Διαβάστε το πρώτο μέρος
του Νίκου Σταθόπουλου
Ο σύγχρονος καπιταλισμός ξεπερνά την αποσυνθετική επίδραση των «αντιφάσεών» του γενικεύοντας και απολυτοποιώντας τη συνθήκη της αφαίρεσης: Παράγεται μια συνείδηση που αντιλαμβάνεται την ιστορία ως «σενάριο» με πρωτεύοντα συντελεστή το «υποκείμενο», ο άνθρωπος αποσυνδέεται από την εμπειρία του, την οποία ζει εκ των υστέρων ως «πληροφορία» και «ρεπορτάζ». Το καβαφικό «ανεπαισθήτως…» είναι, πλέον, ο πυρήνας της κοινωνικής ψυχολογίας, και το Πράττειν όχι μόνο χάνει τον χαρακτήρα της συλλογικής ενέργειας που ανατρέπει αλλά, το πιο τραγικό, βιώνεται διεκπεραιωτικά, δηλαδή χωρίς πνευματικό βάθος, απλώς συμπεριφορικά σε ατομική βάση.
ΟΛΑ ΤΑ «ΚΛΑΣΙΚΑ» της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων είναι εν ισχύι, μα τώρα «διαβάζονται» αφενός μεν ως «πολιτισμός» αφετέρου δε ως «ανθρώπινη φύση»: Η αντικειμενική προσωρινότητα των ιστορικών αποκρυσταλλώσεων αίρεται (ως αντίληψη) υπό την «ψευδή συνείδηση» ενός «τέλους της ιστορίας» που, όλο και περισσότερο και πιο οργανωμένα, υποβάλλεται ως «μοίρα» συναρτημένη με τη «φύση». Πλέον, η αίσθηση της ματαιότητας, όπου θεμελιώνεται η νευρωτική ανάγκη του εμπορεύματος, γενικεύεται, και, έτσι, τρέπεται σε «φύση των πραγμάτων»: Η αρετή της διάκρισης ακυρώνεται (με «ορθολογική επιχειρηματολογία»..) και, έτσι, το Κενό καταλαμβάνει τον χωρόχρονο(αφού η κατάσταση ισοπέδωσης-πολτοποίησης καταλύει κάθε περιεχόμενο). Η Κοινωνία του Θεάματος, σε «περιβάλλον» ψηφιακού καπιταλισμού αλά Μ. Γκέιτς, προϋποθέτει τη μετατροπή του ανθρώπου σε «ενέργεια» και συνεπάγεται την επανεναθρώπηση μέσω μιας τεχνητής «ύλης».
Να γιατί δεν έχουν καμιά πολιτική αξία (δηλαδή δεν επηρεάζουν ως προς τις αντιδράσεις και τις συσπειρώσεις) οι αναλύσεις-προτάσεις που ανακυκλώνουν τα «τετριμμένα» των «ταξικών όρων του Πραγματικού». Από την άλλη: Είναι προδήλως αντεπαναστατική η όντως «σύγχρονη» σκέψη που αποσυνδέει τον λόγο από την εμπειρία και από τη γενεαλογία των πραγμάτων, διότι, απλούστατα, προσδίδει «ριζοσπαστική» διάσταση στην ουσία του κόσμου της «άυλης οικονομίας» και καταφάσκει οργανικά την «κουλτούρα της υποκατάστασης».
Δεν είναι απλώς ότι «απέτυχαν τα επαναστατικά προγράμματα», αλλά είναι βασικά ότι η πειθώ του συστήματος παίρνει ανθρωπολογικό χαρακτήρα, δηλαδή συστημικοποιείται το άτομο, οι σχέσεις εξουσίας εκλογικεύονται στη σφαίρα της βιοθεωρίας και αντικειμενικοποιούνται στη σφαίρα της ψυχολογίας, τα πάντα «δικαιώνουν» το καπιταλιστικό γίγνεσθαι όχι με θετικούς όρους αλλά μέσω μιας ριζικής εσωτερικής αποδόμησης, ενός «φυσικοποιημένου» μηδενισμού που χειμαρρωδώς εκλύεται από την υπερεξέλιξη της εμπορευματικότητας στο πλαίσιο της τεχνολογικής αναθέσμισης του (πρώην) βιομηχανικού καπιταλισμού.
