσα.

Μεταξύ άλλων ο κ. Κυπαρίσσης τονίζει στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ότι τα τελευταία χρόνια εντοπίζεται το φαινόμενο που σχετίζεται με την αύξηση του ρυθμού της εμφάνισης τέτοιων ψαριών στη Μεσόγειο, αλλά και στο Αιγαίο. Αναφορικά με το γεγονός πως ορισμένα από αυτά τα ψάρια είναι τοξικά και δηλητηριώδη, ο κ. Κυπαρίσσης λέει πως το ψάρι που έχει κάνει έντονα την εμφάνισή του στις ελληνικές θάλασσες και είναι θανατηφόρο για τον άνθρωπο είναι ο λεγόμενος λαγοκέφαλος.

«Ο λαγοκέφαλος είναι ένα ψάρι που στο σώμα του έχει μια θανατηφόρα νευροτοξίνη που σκοτώνει», λέει ο ερευνητής και συμπληρώνει: «Επίσης υπάρχουν οι λεγόμενοι “γερμανοί” οι οποίοι μπορεί να τσιμπάνε όπως το γνωστό σε όλους μας ψάρι “δράκαινα”, αλλά και το λεοντόψαρο το οποίο είναι άκρως εντυπωσιακό ψάρι. Το λεοντόψαρο έχει σε κάθε αγκάθι του τοξίνη πρωτεϊνικής φύσεως που σημαίνει πως αν μαγειρευτεί καταστρέφεται. Το λεοντόψαρο έχει μεγάλη εξάπλωση και αποτελεί είδος προς κατανάλωση. Συνεπώς η διαφορά αυτών των ψαριών από τον λαγοκέφαλο είναι πως μπορούν να καταναλωθούν από τον άνθρωπο».

Σημειώνεται επίσης, πως τους επιστήμονες τους απασχολεί έντονα αν και ποιες αλλαγές μπορεί να δημιουργήσει στο θαλάσσιο περιβάλλον του Αιγαίου αυτή η «εισβολή» των ξενικών ειδών που παρατηρείται. Για παράδειγμα ο κ. Κυπαρίσσης τονίζει πως υπάρχει στις θάλασσές μας ένα ψάρι που λέγεται φιστουλάρια το οποίο μπήκε πολύ δυναμικά με «εισβολική» συμπεριφορά δημιουργώντας νέα δεδομένα στο περιβάλλον, καθώς τρέφεται με γόνο.

Ο επιστήμων αναφέρει πως το Βόρειο Αιγαίο, όπου ο ίδιος μελετά, είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς η θερμοκρασία των νερών είναι χαμηλή σε σχέση με άλλες περιοχές, με αποτέλεσμα να αποτελεί φραγμό για τη διέλευση τέτοιων ψαριών. «Αν δούμε ότι έχουν κάνει την εμφάνισή τους μεγάλες ποσότητες ξενικών ψαριών από την Ερυθρά Θάλασσα στο Βόρειο Αιγαίο, τότε θα θεωρήσουμε ότι κάτι έχει αλλάξει. Αν ο ρυθμός δηλαδή της εμφάνισης των ψαριών αυτών είναι αυξητικός στην περιοχή, τότε σημαίνει ότι και αυτό το εμπόδιο για τα ψάρια αυτά έχει πέσει», σημειώνει χαρακτηριστικά ο ερευνητής.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τα κατορθώματα της Bayer

Η πολιτική του γερμανικού χημικού ομίλου Bayer (που αγόρασε και την Mosando), με την «πράσινη» γενετική τεχνική, έχει καταστροφικές συνέπειες για εκατομμύρια μικρών γεωργών στις χώρες του Νότου, μεταξύ άλλων επειδή τα παραδοσιακά ποιοτικά είδη, που είναι προσαρμοσμένα στις τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες, αντικαθίστανται συστηματικά από μεταλλαγμένες ποικιλίες με υπέρογκα κέρδη για τον όμιλο. Με δεδομένο δε το ότι τα προϊόντα είναι εντελώς ακατάλληλα για σπορά, ενώ προστατεύονται από πολλές διατάξεις και δικαιώματα ευρεσιτεχνίας, που απαγορεύουν αυστηρά την αναπαραγωγή τους, οι γεωργοί είναι υποχρεωμένοι κάθε χρόνο να αγοράζουν τους σπόρους τους από τη Bayer –ενώ, λόγω της επικέντρωσής της στις υβριδικές ποικιλίες, είναι υποχρεωμένοι να αγοράζουν ταυτόχρονα τα χημικά του ομίλου, επειδή μόνο μέσω αυτών εξασφαλίζεται μία καλή σοδειά.