Επανάσταση σημαίνει ριζική ανακαίνιση, σημαίνει μια ανυπόφορη δυσφορία που απαιτεί επειγόντως ένα νέο πρόγραμμα ζωής, άρα ένα στάτους με ανθεκτική θεμελίωση και αίσθημα πληρότητας
Η γενικευμένη αποξένωση ορίζει το κοινωνικό πεπρωμένο, κι αυτός είναι ο λόγος του άσφαιρου βραχύβιου των όποιων «κινημάτων»: Η πολιτική που δεν αρθρώνεται ως ενοποιητικός λόγος των μετεώρων ανθρώπων, είναι καταδικασμένη να φθίνει ιλιγγιωδώς μέσα στη στειρότητα ρηχών διεκδικητισμών: Πρέπει να υψωθούμε στο κύρος μιας πολιτικής εποικοδομητικού συνωμοτισμού. Δηλαδή, να αναπτύξουμε μια παράνομη παράλληλη κοινωνία που προοπτικά θα περικυκλώνει την επίσημη κοινωνία. Κι αυτό είναι εφικτό μόνο αν περιφρονήσουμε τον εννοιοκεντρικό νομικισμό και προσδιοριστούμε στη χοϊκότητα των βιωμένων προσωπικών γίγνεσθαι, δηλαδή στη διαλεκτική «ακαθοριστία» του πραγματικού ανθρώπου των απτών αντιφάσεων: «Απτές αντιφάσεις» που είναι ακριβώς ό,τι κακοποιήθηκε βάναυσα από την «τάξη» και τη «συνοχή» που μοντάρουν το Κράτος, το Εμπόρευμα και η Ιδεολογία (της «επανάστασης»).
Ο ΜΟΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ να επιζήσουμε νικηφόρα στην κοινωνία του αέναου ιδρυτικού ψεύδους και της απόλυτης αϋλοποίησης των ροών ζωής, είναι ακριβώς η κατάστρωση και πραγμάτωση μιας διαφορετικής πολιτιστικής υπόστασης: Οι όροι αυτού το Σχεδίου δεν είναι εργαστηριακές εξισώσεις αλλά οι σημασίες που μέσω της βίαιης απεμπόλησής τους το σύγχρονο σύστημα μετεξελίσσεται στο «Άλλο» που κυοφορούσε ο μετανεωτερικός μηδενισμός.
H αναθεωρημένη παράδοση, το αντιολοκληρωτικό εθνοκράτος, η κληρονομιά δημοκρατίας του εθνοπολιτισμικού μας σχηματισμού, η βιοθεωρία της «κοινοτικής αρχής», ο ανθρωποκεντρισμός της «ηθικής του δώρου», η παιδεία του Προσώπου, η πολιτισμικότητα της οικολογικής αρμονίας, η θεσμοποιημένη άρνηση της «Προόδου», το πνεύμα της αριστείας, είναι μια μικρή «λίστα» σημασιακών υπόβαθρων μιας νέας πολιτικής κουλτούρας που δεν θα μουσειοποιείται «σε μηδέν χρόνο» λόγω αναπόφευκτης σύγκρουσης της εγκεφαλικότητας με τη βιωματικότητα.
Ορίζουμε τα πάντα σε συνάφεια με το λίαν ακρωτηριαστικό διανοητικό δίπολο «πρόοδος-συντήρηση», και, έτσι, παραπέμπουμε την επανάσταση σε «αναγκαιότητες» μιας εργαστηριακής γραμμικότητας: Ωστόσο, επανάσταση σημαίνει ριζική ανακαίνιση, σημαίνει μια ανυπόφορη δυσφορία που απαιτεί επειγόντως ένα νέο πρόγραμμα ζωής, άρα ένα στάτους με ανθεκτική θεμελίωση και αίσθημα πληρότητας. Και αυτά τα «σημαίνει» με καμιά ανθρώπινη λογική δεν συναρτώνται με μια (ποσοτική, μετρήσιμη, «εξελικτική») «προχωρητική κίνηση», αλλά με μια πρακτική επανεξέταση των πραγματικών όρων βίωσης του άμεσου κόσμου και των ονείρων-προσδοκιών σε σχέση με αυτόν.
Τι χάθηκε στη γαλλική φεουδαρχία και κατέστησε νόμιμα και πειστικά απαιτητό το 1789; ‒ Χάθηκε η ελπίδα και η θαλπωρή της εποικοδομητικής έγνοιας για μια καλύτερη ζωή, άρα o πραγματικός λόγος να ζεις και να ενεργείς κοινωνικά: Ο επαναστατικός λόγος των εμπόρων βρήκε ευήκοον ους σε ψυχές που αναζητούσαν την κατακλεμμένη τους ενεργητικότητα.
Κάθε φορά κάτι στερούν από τους ανθρώπους οι «άρχοντες» με κίνητρο την ανανέωση των δικών τους ικανοποιήσεων. Αυτή η χιλιοδιαπιστωμένη τάση, στον παρόντα καπιταλισμό γίνεται θεωρητικό και εμπράγματο Είναι του ίδιου του τού βιοτικού αυτοματισμού, δηλαδή πλέον μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει: Η απόλυτη τεχνολογική δυνατότητα, ως αποκλειστική δύναμη συγκρότησης του κοινωνικού, προαπαιτεί τον υπαρξιακό κατακερματισμό του ανθρώπινου όντος.
Παριστάνουν το «καινούργιο» είτε με λεκτικές φαντασμαγορίες είτε με «καινοτομίες» στα υπάρχοντα ενεργά πεδία αιχμαλωσίας του σκέπτεσθαι: Αυτό που μας προκαθορίζει την ήττα είναι όχι η αδυναμία εύρεσης «κατανοητών προτάσεων» (αυτό το απεχθές –«να μας καταλαβαίνει ο κόσμος») αλλά η διανοητική εξάντληση σε δραστηριότητες που μόνο εικονικά «αγγίζουν» τον άνθρωπο.
Αριστεροί και δεξιοί «παπαγάλοι» τσιρίζουν ενοχλητικά, λόγου χάρη, για την «οικονομία ως πρώτο ενδιαφέρον», αλλά, στην πραγματικότητα, ο «καθημερινός άνθρωπος» αλλού προσδιορίζει την ευτυχία και τη δυστυχία του, αλλού ανιχνεύει το είναι του. Απλά, έχουμε εγκλωβιστεί στον παραμορφωτικό διανοητικισμό του θετικισμού, και αντιλαμβανόμαστε τα πάντα μέσω του πιο στατικού και μονοδιάστατου (χυδαιο)υλισμού.
ΑΥΤΟΣ Ο ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟΣ και, συνδυαστικά, ο ψευδοδημοκρατισμός που αενάως νομιμοποιεί τις αρχηγικές γραφειοκρατίες είναι οι κύριες πηγές της πολιτικής μας αποτυχίας, Διότι, και μάλιστα σε συνθήκες πλανητικού «καπιταλισμού των λειτουργιών-υπηρεσιών», η «πρόοδος» (ως αδιάλειπτη παραγωγή του καινούργιου-σύγχρονου) και η «αντιπροσώπευση ίσον ανάθεση» (ως πολιτική εξιδανίκευση της στερημένης οργανικής ταυτότητας), στοιχειοθετούν μια κοινωνική μοίρα αδιάκοπης κίνησης που αναιρεί κάθε σκέψη και υποβιβάζει το πολιτισμικό γίγνεσθαι σε διαπλοκές και διαχειρίσεις μεγεθών και συνθηκών.
Επαναστατικό είναι, στους καιρούς μας, αυτό που χαμηλώνει τις ταχύτητες και εμπεδώνει την «κουλτούρα της σιωπής», δηλαδή κατορθώνει παύσεις που μέσα τους αναζωογονείται ο στοχασμός και εκλύει τους χυμούς της η σχέση. Πρέπει να ξαναγίνουμε «ιδεαλιστές» των οραμάτων, δηλαδή «καθοδηγητές» και «φωστήρες» μιας «πρωτοπορίας» που θα συντονίζει την πληροφόρηση στη βάση «εστιών συνομιλίας» σε όλο το φάσμα (κοινωνικών και διανθρώπινων) σχέσεων: Δηλαδή, θα οργανώνει αυτοοργανωνόμενη σε διαλεκτικές διαδικασίες ζύμωσης με το άμεσο πραγματικό.