analyst.gr, 8/10/2019

Γυναίκες στο διάστημα

Οι Αμερικανίδες αστροναύτισσες Κριστίνα Κοχ και Τζέσικα Μέιρ βγήκαν μαζί από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για να κάνουν μια επισκευή, μια έξοδος-ορόσημο, καθώς πρώτη φορά σε 60 χρόνια διαστημικής ιστορίας που δύο γυναίκες κάνουν έναν περίπατο μέσα στο διάστημα.

Μια πρώτη έξοδος δύο αστροναυτισσών, των Κριστίνα Κοχ και Αν ΜακΚλέιν, είχε προγραμματιστεί τον Μάρτιο, αλλά η NASA είχε αναγκαστεί να την ακυρώσει τέσσερις ημέρες νωρίτερα γιατί δεν είχε δύο στολές μεσαίου μεγέθους έτοιμες προς χρήση.

Η σημερινή έξοδος άρχισε επίσημα στις 14:38 ώρα Ελλάδας. Στόχος των δυο αστροναυτισσών ήταν να αντικαταστήσουν μια μονάδα επαναφόρτισης μπαταριών που παρουσίασε βλάβη το περασμένο Σαββατοκύριακο.

Το πολυαναμενόμενο γεγονός για τη NASA επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια μιας αποστολής σχετικά ρουτίνας για την αλλαγή χαλασμένων μπαταριών.

Οι Κοχ και Μέιρ, ντυμένες με λευκές στολές και προσδεδεμένες στον σταθμό, σχεδόν 408 χλμ, πάνω από τη Γη, άρχισαν να βηματίζουν στο διάστημα για να εκτελέσουν την αποστολή τους, ανακοίνωσε η NASA και ανάρτησε live video της επιχείρησης αυτής.

Φως και σκότος

Μπορεί να μας μαγεύει η δορυφορική εικόνα της γης τη νύχτα που κάθε τόσο δημοσιεύει η NASA, αλλά περπατώντας σε υπερφωτισμένους δρόμους και πλατείες κάτω στη γη η μαγεία χάνεται και την αντικαθιστά δυσφορία, υπερδιέγερση και κούραση… Τη σοβαρότητα του προβλήματος έχουν επισημάνει εδώ και 20 τουλάχιστον χρόνια επιστήμονες ανά τον κόσμο. Η ανάπτυξη της βιολογίας του σκότους (scotobiology) υπογραμμίζει τη βιολογική, και όχι μόνο, σημασία του σκοταδιού. Αλλά και απλοί άνθρωποι νοσταλγούν τον έναστρο ουρανό γιατί δεν τον βρίσκουν ούτε κι όταν βρίσκονται στην ύπαιθρο για αγρο- ή οικοτουρισμό. Οι ρομαντικές βόλτες κάτω από το φως των άστρων ή του φεγγαριού είναι βασικό συστατικό του «τουριστικού προϊόντος» μιας περιοχής. Δεν έχει κόστος (η φύση το προσφέρει δωρεάν) αλλά, αντίθετα, αυξάνει την αξία του προϊόντος, πέραν της συμβολής του σκοταδιού στη διατήρηση των ομαλών βιολογικών ρυθμών φυτών, ζώων και ανθρώπων. Οι επίγειοι «διαχειριστές», όμως, το αγνοούν και προτιμούν τον εκτυφλωτικό φωτισμό ιδιωτικών και δημόσιων χώρων στις τουριστικές περιοχές. Πόσο καλά το γνωρίζουμε! Στα τουριστικά μέρη της Ελλάδας τη νύχτα οι επισκέπτες υποβάλλονται σε ανάκριση κάτω από το ισχυρό φως χιλιάδων λούμεν… Αυτό βέβαια αυξάνει τη ζήτηση για απόμερα, σχετικά σκοτεινά, μέρη. Οι πιο προνομιούχοι επιλέγουν μακρινούς παραδείσους με διακριτό διαχωρισμό ημέρας και νύχτας…

Από άρθρο της Ελένης Καπετανάκη-Μπριασούλη, που δημοσιεύθηκε στα “Κρητικά Νέα”

Σχόλια

Exit mobile version